YABANCILARA HUKUKİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Yabancılara hukuki danışmanlık hizmetleri, gerçek ve tüzel yabancı kişilerin Türkiye’de oturum ve çalışma izni almaları, yasal hakları ile ilgili bilgi edinmeleri ve daha birçok alanda yasal yardım almalarını ifade eder. Her ülkenin hukuk sistemi farklıdır. Gelişen teknoloji ve dünyanın globalleşmesi de ülkeler arası seyahatlerden tutup insanların farklı ülkelerde ve farklı kültürlerde işlem yapmalarının, iş kurmalarının ve yaşamalarının önünü açmıştır. Bu kapsamda baktığımızda yabancılara hukuki danışmanlık hizmetleri, Türkiye’de herhangi bir hukuki sorunu olan yabancının alabileceği hizmetleri ifade eder.

YABANCILARA HUKUKİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ NELERDİR?

Yabancılara hukuki danışmanlık kapsamında verilen hizmetler genel olarak şu şekilde sıralabilir;

• Türkiye’de oturma (ikamet) izni alma
• Türkiye’de çalışma izni alma
• Göç ve Vatandaşlık dairesi kararlarına karşı işlemler
• Türk Vatandaşlığı işlemleri
• Ülkeye giriş yasağına ilişkin işlemler
• Türkiye’de evlenme, boşanma işlemleri
• Türk Vatandaşından veya Türkiye’de çocuk sahibi olma işlemleri
• Türkiye’de şirket kurma

Örneğin aile ikamet izni hakkında, öğrenci ikamet izni hakkında veya vatandaşlık başvurusu ve sonraki süreçlerle alakalı bilgi edinmek isteyen bir kişinin hukuki danışmanlık alması süreci sorunsuz bir şekilde atlatmasını sağlayacaktır.

TÜRKİYE’DE YABANCILAR İÇİN HUKUKİ DANIŞMANLIK İHTİYACI

Türkiye’de ikamet etmekte olan ya da iş yapmayı planlayan yabancı uyruklu kişi veya kişilerin en sık karşılaştığı sorular arasında, çalışma, oturum izinleri, taşınmaz edinme, evlilik ve boşanma süreçlerinde karşılaştıkları yasal zorluklar yer alır.

Avukatlık Kanunu uyarınca yabancıların resmi iş ve işlemlerini takip etme yetkisi yalnızca avukatların yapabileceği bir iştir. Bu noktada yabancılara hukuki danışmanlık verilmesi adına kurulan kurum ve kuruluşların sakıncalı işlemler yapabileceği göz önüne alınmalıdır.

YABANCILARA VATANDAŞLIK BAŞVURUSU DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Türk hukuk sistemine göre Türk vatandaşlığı doğum ile birlikte kazanılır ya da başvuru ile sonradan kazanılır. Doğum yolu ile vatandaşlığın kazanılmasında soy bağı esası ve doğum yeri esası söz konusudur. Sonradan kazanılan vatandaşlık çeşitlerine ise örnek olarak;

• Yatırım Yoluyla İstisnai Türk Vatandaşlığı
• Genel Yoldan kazanılan Türk Vatandaşlık
• İstisnai Türk Vatandaşlık

Kazanımları örnek gösterilebilir.

Türk Vatandaşlığının kazanılması için yabancının yurt içinde yerleşim yeri var ise yerleşim yerinin bulunduğu valiliğe, yurt dışında da dış temsilciliklere şahsen müracaat ya da özel vekâletname verilmiş şahsın müracaatı ile başvuru yapılması gereklidir. Unutulmamalıdır ki posta ile gönderilen müracaat evrakı ve yapılan müracaat geçerli sayılmaz.

İKAMET İZNİ VE ÇALIŞMA İZNİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Yabancılara hukuki danışmanlık kapsamında yabancı uyruklu şahısların Türkiye’de çalışma izni alması ve yabancıların ikamet izni alması önemli bir yer kaplar. Bu başlıkta en çok merak edilen konu çalışma izninin ikamet izni yerine geçip geçmeyeceğidir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanun’unun 27. Maddesi gereği çalışma izninin ikamet izni olarak da geçeceği ifadesine yer verilmiştir. Ancak yabancının Türkiye’den yapacağı çalışma izni başvurusunda en az 6 ay süreli geçerli yasal bir ikamet iznine sahip olması gereklidir. Çalışma izni için Türkiye’den başvuru yapılacak ise doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuru yapmak mümkündür.

