MAAŞ HACZİ NEDİR? DETAYLI REHBER

Maaş haczini incelemeden öncelikle maaş kavramını açıklamak gerekir.  Maaş ve ücret; kişilerin hayatlarını idame ettirebilmek ve geçimlerini sağlayabilmek için gerekli olan paradır.  Maaş haczi ise alacaklının yaptığı takip sonucunda borçlunun maaşının bir kısmına icra dairesi vasıtasıyla el koyulmasıdır.   Bu yazımız ile günümüzde sıkça tartışılan maaş haczi ile ilgili bilmeniz gereken tüm detaylara hâkim olabileceksiniz. Yazımız içeriğinde çeşitli maaş ve kazanç tiplerinin alacaklının başlatmış olduğu takipler neticesinde haczi, haciz ve kesinti oranları, haciz karşısındaki sorumluluklar gibi durumları barındırmaktadır.

MAAŞ HACZİ NEDİR?

Haciz; alacaklı ve borçlu arasındaki borç ilişkisine dayanarak alacaklının icra takibi başlattığı ve kesinleştirdiği bunun sonucunda da borçlunun mal ve haklarına el koymak suretiyle gerçekleştirilen bir yaptırımdır. Kanun koyucu alacaklı ve borçlu arasındaki menfaat dengesini gözetmiş ve borçlunun tamamen haczedilebilen, kısmen haczedilebilen ve haczedilemeyen mal ve hakları şeklinde sınıflandırma yapmıştır. Maaş ve ücret haczi kısmen hacze kabil olup İİK’nin 83.maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre maaş ve ücret haczinin borçlu ve ailesinin geçimi için icra memurunca tespit edilen kısım çıkarıldıktan sonra haczolunabileceği hüküm altına alınmıştır. İİK m.83 uyarınca maaş ve ücret haczinin asgari dörtte birinin haczedilmesi gerektiği belirtilmiştir.

MAAŞ HACZİ KESİNTİ MİKTARI VE ORANI

Maaş ve ücret kişilerin hayatının devamı için gerekli olduğundan kısmen haczedilebilir niteliktedir. İİK ‘nin 83.maddesinde borçlu ve ailesinin geçimi için olan miktar borçluda bırakılmak suretiyle borçlunun maaşının en az ¼ ünün haczedilmesi gerektiği belirtilmiştir. İcra iflas kanunu bu hükümle haciz miktarına hem alt hem üst sınır getirmiş ve menfaat dengesi sağlamaya çalışmıştır. İş kanunu 35.maddesiyle işçiyi gözeten bir hüküm getirmiştir.

İş Kanunu’nun ilgili maddesinde işçilerin aylık ücretlerinin en fazla ¼ ünün haczedilebileceği belirtilmiş ve maaş haczine bir üst sınır daha getirilmiştir. Öğretide konuya ilişkin faklı görüşler olsa da İİK m.83 ve İK 35.maddelerini birlikte değerlendirerek maaş ve ücret haczinin ¼ oranında olacağı sonucuna varabiliriz. Nafaka alacağı ise İcra İflas Kanunu ve İş Kanunu’nun getirdiği alt ve üst sınırlara bağlı kalınmaksızın imtiyazlı olarak haczedilir. Ancak birikmiş nafaka alacağı söz konusu ise yine kanunda belirtilen sınırlara uyularak haciz yapılmalıdır.

MAAŞ HACZİ NASIL ÖDENİR?

İcra memurları haciz kararına ilişkin yazıyı borçlu işçinin işyeri amirine tebliğ eder. İşyeri amiri tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde icra dairesine vereceği cevapta borçlunun ilgili işyerinde çalışıp çalışmadığı ve maaşı hakkında bilgiyi icra dairesine bildirmelidir. İşverene yüklenen sorumluluk kapsamında her ay işçinin maaşının ilgili miktar doğrultusunda kesilerek icra dairesinin hesabına yatırılması gerekmektedir. Aksi takdirde işverenin de sorumluluğuna gidilebilecektir.

