UZLAŞTIRMA NEDİR? UZLAŞMA ŞARTLARI

Uzlaştırma, Türk Ceza Hukuku uygulamasına 2005 yılında girse de 2017 yılında Ceza Muhakemeleri Kanunu ile tekrardan gözden geçirilmiş ve günümüzde şartları oluştuğu takdirde kullanılan bir yöntemdir. Esasen onarıcı adalet sisteminin bir tezahürü olan uzlaştırma kurumu, bilhassa çok da ağır olmayan suçlarda fail ve mağdur arasındaki uyuşmazlığın karşılıklı olarak istişare edilmesi yoluyla çözülmeye çalışılmasını amaçlamaktadır. Burada fail ve mağdur arasında bir edim kararlaştırılır ve bu edimin yerine getirilmesiyle birlikte dosya, kovuşturma aşamasına geçmeden kapanabilir. Bu edim uygulamada genel olarak para alacağı olsa da özür dilemek gibi manevi hususlar da olabilir.

Uzlaştırma kurumu hakkında yazmış olduğumuz bu yazıda temel amacımız, siz değerli okurlarımıza kurumun ne olduğu konusunda bilgiler vermek ve uzlaştırma hakkında sıkça sorulan soruları cevaplandırmaktır. Keyifli okumalar dileriz.

UZLAŞTIRMA NEDİR? HUKUKİ TANIM VE KAPSAMI

Uzlaştırma, Ceza Hukukunda şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin bir uzlaştırmacı vasıtasıyla anlaşmaya yönelik yaptıkları görüşme sürecini ifade eder.

Uzlaştırma; daha hızlı çözüm üretilmesini, yargının iş yükünün azaltılmasını, tarafların tekrar topluma kazandırılmasını ve zarar gören toplumsal düzen ve barışın onarılmasını hedefleyen bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Uzlaştırma süreci, şüpheli veya sanık açısından; mahkumiyetin olumsuz etkilerinden kurtulma, mağdur veya suçtan zarar gören açısından ise; zararlarının daha hızlı giderilecek olması dolayısıyla tarafların faydalarını gözetir.

Uzlaştırma görüşmelerinde mağdur tarafın maddi olarak zararının karşılanması sağlanabileceği gibi failin özür dilemesi vb. şekillerde manevi zararın karşılanması da mümkündür.

Uzlaştırma süreci ücretsizdir. Uzlaşmanın gerçekleşmesi hâlinde uzlaştırma giderleri, Devlet hazinesinden karşılanır. Mağdur hiçbir halde uzlaştırma giderlerinden sorumlu değildir. Ancak, uzlaşma gerçekleşmediğinde yapılan yargılama sonucunda mahkûmiyet kararı verilirse, uzlaştırma giderleri faile yükletilebilir.

UZLAŞTIRMA SÜRECİNİN HUKUKİ DAYANAKLARI

Uzlaştırma kurumu, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253,254 ve 255. maddelerinde düzenlenmiştir. CMK m. 253/1’e göre uzlaştırma; şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırılması girişimidir.

CMK’nin ilgili maddesindeki başlık daha öncesinde “Uzlaşma” olarak düzenlenmişken 6763 sayılı yasa ve 24.11.2016 tarihinde yapılan değişiklik ile uzlaşma yerine “Uzlaştırma” terimi kullanılmıştır. Uzlaşma, yapılan müzakereler sonunda varılan olumlu sonucu ifade ederken, uzlaştırma ise müzakere sürecinin tamamını kapsar niteliktedir. Bu sebeple kullanılan terimin değiştirilmesi anlam bakımından önem taşımaktadır.

Uzlaşma, ceza anlaşmazlıklarında uzlaştırma kapsamına giren bir suçun sonuçlarına ilişkin olarak şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin hukuka uygun olarak anlaşmalarıdır. Uzlaştırma ise, ceza anlaşmazlıklarında uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanıkla, mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Cumhuriyet savcısı tarafından görevlendirilen tarafsız bir uzlaştırmacı yardımıyla anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecidir

Uzlaştırma kurumu Yargıtay’ın da ifade ettiği üzere karma niteliktedir. Yani hem Usul Hukuku hem de Ceza Hukuku’na yönelik özellikler barındırır.

