MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİNDEN ATILMA VE İPTALİ

Milli Savunma Üniversitesi Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyacı olan personelin yetiştirilmesi amaçlayan ve Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren bir üniversitedir. Bu üniversitede öğrenim gören askeri öğrenciler hakkındaki bu çalışmada; Milli Savunma Üniversitesinden atılma koşulları incelenecek, bu süreçte öğrencilerin hakları ve atılma kararlarına karşı itiraz ve idari yargı yolu ele alınacaktır.

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ NEDİR?

Bilindiği gibi 2016 yılında “harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları” kapatılmıştır. Kapatılan bu askeri okullar yerine 31 Temmuz 2016 tarihinde yayınlanan 669 sayılı Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararname ile Milli Savunma Üniversitesi kurulmuştur.

Milli Savunma Üniversitesi;

• Kara, deniz ve hava harp okullarından
• Astsubay meslek yüksekokullarından
• Kurmay subay yetiştirmek ve lisansüstü eğitim vermek amacıyla kurulan enstitülerden oluşmaktadır.

milli savunma üniversitesi ilişik kesilme

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİNDEN ATILMA NEDİR? YASAL TANIM VE KAPSAM

Milli Savunma Üniversitesi’nden atılma yasal mevzuatta öngörülen çeşitli sebeplerle askeri öğrencilerin statülerine son verilmesi ve Milli Savunma Üniversitesi ile ilişiklerinin kesilmesi anlamına gelir.

Milli Savunma Üniversitesinden atılma sonucunda, atılma sebebine bağlı olarak “tazminat” sorumluluğu gündeme gelebilir.

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİNDEN ATILMA NEDENLERİ NELERDİR? 

1325 Sayılı Askeri Öğrenciler Hakkında Kanun’a 2016 yılında eklenen ek madde 4’e göre Milli Savunma Üniversitesi Fakültelerinde veya yüksekokullarında okuyan askeri öğrenciler aşağıdaki hallerde askeri öğrencilik niteliğini kaybederler;

• a) Yönetmelikte tespit edilecek ahlak notunu kaybedenler,
• b) Yönetmelikte belirtilecek esaslar dâhilinde, askeri öğrenci niteliğini kaybettiklerine dair disiplin kurullarınca haklarında karar verilenler,
• c) Öğrenimlerini, yönetmelikte belirtilecek süreler içinde tamamlayamayanlar,
• d) Sağlık kurullarınca verilecek raporlara istinaden, sağlık durumları sebebiyle askeri öğrenci olarak öğrenimine devam imkânı kalmayanlar,
• e) Mahkeme kararı ile öğrencilik hukukunu kaybedenler,
• f) Fakülte ve yüksekokullarca öğrencilik hakkı sona erdirilenler,
• g) Yönetmelikte tespit edilecek giriş koşullarına uymadıkları sonradan anlaşılanlar.

Sayılan nedenler dışında harp okullarının ve meslek yüksekokullarının kendi özel mevzuatında konuyla ilgili özel hükümler bulunmaktadır. Bunlara ayrı ayrı değinilecektir.

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ “HARP OKULUNDAN” ATILMA

Harp okullarından çıkarılma, bir öğrencinin disiplinsizlik, başarısızlık, sağlık sorunları veya diğer nedenlerle okuldan ilişiğinin kesilmesi anlamına gelir. Çıkarılma sebepleri 7078 sayılı Harp Okulları Kanunu’nun 38. maddesi ile Milli Savunma Üniversitesi Harp Okulları Yönetmeliği’nde detaylı olarak belirtilmiştir.

HARP OKULLARINDAN ATILMA SEBEPLERİ

Harp okullarına alınan her öğrenciye disiplin notu verilir. Hangi cezalar için disiplin notundan ne miktarda düşüleceği yönetmelikte belirtilir.