KIDEM TAZMİNATI VE DİĞER ALACAKLARDA MAAŞ HACZİ

Geniş anlamda ücret kalemlerinden ikramiye, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri de kısmen hacze kabil olup İcra iflas kanunu ve İş kanunu kapsamında değerlendirilir. Yani ilgili ücretlerin de ¼ ü haczedilebilir. Kıdem tazminatı; 1 yıldan uzun süreli çalışan işçilerin talep edebildiği,  günlük ücret tutarında ödenmesi gereken bir tazminattır. İhbar tazminatı iş kanununda belirtilen fesih sürelerine uymamanın yaptırımıdır. Kıdem ve ihbar tazminatının ücret niteliği yoktur. Bu nedenle İcra İflas Kanunu ve İş Kanunu’nda belirtilen kısıtlamalara uyulmaksızın bu tazminatların tamamının haczi mümkündür. Kötü niyet tazminatı ve sendikal tazminatın da tamamı hacze kabildir.

İŞVERENİN MAAŞ HACZİ KARŞISINDAKİ YASAL SORUMLULUKLARI

İcra memurunun haciz kararının işverene tebliğinden itibaren 7 gün içinde işveren borçluya ilişkin konuları bildirmeli ve her ay işçinin maaşından belirlenen oranda kesinti yaparak icra dairesine yatırmalıdır. İcra dairesi işverenden borçlunun ilgili iş yerinde çalışıp çalışmadığını şayet borçlu ilgili iş yerinde çalışıyorsa maaşı hakkında bilgi verilmesini ister. İşveren icra dairesine verdiği dilekçe ile birlikte artık her ay orana sadık kalarak işçinin maaş kesintisini icra dairesine yatırmalıdır aksi takdirde bazı yaptırımlarla karşı karşıya kalabilecektir.

İŞVERENİN MAAŞ HACZİ İŞLEMİNİ REDDETMESİ DURUMUNDA NE OLUR?

İşveren, maaş icra kesintisi işlemine icra dairesine dilekçe ile başvurarak itiraz edebilir. İtiraz süresi tebliğden itibaren 7 gündür. İşveren ilgili haczi uygulamak istemez ve işçinin maaşından kesinti yapıp icra dairesine yatırmazsa birtakım yaptırımlarla karşılaşacaktır. İşlem yapmayan işveren, kesinti miktarı kadar ayrıca bir işleme gerek kalmaksızın kişisel olarak sorumlu tutulur. İşverene bir tebligat daha gönderilmeksizin mallarına haciz konabilir.

İŞVERENİN MAAŞ HACZİ SÜRECİNE UYMAMASI HALİNDE UYGULANACAK CEZALAR

İşveren haciz işlemine uygun davranmadığı takdirde hukuki ve cezai sorumluluğu ortaya çıkmaktadır. Hukuki sorumluluk kapsamında işveren, icra dairesine yatırmakla mükellef olduğu miktar kadar kişisel malvarlığıyla sorumlu tutulacaktır. Cezai sorumluluk kapsamında ise İcra İflas Kanunu 338.madde kapsamında gerçeğe aykırı beyan suçu gündeme gelecektir. Alacaklı icra dairesine gerçeğe aykırı beyan nedeniyle bir şikâyette bulunduğu takdirde icra dairesine bildirim yapan kişinin cezai sorumluluğu doğmaktadır. Gerçeğe aykırı beyanda bulunan işverenin 3 aydan 1 yıla kadar hapsi istenebilir.

MAAŞ HACZİ İTİRAZ HAKKI: NASIL YAPILIR?

Maaş icra kesintisinin sonuçlarından etkilenecek olan işveren ve borçlunun hacze itiraz hakkı vardır. Borçlu zamanaşımı, itfa, haciz miktarı vb. konularda İcra Mahkemesi’ne dilekçe ile itiraz edebilir. İşveren ise icra dairesine dilekçe vermek suretiyle itirazını bildirebilir. Taraflarca yapılan itiraz haklı bulunur ise haczin kaldırılmasına yahut yenilenmesine karar verilebilir. İşverenin itiraz süresi haczin kendisine tebliğinden itibaren 7 gündür. Borçlunun itiraz süresi ise haciz işlemini öğrenmesinden itibaren 7 gündür.