HANGİ SUÇLAR UZLAŞTIRMAYA TABİDİR?

Uzlaştırmaya tabi suçlar Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253. maddesinde sayılmıştır.

CMK m. 253/1-a uyarınca soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar genel olarak uzlaşmaya tabidir. Fakat soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olmakla birlikte uzlaşmaya tabi olmayan suçlar da bulunmaktadır. Bu istisnai durum CMK m. 253/3’te düzenlenmiştir. Bu suçlar; cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, ısrarlı takip suçu (TCK m. 123/A) ve hakaret suçudur. (TCK m. 125/2)

CMK m. 253/1-b’de ise şikâyete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan ve uzlaşmaya tabi olan suçlar düzenlenmiştir. Bu suçlar;

• Kasten yaralama suçu (üçüncü fıkra hariç olmak üzere TCK m. 86 ve m. 88),
• Taksirle yaralama suçu (TCK m. 89),
• Tehdit suçu (TCK m.106/1),
• Konut dokunulmazlığının ihlali suçu (TCK m.116),
• İş ve çalışma hürriyetinin ihlali suçu (TCK m.117/1 ve m. 119/1-c),
• Hırsızlık suçu (TCK m. 141),
• Güveni kötüye kullanma suçu (TCK m. 155),
• Dolandırıcılık suçu (TCK m. 157),
• Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçu (TCK m. 165),
• Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu (TCK m. 234),
• Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması suçudur.(dördüncü fıkra hariç olmak üzere TCK m. 239)

CMK m. 253/1-b uyarınca takibi şikayete bağlı olup uzlaşmaya tabi olan suçlar da aşağıdaki gibidir;

• İcra – iflas suçları,
• Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu (TCK m.123/1).
• Hakaret Suçu (TCK m. 125/1, 2, 3). Fakat kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu ve cumhurbaşkanına hakaret suçu uzlaştırmaya tabi olan suçlardan değildir.
• Kişinin hatırasına hakaret suçu (TCK m. 130/1, 2). Fakat kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hatırasına hakaret suçu uzlaştırmaya tabi olan suçlardan değildir.
• Haberleşmenin gizliliğini ihlal Suçu (TCK m. 132/1, 2, 3).
• Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu (TCK m. 133/1, 2, 3).
• Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu (TCK m. 134/1, 2).
• Kullanma hırsızlığı suçu (TCK m. 146/1).
• Mala zarar verme suçu (TCK m. 151/1, 2). Buna ek olarak mala zarar verme suçunun nitelikli halleri de (TCK m. 152/1, 2) TCK m. 167/2’de belirtilen kişilerin zararına işlendiği takdirde uzlaştırmaya tabidir.
• İbadethanelere ve mezarlıklara zarar verme suçu TCK m. 167/2’de belirtilen kişilerin zararına işlenirse takibi şikâyete bağlı olup uzlaşmaya tabi hale gelir. (TCK m. 153/1).
• Hakkı olmayan yere tecavüz suçu TCK m. 167/2’de belirtilen kişiler zararına işlenirse takibi şikâyete bağlı olup uzlaştırmaya tabi hale gelir. (TCK m. 154/1, 2, 3).
• Bedelsiz senedi kullanma suçu (TCK m.156/1).
• Dolandırıcılıkta daha az cezayı gerektiren hal (TCK m. 159/1).
• Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf suçu (TCK m. 160/1).
• Hileli iflas suçu (TCK m. 161/1) da TCK m. 167/2’de belirtilen kişiler zararına işlenirse uzlaştırmaya tabi hale gelir.
• Taksirli iflas suçu (TCK m. 162/1) da TCK m. 167/2’de belirtilen kişiler zararına işlenirse uzlaştırmaya tabi olur.
• Karşılıksız yararlanma suçu (TCK m. 163/1, 2) da TCK m. 167/2’de belirtilen kişiler zararına işlenirse uzlaştırma kapsamında olan suçlardandır.
• Şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi verme suçu(TCK m. 164/1) da TCK m. 167/2’de belirtilen kişiler zararına işlenirse uzlaştırmaya tabi olur.
• Bilgi vermeme suçu (TCK m. 166/1) da TCK m. 167/2’de belirtilen kişiler zararına işlenirse uzlaştırmaya tabi olur.
• Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu (TCK m. 209/1).
• Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali suçu(TCK m. 233/1).