Harp okullarında eğitim ve öğrenim gören öğrenciler aşağıdaki hallerde okuldan çıkarılırlar;

• Disiplin notunu kaybetme: Öğrencinin, disiplin puanını kaybetmesi sonucu Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilen kararla ilişiği kesilebilir.
• Öğrenci niteliğini kaybetme: Öğrencinin, Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu bir öğrenci olarak taşıması gereken nitelikleri kaybettiği Yüksek Disiplin Kurulu tarafından tespit edilirse, okuldan çıkarılabilir.
• Belirlenen sürelerde eğitim-öğrenimini tamamlayamama: Harp okulu öğrencileri, sağlık nedenleri hariç olmak üzere lisans öğrenimlerini beş yılda, sağlık nedenleri dahil olmak üzere azami altı yılda tamamlamak zorundadırlar. Bu süreler içinde mezun olamayan öğrenciler, okuldan çıkarılır.
• Mahkeme kararı ile öğrencilik hukukunu kaybetme: Bir mahkeme kararıyla öğrencilik hakkını kaybeden öğrenciler, harp okullarından çıkarılır.
• Sağlık kurullarınca verilecek raporlara istinaden öğrenimine devam imkânı kalmaması: Öğrencinin sağlık durumu, harp okulu öğrenimine devam etmesine engel teşkil ediyorsa ve bu durum sağlık kurulu raporlarıyla belgelenmişse, öğrenci okuldan çıkarılabilir.
• Giriş ile ilgili nitelikleri taşımadığının sonradan anlaşılması veya bu niteliklerin değişmesi: Öğrencinin, harp okuluna giriş için aranan şartları başvuru sırasında taşıdığı halde, sonradan bu şartları kaybetmesi veya başvuru sırasında taşımadığı halde sonradan kazandığının tespit edilmesi durumunda, okuldan çıkarılabilir. Örneğin, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması veya adayın evlenmesi gibi durumlar bu kapsamda değerlendirilebilir.

Harp okullarından çıkarılan öğrencilere, sağlık sebepleri dışında çıkarılanlara, personel ve amortisman giderleri ile ilaç ve tedavi giderleri, kitap ve kırtasiye giderleri, öğrenci harçlıkları ve yiyecek giderlerinin yarısı ile bunlara tekabül eden faizleri hariç olmak üzere, Devlet tarafından yapılan masraflar, sarf tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için kanuni faizi ile birlikte hesaplanarak iki katı olarak ödettirilir.

Disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarılan öğrencilere de bu maddeye göre hesaplanan tazminat miktarı dört katı olarak ödettirilir.

Ayrıca, harp okullarından çıkarılan öğrenciler, subay veya astsubay yetiştiren başka bir yükseköğretim kurumuna hiçbir şekilde alınmazlar ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilemezler.

Harp okullarında okuyan öğrencilerden sayılan sebeplerden biriyle okuldan çıkarılanlar ile kendi isteğiyle okuldan çıkanlar, hiçbir şekilde başka askeri yükseköğretim kurumlarına alınmazlar ve Türk Silâhlı Kuvvetlerinde istihdam edilemezler. 1111 sayılı Askerlik Kanunu ile 16.6.1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu hükümleri saklıdır.

msü harp okulu

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ “ASTSUBAY MESLEK YÜKSEKOKULLARINDAN” ATILMA SEBEPLERİ NELERDİR? 

Astsubay meslek yüksekokullarından atılma, bir öğrencinin disiplinsizlik, başarısızlık, sağlık sorunları veya diğer nedenlerle okuldan ilişiğinin kesilmesi anlamına gelir.

4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksekokulları Kanunu’nun 32. maddesi ve Milli Savunma Üniversitesi Astsubay Meslek Yüksekokulları Yönetmeliği’nin 51 ila 56. maddeleri, astsubay meslek yüksekokullarından atılma sebeplerini detaylı olarak açıklamaktadır.

ASTSUBAY MESLEK YÜKSEKOKULLARINDAN ATILMA SEBEPLERİ ŞUNLARDIR:

