Çalışma izni başvurusunun reddi, Türkiye’de yasal bir şekilde çalışma yapmak isteyen yabancılar için önemli bir husustur. Usule uygun bir şekilde yapılan başvurular, Bakanlık tarafından 30 gün içinde değerlendirilerek olumlu yahut olumsuz karar verilmek suretiyle sonuçlandırılır.
Yabancıların çalışma izni, Uluslararası İşgücü Kanunu uyarınca düzenlenmiş ve Uluslararası İşgücü Politikası Değerlendirme ve İzleme Komisyonu’nun almış olduğu kararlar doğrultusunda tatbik edilmektedir. İlgili kanunun 9. Maddesindeki şartların sağlanamaması ya da başvurudaki hatalı işlemler nedeniyle yapılan başvurular reddedilmektedir.
Çalışma izni başvurusunun reddi, Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 9.maddesindeki bentlerinde açıklanmış olup çalışma izni başvurusunun reddinde, bu bentlerden bir ya da birkaçı dayanak olarak gösterilir. Çalışma izni başvurusunun reddine ilişkin itiraz edilebilir veya iptal davası açılabilir. Bu süreçlerin, ilgili başvurunun reddine dair kararın tebliği itibariyle başlatılması elzemdir.
İÇİNDEKİLER
ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU NEDEN REDDEDİLİR?
Çalışma izni başvurusunun reddi sebepleri Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 9.maddesinde düzenlenmiştir. Uluslararası İşgücü Kanununa göre çalışma izni:
- Uluslararası işgücü politikasına uygun olmayan,
- Sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapılan,
- Yabancı istihdam edilmesine ilişkin gerekçesi yeterli görülmeyen,
- Diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için yapılan,
- Gerekli nitelik ve uzmanlığı taşımadığı anlaşılan yabancılara ilişkin olan,
- Bakanlık tarafından belirlenen şartları karşılamayan,
- 6458 sayılı Kanunun 7. , 15 inci ve 54. maddeleri kapsamında olduğu İçişleri Bakanlığınca bildirilen yabancılara ilişkin olan,
- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca görülen yabancılara ilişkin olan,
- Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü olması durumu dışında, Türkiye Cumhuriyeti’nin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşları için yapılan,
- Kanuni süresi içinde yapılmayan veya eksiklikleri tamamlanmayan başvurular reddedilir
ÇALIŞMA İZNİ REDDİ AVUKATA SOR
ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSUNUN REDDİNE YOL AÇAN DURUMLAR
Çalışma izni başvurularının reddi sebepleri, Uluslararası İşgücü Kanunu madde 9’da düzenlenmiştir. Çalışma izni başvurusunun reddi sebepleri şunlardır:
- 9. Madde A Bendi (Uluslararası İşgücü Politikasına Uygun Olmayan Başvurular)
Uluslararası işgücü politikasına aykırı olan başvurular reddedilir. Uluslararası işgücü politikaları, yerli işgücünü önceleyip nitelikli yabancı işgücünü ülkeye kazandırma ve ulusal istihdam politikalarını destekleme amaçları taşır.
- Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu iş gücünü öncelikle yerli iş gücünden sağlamak amacıyla oluşturulan politikalar, ulusal istihdamın sürdürülebilirliğini bozmadan, yerli ve yabancı iş gücü arasında bir denge kurarak nitelikli yabancı çalışanlardan faydalanma,
- Eğitim seviyesi, mesleki deneyim, bilim ve teknolojiye katkı gibi stratejik önemi bulunan alanlarda uzmanlaşmış yüksek nitelikli yabancı iş gücünün ülkeye kazandırılması,
- Yatırımın büyüklüğü, ekonomiye ve istihdama sağladığı katkı, ihracat oranı, faaliyet gösterilen bölge ya da sektöre sunduğu faydalar,
- Uluslararası iş gücü politikalarının etkin ve uyumlu bir şekilde uygulanabilmesi için Genel Müdürlük tarafından projeler, planlar ve programlar geliştirilmekte; gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği sağlanmaktadır.