UZLAŞMA KAPSAMINDA OLMAYAN SUÇLAR NELERDİR?

CMK m.253/3’te özel olarak belirtilen bazı suçlar uzlaştırma kurumunun kapsamı dışında bırakılmıştır ve suçlarda uzlaştırma yoluna gidilemez. Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olsa bile, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, ısrarlı takip suçunda (TCK m. 123/A) ve hakaret suçunda (TCK m. 125/2) uzlaştırma yoluna gidilemeyecektir.

Aynı mağdura karşı, uzlaştırmaya tabi olan bir suçun ve uzlaştırmaya tabi olmayan bir suçun işlenmesi halinde ise uzlaştırma hükümleri uygulanmayacaktır. Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun uzlaştırma kapsamına girmeyen bir suçla birlikte işlenmesine fakat her iki suçun mağdurunun farklı olması durumunda ise, uzlaştırmaya tabi olan suç bakımından uzlaştırma süreci uygulanır.

UZLAŞTIRMA NEDİR UZLAŞMA ŞARTLARI

UZLAŞMA ŞARTLARI NELERDİR?

CMK m. 253/2 uyarınca soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olanlar dışında, diğer kanunlardaki suçlarla ilgili uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için kanunda açık hüküm bulunması gerekir.

Fakat yukarıda da belirttiğimiz üzere soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olsa dahi, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, ısrarlı takip suçunda (TCK m. 123/A) ve hakaret suçunda (TCK m. 125/2) uzlaştırma yoluna gidilemez. (CMK m. 253/3)

Uzlaştırma sürecinin başlatılması tarafların rızasına bağlıdır.

Uzlaştırma sürecinde suçun mağdurunun kamu tüzel kişisi olup olmadığına dikkat edilmesi gerekir. Çünkü suçun mağduru veya zarar göreni kamu tüzel kişisi ise uzlaştırmaya başvurulamayacaktır.

Çocuklar açısından uzlaştırma kurumu incelendiğinde; çocukların işlediği suçun takibinin şikâyete tabi olup olmaması önemli değildir. Bu hususta önemli olan çocuğun işlediği suçun uzlaştırmaya elverişli olması ve kamu tüzel kişisine karşı işlenmemiş olmasıdır. Şayet çocuğun işlediği suçun mağduru veya zarar göreni kamu tüzel kişisi ise uzlaştırma kurumundan yararlanılamayacaktır.

UZLAŞTIRMA SÜRECİNDE TARAFLARIN ROLÜ

Uzlaştırma süreci tarafların rızası ve kabulüyle başlar, taraflardan biri kabul etmezse süreç sonlanmış olur. Taraflar uzlaştırma süreci boyunca kendi rızalarıyla görüşmeleri sonlandırabilirler.

Kendisine uzlaşma teklifinde bulunulan kişi düşünmek için uzlaştırmacıdan süre isteyebilir, bu süre en fazla yedi gün olabilir. Uzlaşma teklifinde bulunulan kişi yedi gün içinde kararını bildirmediği takdirde, teklifi reddetmiş sayılır.

UZLAŞTIRMACININ GÖREV VE YETKİLERİ

Uzlaştırmacı, uzlaştırma bürosundan sorumlu bir Cumhuriyet Savcısı tarafından görevlendirilir ve şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görene uzlaşma teklifinde bulunur. Yani uzlaştırma teklifini yalnızca uzlaştırmacı yapabilir.