• Giriş koşullarını taşımama veya kaybetme: Aday öğrencilik veya öğrencilik sürecinin herhangi bir aşamasında, adayın veya öğrencinin güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması veya 30. maddede belirtilen giriş koşullarını taşımadığının veya sonradan kaybettiğinin anlaşılması durumunda, disiplin kurulu kararıyla ilişiği kesilir.
• İntibaksızlık nedeniyle kabul edilmeme: İntibak süresi içinde, aday öğrencinin astsubay meslek yüksekokulu öğrencisi olma niteliğini kazanamadığının bölük/kol ve tabur/filo komutanlarının ve rehberlik uzmanının ortak gerekçeli kanaat raporu ile belgelenmesi durumunda, öğrenci alay komutanının teklifi üzerine disiplin kurulunca okuldan çıkarılmasına karar verilir.
• Disiplin cezası alma: Aday öğrenci veya öğrencinin, Türk Silahlı Kuvvetleri Öğrenci Disiplin Yönetmeliği‘nde belirtilen disiplin suçlarından birini işlemesi durumunda, disiplin kurulu tarafından verilen kararla okuldan çıkarılabilir. Disiplin suçları arasında şunlar sayılabilir:
• Yalan beyanda bulunmak.
• Kumar oynamak veya oynatmak.
• Okul yönetiminin izni olmadan siyasi faaliyetlerde bulunmak.
• Uyuşturucu madde kullanmak, bulundurmak veya ticaretini yapmak.
• İzinsiz olarak okuldan ayrılmak.
• Giriş koşullarında belirtilen suçlara ilişkin eylemleri kasten işlediği tespit edilmek.
• Sağlık nedeniyle öğrenime devam edememe: Öğrencinin ön lisans eğitimi süresince sağlık nedeniyle bir yıldan fazla sınıf kaybetmesi veya yetkili sağlık kurullarınca verilen raporlara dayanarak sağlık durumunun astsubay meslek yüksekokulu öğrenimine devam etmesine engel teşkil ettiğinin tespit edilmesi durumunda, yönetim kurulu kararı üzerine Rektör’ün teklifi ve Bakan onayı ile ilişiği kesilir.
• Belirlenen sürelerde eğitim-öğrenimini tamamlayamama: Astsubay meslek yüksekokullarındaki ön lisans eğitimi süresi iki yıldır. Öğrenciler bu eğitimi, sağlık nedenleri hariç olmak üzere üç yılda, sağlık nedenleri dahil olmak üzere en fazla dört yılda tamamlamak zorundadırlar. Bu süreler içinde mezun olamayan öğrenciler, okuldan çıkarılır.
• 2547 sayılı Kanun’a tabi yükseköğretim kurumlarında kaydının bulunması: Astsubay meslek yüksekokullarına kayıt yaptıran öğrencilerin, diğer yükseköğretim kurumlarındaki kayıtlarını sildirmeleri zorunludur. İlgililerin ikaza rağmen bir ay içinde diğer yükseköğretim kurumlarındaki kayıtlarını sildirmemeleri durumunda, astsubay meslek yüksekokulu ile ilişikleri, yönetim kurulu kararı üzerine Rektör’ün teklifi ve Bakan onayı ile kesilir.

Astsubay meslek yüksekokullarından çıkarılan öğrencilere, sağlık sebepleri dışında çıkarılanlara, personel ve amortisman giderleri ile ilaç ve tedavi giderleri, kitap ve kırtasiye giderleri, öğrenci harçlıkları ve yiyecek giderlerinin yarısı ile bunlara tekabül eden faizleri hariç olmak üzere, Devlet tarafından yapılan masraflar, sarf tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için kanuni faizi ile birlikte hesaplanarak iki katı olarak ödettirilir.

Disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarılan öğrencilere de bu maddeye göre hesaplanan tazminat miktarı dört katı olarak ödettirilir.

Astsubay meslek yüksek okullarında okuyan öğrencilerden belirtilen nedenlerle okuldan çıkarılanlar ile kendi isteğiyle okuldan çıkanlar, hiçbir şekilde diğer askerî yüksek öğretim kurumlarına alınmaz ve 21.6.1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu, 16.6.1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu, 18.3.1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve 28.5.1988 tarihli ve 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu hükümleri saklı olmak üzere Türk Silâhlı Kuvvetlerinde istihdam edilmezler.

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ DİSİPLİN KURULLARI VE YETKİLERİ

Disiplin kurulları, askeri okullarda disiplinin sağlanmasında ve askeri öğrencilerin kurallara uygun davranışlar sergilemelerinin temin edilmesinde önemli bir rol oynar. İlgili mevzuatta, harp okulları ve astsubay meslek yüksekokulları için disiplin kurullarının yapısı ve yetkileri farklı kanun ve yönetmeliklerde düzenlenmiştir.