- 9. Madde B Bendi (Sahte veya Yanıltıcı Belgeler)
Başvuruda sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgeler kullanılması halinde çalışma izni başvurusu reddi söz konusu olur.
- 9. Madde C Bendi (Yabancı Çalışanın İstihdam Gerekçesinin Yetersizliği)
Yabancının istihdam edilmesi için sunulan gerekçeler yeterli bulunmazsa başvuru kabul edilmez bu sebeple, gerekçeler açıkça belirtilmeli ve yabancı çalışanın uzmanlık alanı detaylandırılmalıdır.
- 9. Madde Ç Bendi (Türk Vatandaşlarına Özel İş ve Meslekler)
Kanunla Türk vatandaşlarına hasredilen meslekler için yapılan çalışma izni başvurusu reddi söz konusu olur. Bu meslekler şöyledir:
- Özel Güvenlik Şirketleri İçin Kurucu, Yönetici, Eğitici ile Şirket Tüzel Kişi Ortağının Yetkilendirdiği Temsilciler,
- Özel Güvenlik Görevlileri,
- Çarşı ve Mahalle Bekçiliği
- Mali Müşavirlik,
- Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeliği,
- Gümrük Müşavir Yardımcısı,
- Türkçeden Başka Dille Öğretim Yapan ve Yabancılar Tarafından Açılmış Bulunan Okulların Kurucuları
- Özel Hastanelerde Mesul Müdür,
- Diş Hekimliği, Hasta Bakıcı,
- Eczacılık,
- Veterinerlik,
- Uzmanlık Eğitimi Dışından Çalışacak Yabancı Asistanlar,
- Noterlik,
- Hakim ve Savcılık,
- Avukatlık,
- Arabuluculuk,
- Bilirkişilik,
- Konkordato Komiserliği,
- Stajyer Havacılık Bilgi Yönetimi Memurluğu,
- Fahri Trafik Müfettişliği,
- Taşıma İşleri Organizatörlüğü,
- Acente Sorumlusu, Seyahat Acentesi Sorumlusu,
- Turist Rehberliği,
- Kara Suları Dahilinde Balık, İstiridye, Midye, Sünger, İnci, Mercan İhracı, Dalgıçlık, Arayıcılık, Kılavuzluk, Kaptanlık, Çarkçılık ,Katiplik, Tayfalık vb.
- Spor Müşavirliği,
- Tarım Alanında İş Aracılığı,
- Gemi Acente Yetkilisi ve Gemi Acente Personeli,
- Daimî Nezaretçi, Teknik Elemanlık.
- 9. Madde D Bendi (Yetersiz Nitelik ve Uzmanlık)
Başvuru sahibinin, başvurulan iş için gerekli nitelik ve uzmanlığa sahip olmadığı tespit edilirse çalışma izni başvurusu reddi gerçekleşir.
- 9. Madde E Bendi (Bakanlık Kriterlerine Uygun Olmama)
Bakanlıkça belirlenen değerlendirme kriterlerini karşılamayan başvurular reddedilir. Bakanlığın birkaç kriteri şöyledir:
- Çalışma izni talebinde bulunan işyerinde en az 5 Türk vatandaşının istihdam edilmiş olması ve izin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde 5 kişilik istihdam şartı bakanlık tarafından verilen bir yıllık çalışma izninin son 6 ayı için aranır. Ayrıca aynı iş yerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda çalışma izni verilen her yabancıdan sonraki yabancı için ayrı ayrı 5 Türk vatandaşı istihdamı aranır.
- İş yerinin ödenmiş sermayesi en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL ya da son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD doları olması aranır,
- Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin çalışma izni taleplerinde 2. Madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, 1. Ve 2. Maddeler uygulanmayacaktır.
- Çalışma izni talebinde bulunan şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payı en az yüzde 20 olmak zorundadır.