Uzlaştırmacı, uzlaştırma konusunda eğitim almış, avukat ya da hukuk öğrenimi görmüş uzman bir kişidir. Ayrıca uzlaştırmacı bağımsız ve tarafsızdır.

Uzlaştırma sürecinin uygulanmasına karar verilince, soruşturma dosyası uzlaştırma bürosuna gönderilir. Uzlaştırma bürosu Cumhuriyet Savcısı, uzlaştırma sürecini yönetmesi için bir uzlaştırmacı görevlendirir. (CMK Md. 253/4). Uzlaştırmacı, taraflara uzlaşma teklifinde bulunur ve buna yetkili tek kişidir.

Uzlaştırmacı, sürecin gizlilik içinde yürütülmesinden sorumludur.

Uzlaştırmacı sıfatı ile görev yapan avukatın daha sonra vekil veya müdafi olarak davada yer alması mümkün değildir.

UZLAŞTIRMA GÖRÜŞMELERİ NASIL YÜRÜTÜLÜR?

Uzlaştırma teklifi, uzlaştırmacı tarafından bizzat yapılır. Uzlaştırmacı görevlendirildiğinde öncelikle tarafların cep telefonundan uzlaştırmacının görevlendirildiğine yönelik bir bildirim yapılır. Uzlaştırmacı, uzlaştırma evrakını teslim aldıktan sonra 30 gün içinde uzlaştırma işlemlerini sonuçlandırmakla yükümlüdür. Bu süre, 20+20 gün olmak üzere, en fazla iki kez daha uzatılabilir. Uzlaştırma süreci yalnızca bir kez işletilir; süreç olumsuz sonuçlanırsa tekrar uzlaştırma yoluna gidilemez. Uzlaştırmacı tarafları arayarak, onlara uzlaşma teklifine davet ve teklif ile ilgili bilgi verir. Uzlaştırmacı, taraflara uzlaşmanın faydalarından bahsetmek ve uzlaştırma sürecinin nasıl işleyeceği ile ilgili tarafları aydınlatmakla yükümlüdür. Taraflar uzlaştırmacının görevlendirildiği yerden başka bir yerde ikamet ediyorlarsa, uzlaşma teklifi “istinabe” yoluyla gerçekleştirilebilir.

Uzlaşma teklifinin yapıldıktan sonra, taraflar teklife hemen kabul veya red şeklinde cevap verebilirler. Bunun yanı sıra taraflar üç gün içerisinde teklifi değerlendirerek kararlarını uzlaştırmacıya bildirme hakkına da sahiptirler. Taraflara verilen üç gün içinde, taraflar uzlaştırmacıyla iletişime geçmezlerse uzlaşma teklifini reddetmiş sayılırlar.

Her iki tarafın da uzlaşma teklifini kabul etmesiyle birlikte uzlaştırma müzakereleri başlar.

UZLAŞTIRMANIN HUKUKİ SONUÇLARI

Soruşturma evresinde uzlaşmanın sağlanması ve edimin yerine getirilmesi halinde, şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına hükmedilir ve soruşturma adli sicile işlenmez. Aksi halde kamu davası açılması söz konusu olacaktır.

Kovuşturma evresinde uzlaşmanın sağlanması ve edimin yerine getirilmesi halinde ise, sanık hakkında suçun düşmesine karar verilir ve adli sicile işlenmez. Aksi halde yargılamaya devam edilecektir.
Taraflar arasında uzlaşmanın sağlanması halinde, uzlaşma anında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlar hariç olmak üzere, soruşturmaya konu olan suç dolayısıyla tazminat davası açılamaz; açılmış olan davadan ise feragat edilmiş sayılır.
Uzlaştırma görüşmeleri esnasında yapılan açıklamaların delil olarak kullanılması mümkün değildir.