4566 Sayılı Harp Okulları Kanunu’na göre, Disiplin Kurulu, Rektör veya görevlendireceği bir rektör yardımcısının başkanlığında; harp okulu komutanı, dekan, öğrenci alay komutanı, dekan yardımcıları ve disiplin subayından oluşur. Bu kurulun görevi, kurula sevk edilen öğrencilerin disiplin ile ilgili durumlarını ve yapılan işlemlerin ilgili mevzuata uygunluğunu inceleyerek, okuldan ilişiklerinin kesilmesine veya kesilmemesine karar vermektir. Okulla ilişiğin kesilmesi hakkındaki karar, Rektör’ün teklifi üzerine Bakan onayı ile kesinleşir.

4752 Sayılı Astsubay Meslek Yüksekokulları Kanunu’nda Disiplin Kurulu, Rektör veya görevlendireceği bir rektör yardımcısının başkanlığında; yüksekokul komutanı, yüksekokul müdürü ve müdür yardımcıları, öğrenci alay veya tabur komutanı ile disiplin subayından oluşur. Bu kurul, kurula sevk edilen öğrencilerin disiplin ile ilgili durumlarını inceler ve karar verir.

Özetle, hem harp okulları hem de astsubay meslek yüksekokulları için disiplin kurullarının temel yapısı ve yetkileri kanunlarda belirlenmiş olup, yönetmeliklerde bu kurulların işleyişine dair daha detaylı düzenlemeler yer almaktadır.

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİNDEN ATILMA KARARINA NASIL İTİRAZ EDİLİR?

Askeri öğrencilikten çıkarılma kararını verme yetkisi, öğrencinin eğitim gördüğü okula ve çıkarılma nedenine göre değişiklik gösterir.

Genel olarak, askeri öğrencilikten çıkarılma kararları, okul yönetim kurulu tarafından alınır ve Milli Savunma Bakanı’nın onayı ile kesinleşir. Örneğin, Harp Okulları’nda sağlık nedeniyle ilişiği kesilecek öğrenciler için yönetim kurulu kararı, Rektör’ün teklifi ve Bakan onayı gerekir. Astsubay Meslek Yüksekokullarında da benzer bir süreç işler.

Disiplinsizlik nedeniyle çıkarılma kararları ise disiplin kurulu tarafından verilir. Disiplin kurulu kararları da Rektör’ün teklifi ve Bakan’ın onayıyla kesinleşir.

Askeri öğrencilikten çıkarılma kararlarına itiraz, ilgili okulun disiplin yönetmeliğinde belirtilen süre ve usuller çerçevesinde yapılabilir. Örneğin, Türk Silahlı Kuvvetleri Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ne göre, Disiplin Kurulu kararlarına karşı 3 iş günü içinde Ceza İnceleme Kurulu’na itiraz edilebilir.

İtiraz, cezalandırılan öğrenci veya öğrenciyi Disiplin Kurulu’na sevk eden amir tarafından yapılabilir. İtiraz, öğrenci disiplin subayına yazılı olarak yapılır.

Ceza İnceleme Kurulu, disiplin kurulu kararını inceleyerek itirazı kabul veya reddedebilir. İtirazın kabul olması durumunda, Ceza İnceleme Kurulu cezayı veren disiplin kurulunun kararını değiştirebilir. İtirazın reddedilmesi durumunda ise, disiplin kurulunun kararı kesinleşir.

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİNDEN ATILMA VE İPTALİ

DİSİPLİN NOTU SEBEBİYLE ATILMA

Disiplin puanı, Türk Silahlı Kuvvetleri Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ne göre, öğrencilerin disiplin durumunu puan olarak ifade eden bir sistemdir. Öğrenciye eğitimine başladığında belirli bir disiplin puanı verilir ve bu puan her disiplin yılı içinde işlediği disiplinsizliklere göre düşülür.

Öğrenci, disiplin puanının tamamını kaybederse veya disiplin puanına bakılmaksızın belirli disiplinsizliklerde bulunursa okuldan çıkarılır.