- İşveren tarafından yabancıya ödeneceği belirtilen aylık ücret miktarı yabancının görev ve yetkinliği ile eşit seviyede olmak zorundadır. Başvuru tarihi itibariyle yürürlükte olan asgari ücret tutarı dikkate alınmak şartıyla yabancıya ödenecek ücretin en az;
- Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 6.5 katı,
- Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı,
- Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile öğretmenler için asgari ücretin 3 katı,
- Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret, diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı,
- Turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı olması gerekir.
- Eğlence sektörünün ve turizm-animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 Türk vatandaşı çalıştırılması gerekmektedir.
- Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde hüküm bulunan haller ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı işlerinde çalıştırılacak yabancılara ilişkin çalışma izin talepleri değerlendirilirken 1.inci ve 2. Maddelerde belirlenen kriterler uygulanmaz.
- İleri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı özelliklere sahip Türk uzmanın bulunmadığı hallerde Genel Müdürlük Makamı tarafından verilecek onay ile 1. Ve 2. Maddelerde belirlenen kriterler uygulanmaz.
- Bünyelerinde:
- İzinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli en az üç yıldızlı turizm işletmelerinin, belgeli tatil köylerinin, resmi makamlardan alınmış faaliyet izni bulunan termal otellerin,
- Hamam-sauna-SPA vb. Kompleksi bulunduran belgeli turizm işletmeleriyle anlaşmalı (sözleşme bulunan) tesislerin,
- En az 20 Türk vatandaşı çalıştıran resmi makamlardan izinli spor merkezlerinin,
- Masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerdeki yabancı çalıştırma talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.
- Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırım koşullarını taşıyan işletmelerde kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için, 1. Madde ile belirlenen kriter, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan Türk vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.
Yukarıda bahsedilen kriterlere tabi olmayan yabancılar da vardır. Çalışma izni başvurusunda bahsedilen değerlendirme kriterlerinden muaf olan yabancılar:
- Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar,
- En az 3 yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar,
- KKTC vatandaşları,
- Türk veya akraba toplulukları uygulamaları çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
- İnsani ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
- İnsan ticareti mağduru ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
- Vatansız statüsünde ikamet izni verilmiş yabancılar.
Yukarıda bahsedilen yabancılar, çalışma izni başvurusunda bulunmaları halinde çalışma izni başvurusunun reddi söz konusu değildir ama bu durumların varlığını resmi belgeler ile ispatlamaları gerekir.
- 9. Madde F Bendi (Türkiye’ye Giriş veya Çalışma Yasağı Bulunan Yabancılar)
Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 9.madde F bendine göre, İçişleri Bakanlığı tarafından Türkiye’ye girişine izin verilmeyen, vize alamayan ya da sınır dışı kararı bulunan yabancıların çalışma izni başvurusunun reddi söz konusu olur.
- 9. Madde G Bendi (Kamu Düzeni, Güvenliği veya Sağlığına Aykırılık)
Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 9.madde G bendine göre, yabancının çalışmasının kamu düzeni, güvenliği veya sağlığı açısından sakıncalı görülmesi halinde çalışma izni başvurusu reddi söz konusu olur. Kamu düzeni güvenliği veya sağlığına aykırılık halinde çalışma izni başvurusu reddi durumuna bulaşıcı bir hastalık taşıyan kişilerin çalışma izni alamaması örnek verilebilir.
- 9. Madde Ğ Bendi Diplomatik İlişki Olmayan Ülke Vatandaşları
Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 9.madde Ğ bendine göre, Türkiye’nin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşlarının başvuruları, Dışişleri Bakanlığı’nın uygun görüşü olmadıkça reddedilir. İstisnai olarak, Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü olması halinde ise bu kişinin çalışma izni başvurusunun kabul edilmesi mümkündür.