YABANCILARIN TÜRKİYE’DE GAYRİMENKUL ALIMI VE HUKUKİ SÜREÇLER

Yabancı uyruklu vatandaşlar kanuni sınırlamalara uymak şartıyla Türkiye sınırlarında iş yeri, konut, gayrimenkul satın alabilirler. Yabancıların Türkiye’den taşınmaz satın alabilmesini sağlayan ilgili kanun; 2644 sayılı Tapu Kanunudur. İlgili Kanunun 35. Maddesi yasal sınırlamaları düzenlemektedir.

Yabancı kişi, en az 200.000 USD değerinde gayrimenkul satın aldığı takdirde oturma izni başvurusu yapabilir. Nitekim aile üyeleri de konut üzerinde paylı ya da elbirliği mülkiyet hakkına sahipse aile üyeleri de ikamet izni başvurusu yapabilirler.

Bu aşamada göz önüne alınması gereken bir diğer husus şudur; Bir yabancının ülke sınırları içerisinden ev satın alma prosedürü yasal mevzuata göre gerçekleşir dolayısıyla yabancının da ülke vatandaşı gibi tapu devri yapması gereklidir. Yani burada kanunen bir resmi şekil şartı aranmaktadır.

Yabancıların Türkiye’den taşınmaz satın alabilmelerinin şartları:

• Sözleşme şekil şartlarını taşıyacak şekilde tapu müdürlüklerinde yapılmalıdır.
• Eğer gerekli ise bölgedeki askeri makamlardan satın alınacak taşınmaz için izin alınması gereklidir.
• Taşınmazda herhangi bir haciz ya da ipotek gibi kısıtlamanın olup olmadığının sorgulanması gereklidir.
• Yabancının ülke sınırları içerisinde gayrimenkul sahibi olmasında kişisel bir engel olmamalıdır.
• Satış işlemlerini gerçekleştiren kişi ve taşınmaz malikinin aynı kişi olup olmadığının kontrol edilmesi gereklidir.

Türkiye sınırlarında bir yabancı en fazla 30 hektar taşınmaz ya da sınırlı ayni hak sahibi olabilir. 30 hektardan fazla taşınmaz almak isteyen bir yabancı, kanuni sınırlamalar bu durumu mümkün kılmadığından gerçekleştiremeyecektir.

Yabancıların gayrimenkul satın alma sınırlamalarından bir diğeri de şudur; yabancı söz konusu taşınmazın bulunduğu ilçenin yüzölçümünün %10’una kadar gayrimenkul satın alabilecektir. Özetle, yabancının alacağı gayrimenkul ilçe yüzölçümünün %10’unu aşarsa kanuni sınırlamalar sebebiyle satın alamayacaktır.

YABANCILARA ŞİRKET KURMA VE TİCARET HUKUKU DANIŞMANLIĞI

Türkiye yatırımcılar için oldukça geniş pazara sahip cazip bir ülke konumundadır. Dolayısıyla yabancı yatırımcı ve şirketler de ticari faaliyet göstermek için Türkiye’yi tercih etmektedir.

Bu aşamada Yabancı tüzel kişinin vergi dairesine giderek potansiyel vergi kimlik numarası alması gerekmektedir. Ardından ticaret odasından şirket kuruluş işlemleri yapılır ve şirket kuruluşu normalde işlediği seyirde devam eder. Yabancıların Türkiye’de şirket kurması için yukarıda yer verdiğimiz kanuni sınırlamalar söz konusu değildir.

Yabancı tüzel kişinin, Türkiye’den taşınmaz satın almaları mümkün değildir. Fakat yabancı sermayeli tüzel kişiler Türkiye’de kuruldukları için gerekli şartlar sağlandığı takdirde gayrimenkul alabilirler.

Türkiye’de Şirket kurmak için yabancının oturma izninin olması bir zorunluluk değildir. Ancak yabancının Türkiye’de 5 yıldır ikamet ediyor olması koşulu aranır. Bu duruma serbest çalışma izni denir serbest çalışma izni alan şahıs şirket kurabilir.

Yabancı bir şirketin Türkiye’de şirket kurması, yabancı bir vatandaşın Türkiye’de şirket kurması ile aynı sınırlamalara tabidir. Nitekim yabancı şirket ve gerçek kişiler, bir şirkete ortak da olabilirler. Bu aşamada uygulanacak usul kuralları, Türk vatandaşlarına uygulanacak usul ve kurallar ile aynıdır. Bu konuda internette birçok bilgi yer alsa da şirket kurma aşamasında yabancılara hukuki danışmanlık verilen bir avukatlık bürosundan danışmanlık hizmeti alınması güvenli bir seçenek olacaktır.