Disiplin puanının nasıl hesaplandığı, hangi cezaların puan düşmesine sebep olduğu ve okuldan çıkarılma için gereken koşulların neler olduğu, ilgili okulun yönetmeliklerinde detaylı bir şekilde belirtilmiştir.

SAĞLIK NEDENİYLE ASKERİ ÖĞRENCİLİKTEN ÇIKARILMA/ATILMA SONRASINDA ÖĞRENCİLERİN HAKLARI NELERDİR?

 “Sağlık sebebiyle” askeri öğrencilikten çıkarılan öğrenciler için istisnai olarak yapılan; personel ve amortisman giderleri, ilaç ve tedavi giderleri, kitap ve kırtasiye giderleri, öğrenci harçlıkları ve yiyecek giderleri istenmez.

DİSİPLİN CEZASI ZAMANAŞIMI

Disiplin cezalarının zamanaşımı, Türk Silahlı Kuvvetleri Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’nin 39. maddesinde düzenlenmiştir.

Disiplin amirleri tarafından, disiplinsizliğin kendileri tarafından öğrenilmesinden itibaren bir ay ve her halde disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası verilemez.

Savunmanın istendiği ve alındığı zaman aralığında geçen süre, zamanaşımı açısından dikkate alınmaz.

MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİNDEN ÇIKARILMA İŞLEMİNE KARŞI İPTAL DAVASI

4566 sayılı Harp Okulları Kanunu’nun 32. Maddesi ve 4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksekokulları Kanunu’nun 37. Maddesi, okuldan çıkarılan öğrencilere idari yargıda dava açma hakkı vermektedir.

İptal davası atılma kararının hukuka aykırı olduğunu iddia eden öğrenciler ya da avukatları tarafından açılabilir. Bu dava atılma kararının tebliğinden itibaren yasal dava açma süresi içerisinde (60 gün) idari mahkemelerde açılmalıdır. Dava dilekçesinin gerekçe bölümünde işlemin neden hukuka aykırı olduğu hukuki detayları ile açıklamalıdır.

Mahkeme atılma işlemini şekil, sebep, konu, amaç ve usul bakımlarından hukuka uygun olup olmadığını inceleyecek ve işlemin hukuka aykırı olduğuna karar verirse atılma işlemi iptal edilecektir.

ATILMA KARARINA İLİŞKİN EMSAL DANIŞTAY KARARI

Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2023/4956 E.  ,  2024/3021 K. “İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE

Esas No : 2023/4956
Karar No : 2024/3021

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU: …. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen… günlü, E:…. K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :Dava Konusu İstem : Milli Savunma Üniversitesi Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulunda askeri öğrenci olan davacının, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle, okulla ilişiğinin kesilmesine ilişkin davalı idare işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : … İdare Mahkemesinin …. günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; uyuşmazlık konusu olayda, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen bilgilerin niteliği, içeriği ile yürütülen kamu hizmetinin önem ve özelliği dikkate alınarak, davacının askeri öğrenciliğinin sonlandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde kamu yararına, hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : …. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptal edilmiş olan Kanun hükmüne göre elde edilen kişisel verilere dayanılarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, davalı idarece, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nda öngörülen temel ilkelere,

usul ve esaslara uygun olarak davacı hakkında yeniden bir değerlendirme yapılabileceğinin açık olduğu belirtilerek, istinaf başvurusunun kabulü ile başvuruya konu İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından; davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinin olumsuz sonuçlanması nedeniyle ilişiğinin kesildiği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ: … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Sekizinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 19/07/2023 günlü, K:2023/33 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 2. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY:

Dava dosyasının incelenmesinden; Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde, Milli Savunma Üniversitesine bağlı Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu Komutanlığı öğrenci temin faaliyetleri kapsamında açılan sınavlarda başarılı olarak … ili, ….. Eğitim Merkezi Komutanlığında dış kaynaktan muvazzaf astsubay adayı olarak eğitim görev davacının, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle askeri öğrenciliğinin sonlandırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:

26/10/1994 günlü, 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 1. maddesinde; “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması; kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile askeri, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır.