- 9. Madde H Bendi Eksik veya Geç Başvurular
Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 9.madde H bendine göre, kanuni süresi içinde yapılmayan ya da eksik belge sunulan çalışma izni başvurusu reddine sebep olur. Eksikliklerin tamamlanması için ek süre verilse de bu süre içinde belgeler tamamlanmazsa başvuru işleme alınmayacaktır.
Uluslararası İşgücü Kanunu m.19’a göre, yapılan başvuruda eksik bilgi veya belgeler bulunması halinde çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesi ertelenir ve eksikliklerin tamamlanması için başvuru sahibinden sistem üzerinden ve elektronik tebligat adresi aracılığıyla belgeler istenir.
YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSUNUN REDDİ
ÇALIŞMA İZNİ REDDİ SONRASINDA HANGİ ADIMLAR ATILMALI?
Çalışma izni başvurusunun reddi halinde, çalışma izni başvurusunda bulunan kişi Bakanlığa itiraz edebilir veya doğrudan iptal davası açabilir.
- İtiraz Hakkı
Çalışma izni başvurusunun reddine ilişkin itirazlar, kararın yabancıya tebliğinden itibaren 30 gün içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na e-izin sistemi üzerinden yapılmalıdır.
- İtiraz dilekçesi hazırlanırken çalışma izni başvurusunun reddi kararının gerekçesi dikkatlice incelenmeli ve sonrasında dilekçede, gerekçeleri destekleyecek tüm bilgi ve belgeler eklenmelidir.
- İtirazlar, elektronik imza ile sisteme yüklenerek tamamlanır.
- İtiraz üzerine Bakanlık, kararını 60 gün içinde olumlu ya da olumsuz olarak bildirebilir. Bu süre içinde bir yanıt verilmezse, işlem zımnen reddedilmiş sayılır.
- İptal Davası Açma Hakkı
Çalışma izni başvurusunun reddine karşı idari mahkemede iptal davası açılabilir. Çalışma izni başvurusunun reddine karşı açılan dava, kararın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde açılmalıdır. Ancak, önce itiraz yoluna başvurulmuşsa iptal davası açma süresi durur. Somut olarak incelemek gerekirse çalışma izni başvurusunun reddi kararının tebliğ edilmesinin 25. gününde itiraz yapılması halinde bu süreden geriye kalan 35 gün, itirazın reddedilmesinden sonraki süreye eklenir.
İptal davalarında yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Mahkeme, işlemin açıkça hukuka aykırı olması ve telafisi güç zararların oluşması durumunda yürütmeyi durdurabilir.
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 21. Maddesi, çalışma izni başvurusunun reddi ve itiraz süreçlerini düzenler. Maddeye göre çalışma izni başvurusunun reddi kararına ilişkin itiraz 30 gün içinde edilmeli ve itirazın reddi durumunda idari yargı yoluna başvurulabileceği belirtilmiştir.
ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU REDDİNE İTİRAZ NASIL YAPILIR?
Çalışma izni başvurusunun reddine karşı, ilgililerin Bakanlığa itiraz etme veya iptal davası açma hakkı bulunur. Eğer öncelikli olarak itiraz yoluna başvurulursa, iptal davası açma süresi durur ancak öncelikle iptal davası açılması halinde itiraz hakkı kullanılamaz. Bu kapsamda itiraz reddedilirse, iptal davası açılabilir. Çalışma izni başvurusunun reddine karşı itirazlar:
- Ret kararının yabancıya tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde, Bakanlığa karşı e- izin sistemi üzerinden yapılmalıdır. İtiraz konusuna ilişkin usule uygun bir dilekçe hazırlanmalı ve dilekçede sunulan gerekçeleri ispatlayacak bilgi ve belgeler de eklendikten sonra e-imzalı olacak şekilde sisteme yüklenmelidir.
- İptal davası ise, kararın yabancıya tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde açılmalıdır. Eğer, önce itiraz edilmişse, iptal davası açma süresi duracaktır. İdari yargıda açılan çalışma izni başvurusunun reddine karşı iptal davasında, yürütmenin durdurulması da istenebilir bu şekilde idare mahkemesi, telafisi güç veya imkansız sonuçların doğması ve işlemin açıkça hukuka aykırı olması durumunda yürütmeyi durdurabilir.