UZLAŞMA SAĞLANAMAZSA NE OLUR?

Uzlaşma anlaşması gerçekleştirilmezse, uzlaştırma bürosu Cumhuriyet Savcısı bir iddianame hazırlayarak kamu davası açar. Uzlaştırma görüşmeleri kovuşturma aşamasında gerçekleştirilmişse ve uzlaşma sağlanamamışsa, ceza mahkemesi yargılamaya kaldığı yerden devam eder.

Soruşturma dosyası uzlaştırmaya gönderilmemiş veya uzlaştırma girişimi başarısız sonuçlanmasına rağmen, taraflar bir uzlaşma anlaşması yaparak iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar, uzlaştırma bürosu Cumhuriyet savcısına uzlaşmanın gerçekleştiğini açıklayabilirler. Bu durum uzlaştırmaya gönderilmemiş soruşturma dosyaları için de geçerlidir. Uzlaştırma bürosu Cumhuriyet Savcısı tarafından suçun uzlaştırma kapsamında olduğu anlaşılırsa kovuşturmaya yer olmadığına karar verilir.

Kovuşturma aşamasında ise, tarafların aralarında anlaşarak daha sonra uzlaşma gerçekleştirmeleri kabul edilmemiştir.

MAHKEMEDE UZLAŞTIRMA NASIL YAPILIR?

Ceza mahkemesi, yargılama esnasında dava konusu suçun uzlaştırmaya tabi olduğunu görürse uzlaştırma kurumuna başvurabilir. (CMK m. 254).

Uzlaştırma sürecinin başarısız olması durumunda taraflar, mahkemece hüküm verilinceye kadar kendi aralarında uzlaşıp bunu mahkemeye sundukları takdirde uzlaşma gerçekleşmiş kabul edilir ve mahkemece uzlaşmaya hükmedilir. Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği m. 26 uyarınca taraflar, duruşmada uzlaştıklarını beyan edebilirler.

Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği m.25 uyarınca mahkeme, uzlaşmanın tarafların özgür iradelerine dayanıp dayanmadığını ve edimin hukuka ve ahlaka uygunluğunu tespit edecektir. Uygun olduğu kanısına varıldığında mahkemece rapora mühür ve imza atılarak kovuşturma dosyasında dosyasına eklenecektir. Mahkeme raporu uygun bulmadığı takdirde ise gerekçesiyle birlikte bunu rapora işleyecektir. Mahkeme hukukuka ve ahlaka uygun bulmadığı raporu tekrar büroya gönderebilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Uzlaştırma Zorunlu Mu Yoksa İsteğe Bağlı Mı?

Uzlaştırma süreci zorunlu değil, tarafların isteğine bağlıdır. Uzlaştırma tarafların kabule uygun iradesiyle başlar. Taraflar uzlaştırma süreci son bulana kadar bu yöndeki iradelerini sonlandırabilirler.

Uzlaşma Anlaşması Gerçekleşirse Ne Olur?

1- Uzlaşma Soruşturma Aşamasında Gerçekleşirse:

Uzlaşma anlaşması yapıldığı takdirde uzlaştırma bürosu Cumhuriyet Savcısı, anlaşmanın tarafların özgür iradelerine dayandığını ve hukuka uygun olduğunu belirlerse kovuşturmaya yer olmadığı kararını verir. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi durumunda  ise şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararından sonra uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi durumunda kamu davası açılır. (CMK m. 253/19)

2- Uzlaşma Kovuşturma Aşamasında Gerçekleşirse:

Uzlaşma gerçekleştiği takdirde mahkeme, uzlaşma sonucunda sanığın edimini bir kerede yerine getirmesi halinde, davanın düşmesine hükmeder. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi durumunda ise durma kararı verilecektir. Uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi durumunda yargılamaya kaldığı yerden devam olunur. (CMK m. 254/2).

Uzlaşmanın sağlanması durumunda, uzlaşma anında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlar dışında, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamayacaktır. (CMK m. 253/19)

Uzlaşma Sağlanamazsa Ne Olur?