YABANCILARA MİRAS HUKUKU DANIŞMANLIĞI

5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun uyarınca Yabancı gerçek kişi ve kişiler mirasçı olarak miras bırakanın taşınır ve taşınmaz mallarına sahip olabilirler. Mirasçılık belgesinin geçerliliği, taşınmazdaki kısıtlamalar gibi çeşitli miras hukuku kapsamına giren konularda uygulanacak usul MÖHUK’a göre belirlenir. Buna göre Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun’un 20. Maddesi yabancılık unsuru barındıran miras uyuşmazlıklarında murisin milli hukuku esas alınır ifadesini içerir. Şayet, Miras bırakan şahıs Türk vatandaşı ise veya mirasa konu taşınmaz Türkiye’de bulunuyorsa bu uyuşmazlıkta Türk hukuku uygulanacaktır.

YABANCILARA HUKUKİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

TÜRKİYE’DE YABANCILARIN BOŞANMA SÜREÇLERİ VE HUKUKİ DESTEK

Yabancıların Türkiye’de boşanması konusunda merak edilen birçok husus vardır ve uygulamada da Yabancılara hukuki danışmanlık verilirken boşanma davaları ile sık sık karşılaşmak mümkündür. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’a göre, yabancıların Türkiye’de boşanmasını engelleyen bir durum yoktur. Eğer eşlerin ikisi de yabancı ise, Türkiye’de boşanmaları yine mümkün olabilmektedir. İlgili Kanunun 14. Maddesinde yer aldığı üzere; boşanma halinde,

• Eşlerin ortak milli hukuku,
• Eşlerin vatandaşlıkları farklı ise birlikteyken yaşadıkları yer hukuku,
• Birlikte yaşamıyorlarsa, ancak dava Türkiye’de açılıyorsa Türk hukuku uygulanmaktadır.

Boşanma davalarında yetkili mahkeme Türk Medeni Kanun’da düzenlenmiştir. İlgili düzenlemeye göre boşanma davası, eşlerden birinin yerleşim yeri ya da eşlerin dava öncesi son alt ay birlikte yaşadıkları yer mahkemesinde açılır.

TÜRKİYE’DE YERLEŞİMİ OLMAYAN YABANCILARIN DURUMU

MÖHUK ve TMK yetki düzenlemelerinden, boşanma davalarında yetkili mahkemenin, eşlerin yerleşim yerine göre belirlendiği görülmektedir. Bunun sonucu olarak; eşlerin her ikisi de yabancıysa, ancak birisinin yerleşim yerinin Türkiye’de olması halinde burada boşanma davası açılabilir. Yargıtay uygulaması da bu şekildedir.

YABANCILARIN TÜRKİYE’DE CEZA HUKUKU SÜREÇLERİNDE HAKLARI

Egemenlik hakkı devlete ülkesinde işlenen suçlar hakkında soruşturma, kovuşturma ve cezalandırma hakları tanır. Bazı durumlarda devlet, egemenlik alanı dışında işlenen suçlar bakımından da yargılama yetkisine sahip olabilmektedirler.

Ceza Kanunlarının yer bakımından uygulanmasında 5 temel kural bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir;

• Mülkilik İlkesi: Bir devletin ülkesinde ya da ülkesi sayılan topraklarda işlenen suçları cezalandırma yetkisinin olmasıdır.
• Şahsilik İlkesi: Suçun işlendiği yerin önemi yoktur. Ülke vatandaşının suçun faili olması veya mağduru olması devletin cezalandırma yetkisinin olmasıdır.
• Koruma İlkesi: Bir devlete karşı bir suç işlenmesi halinde cezalandırma yetkisinin olmasıdır.
• İkame Yargı Yetkisi: Yurt dışında bile olsa bir yabancının başka bir yabancıya karşı işlediği bir takım suçlarda devletin cezalandırma yetkisinin olmasıdır.
• Evrensellik İlkesi: Dünya’nın herhangi bir yerinde işlenen bir suçta uluslararası bir grubun, topluluğun menfaatini korumak adına devletin cezalandırma yetkisini kullanmasıdır.