Çalışma izni başvurusunun reddine karşı yapılacak itiraz ve başvurulacak iptal davasında dilekçelerin gerekçeli şekilde hazırlanması oldukça önemlidir. Çalışma izni başvurusunun, kanunda belirtilen hangi bende göre reddedildiği tespit edilmeli ardından ilgili kanun hükmüne uygun olacak şekilde dilekçe hazırlanmalıdır. Çalışma izni başvurusunun reddine karşı açılacak olan iptal davası yaklaşık olarak 6 ay ile 1 yıl arasında sürer. Çalışma izni başvurusunun reddine itiraz ve iptal davası masrafları 2023 yılı itibariyle ortalama 600-1400 TL‘dir.
ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU REDDİNİN İPTALİ DAVASI
Çalışma izni başvurusunda bulunan yabancı Bakanlıkça Uluslararası İşgücü Politikası esas alınarak değerlendirilir ve bu değerlendirme sonucunda çalışma izni başvurusunun reddi ya da iptali gündeme gelebilir. Red ya da iptal durumda bu kararlara karşı kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde bakanlığa itirazda bulunulur. İtirazın açık veya zımnen reddi halinde idare mahkemelerinde iptal davası açılır. Bu davalar kararı veren idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde red kararının ilgisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içinde açılır.
Reddin iptali için dava açıldığında dava dilekçesinde reddin ne yönde hukuka aykırı olduğu açık bir şekilde beyan edilmelidir. Ayrıca idarenin yapmış olduğu bu işlemin keyfi gerekçelerle gerçekleştirildiği belirtilmeli ve bu minvalde örnek kararların da sunulması gerekmektedir. Netice itibariyle bu konuda açılacak davalarda alanında uzman bir idare hukuku avukatının desteği önemlidir.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Çalışma İzni Başvurusu Reddedilirse Ne Olur?
Çalışma izni başvurusunun reddi halinde başvurusu reddedilen yabancılar bakanlığa itiraz edebilir veya idare mahkemesinde iptal davası açabilir.
Çalışma Başvurusu Olumsuz Olursa Ne Olur?
Çalışma başvurusunun olumsuz sonuçlanması halinde başvurunun neden reddedildiği tespit edildikten sonra buna uygun olacak şekilde itirazda bulunulmalı veyahut dava açılmalıdır.
Çalışma İzni Reddi Davası Kime Açılır?
Çalışma izne başvurusunun reddi halinde iptal davası açılabilir bu dava bakanlığa karşı idare mahkemesinde açılır.
Çalışma İzni Reddine İtiraz Nasıl Yapılır?
Çalışma izni başvurusunun reddi kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde e izin sistemi üzerinden e-imzalı bir dilekçe ile bakanlığa itiraz edilebilir
Çalışma İzni Reddi Davası Ne Kadar Sürer?
Çalışma izni başvurusunun reddi davası 6 ay ile 1 yıl arası sürebilir
Çalışma İzni Harcı 2024 Ne Kadar?
1 YIL Süreli Çalışma İzin Belgesi 7.345,0 TL
2 YIL Süreli Çalışma İzin Belgesi 14.690,0 TL
3 YIL Süreli Çalışma İzin Belgesi 22.035,0 TL
Çalışma izni kart bedeli 565,00 TL
Süresiz Çalışma İzni 73.480,60TL
Geçici Koruma Çalışma İzni 2.732,40 TL
Çalışma İzni Red Gelirse Tekrar Başvuru Yapılır Mı?
Çalışma izni başvurusunun reddi halinde red nedenleri giderildikten sonra yeniden başvuru yapılabilir fakat yapılan yeni başvuruda red gerekçelerinin dikkate alınması gerekmektedir