Uzlaşma anlaşması gerçekleşmezse, uzlaştırma bürosu Cumhuriyet Savcılığı iddianame hazırlayarak kamu davası açar. Kovuşturma aşamasında uzlaştırma yoluna gidilmiş ve uzlaşma sağlanamamışsa, ceza davasını gören mahkeme de yargılamaya kaldığı yerden devam eder.

Soruşturma dosyası uzlaştırmaya gönderilmemiş veya uzlaştırma girişimi başarısız olmasına rağmen, taraflar bir uzlaşma anlaşması yaparak iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar, uzlaştırma bürosu Cumhuriyet savcısına uzlaşmanın gerçekleştiğini beyan edebilirler. Bu halde, suçun uzlaştırma kapsamında suçlardan olduğu anlaşılırsa savcılık tarafından kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.

Mahkeme tarafından dava dosyasının uzlaştırma bürosuna gönderilmesinden sonra uzlaşma gerçekleşmezse; yani kovuşturma aşamasında, tarafların aralarında anlaşarak daha sonra uzlaşma gerçekleştirmeleri kabul edilmemiştir.

Uzlaştırma Sürecinde Avukat Tutmak Gerekli Midir?

Uzlaşma sürecinde avukat tutmak zorunlu değildir. Fakat uzlaştırma müzakerelerinin hukuken taraflar açısından daha faydalı yürütülebilmesi için avukat ile müzakerelere katılmak fayda sağlayacaktır.

Uzlaştırma Raporu Nedir Ve Kim Hazırlar?

Uzlaştırma Raporu uzlaştırmacının hazırladığı belgedir. Uzlaştırma raporu, uzlaştırma müzakerelerinin tutanağı niteliğindedir. Uzlaştırma görüşmelerinin tarafları, uzlaştıktan sonra edimini yerine getirmez ise uzlaştırma raporu ilamlı belge niteliği taşır. Yani bu belge bir mahkeme kararıymış gibi ilamlı icraya başvurulabilir ve bu sayede icra yoluyla uzlaşma anlaşmasında kararlaştırılan edimin yerine getirilmesi sağlanır.

Uzlaştırma Süreci Ne Kadar Sürer?

Uzlaştırmacının, uzlaştırma evrakının kendisine verilmesinden itibaren en geç 30 gün içinde uzlaştırma işlemlerini sonuçlandırması gerekir. Bu süre her defasında 20 günü geçmemek üzere en fazla iki kez daha uzatılabilir.

Uzlaşma Sağlandıktan Sonra Ceza Davası Düşer Mi?

Uzlaşma sağlanır ve taraflarca uzlaşma anlaşmasında belirlenen edimler yerine getirilirse yargılamaya devam edilmeyecek, ceza davası düşecektir.

Uzlaştırma Anlaşması Hukuken Bağlayıcı Mıdır?

Uzlaştırma süreci tarafların iradesine bağlı olarak başlatılır ve sürdürülür. Taraflarca uzlaştırma müzakereleri sonucunda belirtilen edimler yerine getirilmelidir. Bu sebeple uzlaştırma anlaşması taraflar için hukuken bağlayıcıdır.

Uzlaştırma Süreci Sırasında Yapılan Anlaşmaya İtiraz Edilebilir Mi?

Uzlaştırma raporu imzalanana kadar uzlaştırma sürecinin her aşamasında uzlaştırmadan vazgeçmek mümkündür. Uzlaştırma süreci henüz sona ermeden yapılan anlaşmaya itiraz edilmesi vazgeçme imkanının bulunması dolayısıyla sağlanabilir.

Uzlaşma Sonucunda Taraflar Arasında Tazminat Ödenir Mi?