Devletin güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak merciler ve üst kademe yöneticilerinin kimler olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.” hükmü yer almakta iken, 18/10/2018 tarihli ve 7148 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 29. maddesiyle söz konusu maddeye 2. fıkra olarak;

“Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden ve elektronik bilgi işlem merkezlerinden bilgi ve belge almaya, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin onüçüncü fıkraları kapsamında tutulan kayıtlara ulaşmaya, Cumhuriyet başsavcılıkları tarafından yürütülen soruşturma sonuçlarını, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlar ile kesinleşmiş mahkeme kararlarını almaya yetkilidir.” hükmü eklenmiş, anılan hüküm Anayasa Mahkemesinin 19/2/2020 günlü, E:2018/163, K:2020/13 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

07/04/2021 günlü, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nun “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesinde, “Bu Kanun, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeleri, kimler hakkında yapılacağını, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğunu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağını, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağını, Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma usul, esaslarını, veri güvenliği ile verilerin saklanma ve silinme sürelerini düzenlemektedir.” hükmü;

“Değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan hükümler” başlıklı 13. maddesinde, “(8) 26/10/1994 tarihli ve 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. ” hükmü, “Atıflar” başlıklı 14. maddesinde, “(1) Mevzuatta 4045 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.” hükmü düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dava konusu işlem tarihinde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, 4045 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapılmaktadır. Anılan Kanun’un 1. maddesinin Anayasa Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı ile iptal edilmesi ve 4045 sayılı Kanun uyarınca yapılan işlemlere yönelik bireysel başvurularda verilen ihlal kararları dikkate alınarak kanun koyucu tarafından 7315 sayılı Kanun yürürlüğe konulmuş ve 4045 sayılı Kanun da yürürlükten kaldırılmıştır.

7315 Kanun’la, Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda, güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeler belirlenmiş; kimler hakkında yapılacağı, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağı, hangi mercilerce soruşturma ve araştırma yapılacağı, bu kapsamda Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma usul, esasları, kişisel veri güvenliği ile kişisel verilerin saklanma ve silinme süreleri düzenlenmiştir.

Bu itibarla, Anayasa Mahkemesi kararlarındaki kanuni düzeyde eksik düzenleme bulunduğu yolundaki gerekçeler göz önüne alınmak suretiyle kanun koyucu tarafından 7315 sayılı Kanun’la yeni yasal düzenleme yapılmak suretiyle bu konudaki eksiklikler giderildiğinden; somut olayda, kişisel verilerin güvenliğinin sağlanması ve özel hayatın gizliliğinin korunması amacına yönelik olarak 7315 sayılı Kanun ile getirilen çerçevede değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Nitekim 7315 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun pek çok kararında (19/06/2023 günlü, E:2022/884, K:2023/1488; 09/02/2023 günlü, E:2022/667, K:2023/211; 23/01/2023 günlü, E:2022/882, K:2023/53 sayılı kararları) güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kaynaklı uyuşmazlıklarda 7315 sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirme yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Bu durumda, işin esasına girilerek dava konusu işlemin 7315 sayılı Kanun’a uygunluğu yönünden bir değerlendirme yapılması suretiyle karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda İdare Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline dair Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,

2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,

3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,

4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 20/05/2024 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi

(https://karararama.danistay.gov.tr/)

SIKÇA SORULAN SORULAR

Askeri Okuldan Atılma Sebepleri Nelerdir?

Askeri okullardan atılma sebepleri, ilgili kanunlarda ve yönetmeliklerde detaylı olarak belirtilmiştir. Özetle, askeri öğrencilerin okuldan atılmasına yol açabilecek başlıca sebepler şunlardır:

• Disiplin Suçları: Askeri öğrenciler, Türk Silahlı Kuvvetleri Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’nde belirtilen disiplin suçlarını işledikleri takdirde ya da disiplin notu sebebiyle okuldan atılabilirler.
• Akademik Başarısızlık: Öğrenciler, belirlenen akademik standartları sağlayamadıkları takdirde okuldan atılabilirler.
• Sağlık Nedenleri: Öğrencinin sağlık durumu, askeri öğrenciliğe devam etmesine engel teşkil ediyorsa, okuldan atılabilir.
• Giriş Şartlarını Kaybetme: Öğrenciler, askeri okula giriş için aranan şartları sonradan kaybettikleri tespit edilirse okuldan atılabilirler.
• Yüklenme ve Kefalet Senetlerine Aykırı Davranışlar: Öğrenciler, imzaladıkları yüklenme ve kefalet senetlerinde belirtilen yükümlülüklere uymadıkları takdirde okuldan atılabilirler.
• Güvenlik Soruşturması Sonuçları: Öğrencinin güvenlik soruşturmasından olumsuz sonuç alması, okuldan atılma sebebi olabilir.