MAAŞ HACZİ KESİNTİSİ YAPILAMAYACAK HAKLAR

Kanun koyucu bazı mal ve hakların haczedilemeyeceğini belirtmiş, alacaklı ve borçlu arasında bir denge kurmaya çalışmıştır. İşçi; işin niteliğinden dolayı bir meslek hastalığına yakalanırsa yahut işyerinde başına bir kaza gelirse toplu ya da irat şeklinde işçiye tazminat ödenmektedir. İşverenden talep edilen iş kazası veya meslek hastalığına ilişkin bu tazminatlar ücret kapsamında görülmemektedir ve haczi kabil olmayan haklar arasında İcra iflas Kanunu 82.maddenin 11.bendinde sayılmıştır.

Haczedilemeyen Mallar ve Haklar yazımızdan bu konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

EMEKLİ MAAŞ HACZİ

Emekli maaşı kişilerin yıllarca çalışmalarının karşılığı olan ve yaşlılıkta devlet tarafından verilen bir ödemedir. Emekli maaşı genel olarak haczedilemez niteliktedir. Emekli maaşına konulan haksız haczin borçlunun itirazı halinde kaldırılması gerekmektedir. Bazı istisnai durumlarda yani nafaka ve vergi borçlarında ise emekli maaşının haczedilebileceği kabul edilmiştir. Borçlunun hacze dair muvafakat vermesi durumunda da diğer borçların haczi mümkündür.

MUVAFAKAT DURUMUNDA EMEKLİ MAAŞI HACZİ

Emekli maaşı yaşlıların hayatı idame ettirebilmeleri için devlet tarafından verilen cüzi bir miktar paradır. Bu nedenle istisnalar dışında haczi mümkün olmamaktadır. Borçlu aleyhine kesinleşmiş icra takibi sonucunda yapılan hacze karşı icra dairesine muvafakat verdiği takdirde emekli maaşının haczi mümkün hale gelecektir. Muvafakati olmaksızın yapılan haczin borçlunun itirazı üzerine kaldırılması gerekmektedir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Maaş Haczi Ne Demek?

Maaş haczi aleyhinize başlatılan ve kesinleşmiş icra takibi sonucunda alacaklının talebiyle maaşınızın bir kısmına icra dairesi vasıtasıyla el konulmasıdır.

Maaş Haczi Kaçta Kaç?

İcra İflas kanunu ve İş kanunu beraber değerlendirildiğinde maaş haczi oranı ¼ dür.

2024 Asgari Ücret Maaş Haczi Ne Kadar Ediyor?

2024 yılı için asgari ücretin hacze kabil miktarı ¼ oranında yani “5.000,625 TL” dir. Konuyla ilgili çeşitli tartışmalar olup asgari ücretli çalışanların maaşların haczedilmemesi gerektiği konusu Meclis’e de taşınmıştır.

Maaş Haczi İşten Çıkınca Ne Olur?

Maaş icra kesintisi bulunan işçi işten ayrıldığı takdirde işten ayrılmaya bağlı tazminatların tamamı ¼ oranına bakılmaksızın haczedilebilecektir. Örneğin işçi 1 yıldan uzun süredir iş yerinde çalışmış, iş kanunundan kaynaklı sebeplerle iş sözleşmesini sona erdirmiş ise kıdem tazminatına hak kazanacaktır ve bu tazminatın icra dairesine ödenmesi gerekmektedir. İşveren işçinin ayrılma tarihini, işçinin başka hak ve alacağı olmadığına ilişkin hususları icra dairesine bildirmekle mükelleftir.

Maaş Haczi Varken Eve İcra Gelir Mi?

Maaş icra kesintisi evde yapılacak olan hacze engel bir durum teşkil etmez.7.Yargı paketi değişikliği ile borçlu ve ailesinin kişisel eşyası ve ailesinin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası haczedilemeyecektir. Ayrıca konut haczinin ancak icra mahkemesi onayı ile yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Eve Haciz Gelir Mi? yazımızdan bu konu hakkında detaylı bilgiye erişebilirsiniz.

Maaş Haczi Varken Hesaba Bloke Konur Mu?

Maaş haczi maaşınızın ¼ ünün haczedilmesine yol açar. Maaş hesabınızın tamamına banka tarafından bloke konulması mümkün değildir. Hayatınızı idame ettirebilmeniz için gerekli olan paranın tamamının haczi hakkaniyetli olmayacaktır.

Maaşa Haciz Geldiğini Nasıl Anlarız?