Uzlaştırma anlaşması yapılmış ve edimler yerine getirilmişse, yani uzlaşma sağlanmışsa tazminat ödenmesi mümkün olmayacaktır. Çünkü mağdurun zararının uzlaştırma sürecinde tazmin edildiği kabul edilir. Bunun yanı sıra önceden açılmış ve sonuçlanmamış bir tazminat davası bulunuyorsa taraflar bu davadan da feragat edilmiş olacaktır.

Uzlaştırma Süreci Gizli Midir?

Uzlaştırma müzakereleri gizli olarak yürütülür. Uzlaştırma müzakerelerine şüpheli, mağdur, suçtan zarar gören, kanunî temsilci, müdafi ve vekil katılabilir.

Uzlaşma Sağlandığında Suçlu Sicil Kaydına İşlenir Mi?

Uzlaşma anlaşması belirlenen edimler yerine getirildiğinde suçlu veya sanığın sabıka kaydına bu bilgiler işlenmeyecektir.

Uzlaştırma Görüşmeleri Yüz Yüze Mi Yapılır?

Kural olarak uzlaştırma müzakereleri yüz yüze yapılır. Taraflar uzlaştırma sürecini yüz yüze yerine getirmek istemezse, uzlaştırmacı taraflar arasındaki görüşmeleri ayrı ayrı yürütür.

Uzlaştırma görüşmeleri, taraflarca kabul edilen uygun yerlerde yapılabilir. Adliyelerdeki uzlaştırma görüşme odaları, uzlaştırmacının ofisi ve duruma göre tarafların iş yerleri veya evleri uzlaştırma görüşmelerinin yapılabileceği yerlerdendir.

Uzlaştırma Süreci Sırasında Verilen Sözler Bağlayıcı Mıdır?

Uzlaştırma süreci sırasında verilen sözler taraflar açısından bağlayıcı niteliktedir. Tarafların uzlaştırma müzakereleri sırasındaki beyanları uzlaştırma raporunda yer alır ve bu rapor ilamlı belge niteliğindedir. Yani belirlenen edimlerin yerine getirilmemesi durumunda ilamlı icra ile edimin yerine getirilmesini sağlamak mümkün olacaktır.

Uzlaştırma Sürecinde Şikayetçi Taraf Vazgeçebilir Mi?

Uzlaştırma raporu imzalanana kadar uzlaştırma sürecinin her aşamasında her iki taraf için de uzlaşmadan vazgeçmek mümkündür. Uzlaştırma müzakereleri sonucunda tarafların uzlaşma veya uzlaşmama iradelerini açıklaması beklenir.

Uzlaştırma Anlaşması Ceza Hukuku Açısından Sonuç Doğurur Mu?

• Soruşturma Evresinde:

Uzlaşma anlaşmasında belirlenen edim yerine getirilirse; şüpheli yargılanmayacaktır. Şüpheli yargılanmayacağı için adli sicilinde sabıka kaydı oluşmayacaktır. Uzlaşma sağlanması ve kararlaştırılan edimin bir kerede yerine getirilmesi halinde, Cumhuriyet savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi halinde ise, şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilecektir. Daha sonraki süreçte edim yerine getirilirse Cumhuriyet Savcısı kovuşturmaya yer olmadığına karar verir.

• Kovuşturma Evresinde:

Uzlaşmanın sağlanması durumunda, uzlaştırmaya konu olan suç nedeniyle ayrıca tazminat davası açılamaz. Şayet açılmış bir dava varsa, bu davadan da feragat edilmiş sayılır. Uzlaştırma anlaşmasında kararlaştırılan edim yerine getirilirse; sanığın yargılanmasına devam edilmez. Mahkeme düşme kararı verir. Sanık ceza almayacağı için de adli sicil kaydına işleme yapılmayacaktır. Uzlaşmanın sağlanması ve edimin bir kerede yerine getirilmesi halinde, sanık hakkında Hakim tarafından davanın düşmesine karar verilir. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi halinde ise, sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilir. Sonraki süreçte uzlaşmanın gerekleri yerine getirilirse açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak davanın düşmesine karar verilecektir.

  Buse Doğan