Askeri Okuldan Atılan Öğrenciler Tazminat Öder Mi?

Askeri okullardan çıkarılan öğrencilerden, sağlık sebepleri dışında çıkarılanlara, personel ve amortisman giderleri ile ilaç ve tedavi giderleri, kitap ve kırtasiye giderleri, öğrenci harçlıkları ve yiyecek giderlerinin yarısı ile bunlara tekabül eden faizleri hariç olmak üzere, Devlet tarafından yapılan masraflar, sarf tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için kanuni faizi ile birlikte hesaplanarak iki katı olarak ödettirilir.

Disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarılan öğrencilere de bu maddeye göre hesaplanan tazminat miktarı dört katı olarak ödettirilir.

Harp Okulundan Atılma Sebepleri Nelerdir?

Harp okullarında eğitim ve öğrenim gören öğrenciler aşağıdaki hallerde okuldan çıkarılırlar;

• Disiplin notunu kaybetme
• Öğrenci niteliğini kaybetme
• Belirlenen sürelerde eğitim-öğrenimini tamamlayamama
• Mahkeme kararı ile öğrencilik hukukunu kaybetme: Bir mahkeme kararıyla öğrencilik hakkını kaybeden öğrenciler, harp okullarından çıkarılır.
• Sağlık kurullarınca verilecek raporlara istinaden öğrenimine devam imkânı kalmaması
• Giriş ile ilgili nitelikleri taşımadığının sonradan anlaşılması veya bu niteliklerin değişmesi

Askeri Okuldan Atılan Öğrenciler Askerlik Yapacak Mı?

Harp okullarında okuyan öğrencilerden sayılan sebeplerden biriyle okuldan çıkarılanlar ile kendi isteğiyle okuldan çıkanların 1111 sayılı Askerlik Kanunu ile 16.6.1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu bakımından askerlik mükellefiyetleri devam edecektir.

Astsubay meslek yüksekokullarında okuyan öğrencilerden belirtilen nedenlerle okuldan çıkarılanlar ile kendi isteğiyle okuldan çıkanların da yasa gereği 1111 sayılı Askerlik Kanunu, 16.6.1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu, 18.3.1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve 28.5.1988 tarihli ve 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu hükümleri bakımından askerlik mükellefiyetleri devam edecektir.

Askeri Okuldan Atılan Memur Olabilir Mi?

Askeri okullardan çıkarılan öğrenciler askerlik yükümlülükleri ve yasal istisnalar hariç TSK’da istihdam olunamazlar kimlik bilgileri bütün askeri yükseköğretim kurumlarına, emniyet makamlarına ve ilgili askerlik şubelerine, alınan çıkarma kararı ile birlikte bildirilir.

Ancak askeri okullardan atılan öğrencilerin kamuda istihdam olmasına özel bir neden olmadığı sürece yasal bir engel bulunmamaktadır.

Askeri Okul Bırakma Tazminatı 2024 Ne Kadar?

Askeri okullardan çıkarılan öğrencilerden, sağlık sebepleri dışında çıkarılanlara, personel ve amortisman giderleri ile ilaç ve tedavi giderleri, kitap ve kırtasiye giderleri, öğrenci harçlıkları ve yiyecek giderlerinin yarısı ile bunlara tekabül eden faizleri hariç olmak üzere, Devlet tarafından yapılan masraflar, sarf tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için kanuni faizi ile birlikte hesaplanarak iki katı olarak ödettirilir.

Disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarılan öğrencilere ise bu maddeye göre hesaplanan tazminat miktarı dört katı olarak ödettirilir. Devlete ödenecek tazminatlar muhatabın askeri öğrenciliğin hangi aşamasında çıkarıldığına ve buna bağlı olarak hesaplanacak yasal faiz miktarına göre değişkenlik gösterecektir.