İşverene gelen “maaş haczi tebligatı” ile veya e-Devlet üzerinden e-Haciz sorgulaması yaparak haciz gelip gelmediğini anlayabilirsiniz.

Maaş Haczi Geldikten Sonra Faiz İşler Mi?

Maaş icra kesintisi devam ederken faiz işlemeye devam eder, ancak kesinti yapılan kısım düşülerek kalan kısma faiz işleterek süreç devam eder.

Maaşa Haciz Nasıl Engellenir?

Borçlu alacaklı ile anlaşarak borcu yapılandırma yoluna gidebilir. Borçlu borcu peşin ödeyebilir. Borçlu maaş haczine ilişkin icra mahkemesine itiraz edebilir. İtirazın kabulü durumunda haciz engellenecektir. Borçlu alacaklı ile uzlaşma yoluna gidip borcun daha kolay ödenebilmesini sağlayabilir. Borçlu alacaklının haksız olduğunu düşünüyorsa dava açma yoluna gidebilir. Maaş haczi hakkaniyete uygun değilse veya ortada bir borç bulunmuyorsa mahkeme maaş haczini engellenmesini sağlayabilir.

İşveren Maaş Haczine Cevap Vermezse Ne Olur?

İşveren; icra dairesinden gönderilen maaş haczi müzekkeresine cevap vermek ve her ay işçinin maaşından gerekli kesintiyi yaparak icra dairesine yatırmak zorundadır. İşveren müzekkerenin tebliğinden itibaren 7 gün içinde icra dairesine cevap vermez ve itiraz da etmezse bu durumda işverenin hukuki ve cezai sorumluluğu doğacaktır.

Maaş Haczi Sicile İşler Mi?

İcra takibi ve icra takibine ilişkin hukuki sorumluluklar sicile işlemez. Maaş icra kesintisi de buna bağlı olarak sicile işlemeyecektir.

Maaş Haczi Yazısı Geldiğinde Ne Yapılır?

İşveren maaş icra kesintisi yazısı geldiğinde 7 gün içinde icra dairesine bir dilekçe ile cevap vermelidir.

Maaş Haczi ¼ den Fazla Olabilir Mi?

Maaş haczi borçlunun muvafakati ile ¼ den fazla olabilir. Nafaka alacaklarında ise muvafakat aranmaksızın maaşın ¼ den fazlasının haczi mümkündür.

Maaş Haczi İşvereni Etkiler Mi?

Maaş icra kesintisi ile işverene birtakım külfetler yüklenmektedir. Maaş haczi yazısı gelen işçinin maaşı belirtilen oranda her ay kesilip icra dairesine yatırılmalıdır. İşveren işçinin işten ayrılması durumunu da icra dairesine bildirmeli, iş akdinin feshine dayalı tazminatları da icra dairesine yatırmalıdır. Aksi takdirde işveren kesinti yapması gereken miktar bakımından kişisel olarak sorumlu tutulacaktır. Cezai sorumluluk açısından ise icra dairesine gerçeğe aykırı beyan verdiği gerekçesi ile sorumluluğu doğmaktadır.

Hangi Maaşlar Haczedilemez?

İş kazası, meslek hastalığı tazminatları ve geçici iş göremezlik ödeneği haczolunamaz.

Maaş Haczi Olan Kişi İşten Çıkarılabilir Mi?

İşçiye çok sayıda haciz gelmesi işyerine ekstra külfete ve olumsuzluğa yol açıyorsa işçinin iş görme borcu zedeleniyorsa iş akdi feshedilebilir. Bu durum iş akdinin feshi için geçerli bir neden oluşturmaktadır

Maaş Haczi Nasıl Kaldırılır?

Alacaklı ve borçlu anlaşması sonucu alacaklının talebi ile haciz kaldırılabilir. En kolay yolu ise borcun ödenmesidir.

Birden Fazla İcra Dosyanız Varsa Maaş Haczi Nasıl Olur?

Birden fazla kesinleşmiş icra takibi olması durumunda işverene gönderilen maaş haciz müzekkeresi tarihine göre sırayla yapılacaktır. Nafaka alacakları ise imtiyazlı alacak olduğundan tebliğ tarihine bakılmaz, nafaka öncelikli olarak tahsil edilir.

EROL EFE BAYEZİT