YABANCILARIN ÇALIŞMA HAKLARI VE İŞ HUKUKU DANIŞMANLIĞI

4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri çerçevesinde uzun dönem ikamet izni olan ya da sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma izni yoluna başvurabilirler. Burada dikkat edilmesi gereken konu şudur; yabancının başvuru koşullarını taşıması demek yabancıya vatandaşlık hakkı verileceği anlamına gelmez. Süresiz çalışma izni alan bir yabancı, uzun dönem ikamet izninin sağladığı tüm haklardan faydalanılmasını sağlar.

Çalışma izni olmadığı halde bir işverene bağlı olarak çalışan yabancıya para cezası uygulanır. Nitekim Çalışma izni olmadığı halde bağımsız olarak çalışan yabancıya da para cezası verilir.

Türkiye’de bir yabancıya verilen öğretim ikamet izinleri hariç 6 ay süreli ikamet izni almış olup bu 6 aylık süresi henüz sona ermemiş yabancılar ya da bunların işverenleri çalışma izni başvurularını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan da yapabilmektedirler. Ancak yabancı, turistik veya çalışma dışındaki vizelerden biriyle Türkiye’ye gelmişse ve en az 6 aylık bir ikamet tezkeresi yoksa yurt içinden çalışma başvurusunda bulunamazlar.

Türkiye’de çalışmak isteyen bir yabancının Türkiye’de yasal olarak çalışabilmesi için aşamalarıyla;

1. Çalışma izni alması, (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı)
2. Çalışma vizesi alması, (Türkiye dış temsilcilikleri)
3. Çalışma İkamet tezkeresi alması, (emniyet makamlarından)

Gerekmektedir.

YABANCILARIN TÜRKİYE’DE KARŞILAŞTIĞI HUKUKİ SORUNLAR

Türkiye’de ikamet eden ya da çalışan yabancı uyruklu şahısların en çok karşılaştığı sorunlar arasında, çalışma ve oturma izinleri (Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda düzenlemiştir), mülk sahibi olmakla ilgili süreçler (Tapu Kanunu), aile hukukuna dayanan ve ticari eylemler sırasında karşılaşılan yasal sorunlar bulunmaktadır.

YABANCILARA SAĞLANAN HUKUKİ DANIŞMANLIK ÜCRETLERİ

Türkiye Barolar Birliğinin avukatlık asgari ücret tarifesine göre yürürlüğe giren Türk vatandaşlarına ve yabancılara hukuki danışmanlık ücretleri 2025 yılı için saati 3.500 TL’den başlamaktadır.

Yabancılara hukuki danışmanlık yüz yüze ya da telefonla verilebilir. Bir avukattan hukuki bir konuda yazılı görüş almak 6.000 TL’den başlamaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Türkiye’de Yabancılar İçin Hangi Hukuki Hizmetler Verilmektedir?

Türkiye’de yabancılara hukuki danışmanlık kapsamında birçok konuda hukuki hizmet alması mümkündür. Örneklendirmek gerekirse; taşınmaz haklarına ilişkin soru ve sorunlarla alakalı, aile hukuku ile alakalı, göç ve vatandaşlık işlemleri ile alakalı doğru bilgiye hukuki danışmanlık aracılığı ile ulaşmak mümkün olacaktır.

Yabancılar İçin İkamet İzni Başvurusunda Hukuki Destek Alabilir Miyim?

İkamet izni başvurusunda ilk olarak e-İkamet sistemi üzerinden ikamet izni başvurusunda bulunması sonrasında gerekli evraklarla beraber İl Göç İdaresi Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir. İkamet izni başvurusu yapılırken dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır ve bu sebeple yabancılar hukuku ile ilgili danışmanlık hizmeti veren bir hukuk ofisine danışmanın faydaları olacaktır.

Yabancıların Türk Vatandaşlığı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Türk Vatandaşlığının kazanılması için başvurular yurt içinde yabancının yerleşim yerinin bulunduğu valiliğe yapılırken yurt dışında ise dış temsilciliklere yapılır. Şayet özel vekâletname verilen bir kişi var ise o kişi aracılığı ile de yapılır.

Türkiye’de Yabancılar İçin Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Çalışma izninin nasıl alınacağı da yabancılara hukuki danışmanlık sağlanırken sık sık karşılaşılan bir sorudur. Çalışma izni almak için işveren ya da çalışan yabancının E-Devlet üzerinden başvuru yapması gerekmektedir.

Yabancı Uyruklu Kişiler Türkiye’de Mülk Satın Alabilir Mi?

Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de mülk satın alması mümkündür. Ancak yabancıların mülk satın alırken kanuni sınırlamalara uyulması koşulu aranmaktadır. 2644 sayılı Tapu Kanunu’nun 35. maddesi yabancı uyruklu kişilerin mülk satın alabilmesini düzenler. Dikkatinizi çekmek isteriz ki dolandırıcılık yöntemlerinin günden güne gelişmektedir. Bu sebeple oluşabilecek olumsuzlukların önüne geçmek için Türkiye’de mülk satın alan yabancılara hukuki danışmanlık sağlanması çok önemlidir.

Yabancıların Türkiye’de Şirket Kurma Sürecinde Hukuki Destek Sağlanıyor Mu?

Yabancı gerçek ya da tüzel kişiler şirket türü bakımından bir sınırlama bulunmaksızın şirket kurma hakkına sahiptirler. Şirket kurma süreci ve bu süreçte karşılaşılan olumsuzluklar da yabancılara hukuki danışmanlık verilen bir diğer konu başlığıdır.

Yabancıların Miras İşlemleri Türkiye’de Nasıl Gerçekleştirilir?

5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’a göre Miras bırakan şahıs Türk vatandaşı ise veya mirasa konu taşınmaz Türkiye’de bulunuyorsa Türk hukukuna uygun olarak miras işlemleri yapılır.

Türkiye’de Yabancıların Boşanma Sürecinde Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?

Yabancıların Türkiye’de boşanma davası açabilmesi için Türkiye’de ikamet ediyor olmaları gereklidir. Akabinde ikamet ettikleri yer aile mahkemesinden boşanma işlemlerini yürütebilirler. Yabancıların dava açıldığı esnadaki uyruğu durumun koşulları göz önüne alınarak Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır.

Yabancı eş ile boşanma davasının Türkiye’de görülmesi tanıma ve tenfiz prosedürleri açısından kolaylık sağlamaktadır. Zira yurtdışındaki bir mahkemede görülen bir boşanma davası Türkiye’de doğrudan geçerlilik taşımayacaktır.

Yabancılar İçin Ceza Hukuku Süreçlerinde Avukat Desteği Gerekli Midir?

Hukuki hakların doğru bir şekilde savunulabilmesi için yabancılara hukuki danışmanlık hizmetleri arasında avukat desteğinin önemi büyüktür. Çünkü devletlerin ülkesinde işlenen suçlar hakkında cezalandırma yetkisi vardır. Ve hatta devlet, bazı durumlarda egemenlik alanı dışında işlenen suçlar bakımından da yargılama yetkisine sahiptir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında ceza alanında uzman bir avukattan destek alınmalıdır.

Yabancı İşçiler Türkiye’de Hangi Haklara Sahiptir?

Yabancı işçiler de Türk işçiler gibi İş Kanunu’nda yer alan hak edişleri ve çalışmalarının karşılıklarını mahkeme yolu ile talep etme hakkına sahiptirler. Bu konuda iş hukuku alanında uzman yabancılara hukuki danışmanlık hizmeti sunan bir avukatlık ofisinden danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.

Türkiye’de Yabancılar İçin Hukuki Danışmanlık Ücretleri Ne Kadar?

Türkiye Barolar Birliğinin avukatlık asgari ücret tarifesine göre yürürlüğe giren Türk vatandaşlarına ve yabancılara hukuki danışmanlık ücretleri 2025 yılı için saati 3.500 TL’den başlamaktadır.

Yabancıların Arabuluculuk Hizmetlerinden Faydalanması Mümkün Mü?

Yabancıların Arabuluculuk hizmetlerinden faydalanması mümkündür ancak yetki unsurunun incelenmesi gereklidir. Bu kapsamda yabancılara hukuki danışmanlık hizmeti veren avukatlardan detaylı bilgi almak mümkündür.

Türkiye’de Oturma İzni Reddedilen Yabancılar Ne Yapabilir?

Oturum izni reddedilen yabancı; sınır dışı edilme, ülkeye giriş yasağı alma ve idari para cezası gibi yaptırımlarla karşılaşabilir. İkamet izni başvurusu ret edilen yabancı kararın tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde dava açabilir.

Türkiye’de Yabancılar İçin Hangi Uluslararası Sözleşmeler Geçerlidir?

Göçmenler ve yabancıların hak ve özgürlüklerini korumak için yapılan birçok uluslarası sözleşme vardır. Bu sözleşmelere “Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslarası Sözleşme, İşkence Zalimane davranış gibi muamelelere karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi” örnek olarak verilebilir.

Fatma Melis YARALI