SUÇLARIN İÇTİMAI NEDİR?

SUÇLARIN İÇTİMAI NEDİR?

Suçların içtimaı TCK m.42 ile 44’üncü maddeler arasında ele alınmıştır. Türk ceza hukukunda kural kaç tane fiil varsa o kadar suç, kaç tane suç varsa o kadar cezadır. Buradan hareketle ceza hukukunda asıl olan içtima türü gerçek içtimaıdır. Diğer bir deyişle fail icra ettiği her bir fiiline ilişkin neticenin ortaya çıkardığı ihlallerden ayrı ayrı sorumlu olacaktır. Ancak asıl olan bu içtimaı türüne istisna getirilmiş olup ceza kanunun birden fazla kez ihlal edilmesi durumunda faile tek ceza verileceğini öngören farklı içtimaı türleri de Türk Ceza Kanununda mevcuttur. Bu gibi durumlara suçların içtimaı denir.

İÇTİMA NEDİR?

İçtima kelime anlamı olarak birleşme, toplanma anlamına gelir. Ceza hukuku uyarınca ise içtima birden fazla suçun bulunmasına rağmen faile tek bir ceza verilmesidir. Normalde asıl olan ne kadar suç var ise o kadar suç o kadar ceza verilmesidir. Ancak bu durumun bir istisnası olarak suçların içtimaı düzenlenmiştir

BİLEŞİK SUÇ

Bileşik suç TCK m.42’de “Biri diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir. Bu tür suçlarda içtima hükümleri uygulanmaz.” denilmek suretiyle düzenlenmiştir. Bileşik suçun varlığı halinde kanunda belirlenmiş olan farklı suç tipleri bir araya gelerek yeni bir suç oluşturmakta veyahut bir suç diğerinin ağırlaştırıcı nedeni olmaktadır. Söz konusu maddede de belirtildiği üzere bileşik suç durumunda fail araç suçlardan dolayı ayrıca bir cezai yaptırıma maruz kalmayarak icra ettiği fiiller tek suç sayılıp buna göre cezalandırılacaktır. Bileşik suç kendisini oluşturan suçlara bölünemez. Bileşik suç kendisini oluşturan suçlardan bağımsız yeni bir suçtur. Bileşik suçun oluşabilmesi için birleşmenin kanuni olması yani kanunda açık bir biçimde öngörülmüş olması şarttır.

Bileşik suç iki şekilde meydana gelir. Bu haller şunlardır;

*Birden fazla suçun bir araya gelerek yeni bir suç oluşturması

Örneğin, bir kişi başka bir kişinin kolyesini karşı tarafı tehdit ederek almış ve kaçmıştır. Söz konusu suç yağma suçudur ve yağma suçu bileşik bir suçtur. Bunun sebebi tehdit ve cebir suçlarının bir araya gelip yeni bir suç oluşturmasıdır.

*Bileşik suçu oluşturan suçlardan birinin diğer suçun ağırlaştırıcı nedenini oluşturması

ZİNCİRLEME SUÇ NEDİR?

Zincirleme suç Türk Ceza Kanunu m.43’de “Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir.” denilmek suretiyle düzenlenmiştir. Zincirleme suçta dava zamanaşımı son suçun işlendiği tarihten itibaren başlar. Zincirleme suç son suçun işlendiği anda işlenmiş sayılır. Zincirleme suçta yetkili mahkeme son suçun işlendiği yer mahkemesidir. Bu kapsamda zincirleme suçun oluşması için gereken şartlar şunlardır;

*Aynı suçun birden fazla kez işlenmesi

Zincirleme suç hükümlerinin uygulanabilmesi için gerçekleştirilen suçların aynı olması gerekmektedir. Kanunun farklı hükümlerinin ihlali halinde zincirleme suç hükümleri uygulama alanı bulmayacaktır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veyahut daha az cezayı gerektiren nitelikli halleri de zincirleme suç anlamında aynı suç sayılır. Bir suçun teşebbüs aşamasında kalmış hali ile tamamlanmış hali de zincirleme suç anlamında aynı suç sayılır.

*Suçun değişik zaman aralığında işlenmiş olması

Failin işlediği suçlar arasında hukuki bir kesinti girecek olur ise zincirleme suç hükümleri uygulanmayacaktır.

*İşlenen suçların mağdurunun aynı olması

Kanun mağduru belirli bir kişi olmayan suçlarda da zincirleme suç hükümlerinin uygulanacağını öngörmüştür. Rüşvet, parada sahtecilik, çevrenin kasten kirletilmesi gibi suçlar bu duruma örnektir.

*Suçların aynı suç işleme kararıyla işlenmesi

Bu bağlamda failde en baştan itibaren bir suçu işleme düşüncesi mevcut olmalı fakat fail bu suçu tek seferde işlemektense bunu kısımlara bölerek işlemelidir.

SUÇLARIN İÇTİMASI NEDİR?

İçtima kelime anlamı olarak birleşme, toplanma anlamına gelir. Ceza hukuku uyarınca ise içtima birden fazla suçun bulunmasına rağmen faile tek bir ceza verilmesidir. Normalde asıl olan ne kadar suç var ise o kadar suç o kadar ceza verilmesidir. Ancak bu durumun bir istisnası olarak suçların içtimaı düzenlenmiştir. Bu kapsamda ortada birden fazla suç olmasına rağmen faile tek bir suç üzerinden ceza verilmesine suçların içtimaı denir.

İÇTİMA TÜRLERİ

Türk Ceza Hukukunda düzenlenen içtima türleri 4 tanedir. Söz konusu içtima türleri ise şunlardır;

*Bileşik Suç Türk Ceza Kanunun 42ncisi maddesinde “Biri diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir. Bu tür suçlarda içtima hükümleri uygulanmaz.” denilmiştir. Dolayısıyla bileşik suç farklı tipteki suçların bir araya gelmesi ile beraber yeni bir suç türünün meydana gelmesi olarak tanımlanabilir.

*Zincirleme Suç Türk Ceza Kanunun 43ncü maddesinde ele alınmıştır. Ve bunun neticesinde aynı suç işleme kastının belirli aralıklarla aynı mağdura karşı işlenmesi olarak ortaya çıkmaktadır. Zincirleme suç son suçun işlenmiş olduğu zamanda işlenmiş sayılır.

*Aynı neviden fikri içtima Türk Ceza Kanunu madde 43/2den hareketle tek bir eylem ile beraber aynı suçun birden fazla kişiye karşı aynı anda işlenmesi hali olarak tanımlanabilir. Bu halde zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır. Bu bağlamda mağdur sayısı birden fazla olmasına rağmen işlenen suç tek suç kabul edilecek ve buna tek ceza verilerek cezada artırım yapılacaktır.

*Fikri İçtima TCK m.44’de “İşlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır.” denilmek suretiyle hüküm altına alınmıştır.

FİKRİ İÇTİMA NEDİR?

Fikri içtima TCK m.44’de “İşlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır.” denilmek suretiyle hüküm altına alınmıştır. Örneğin bir kişinin başka bir kişiye taş fırlatması sonucu hem taş atılan kişinin yaralanması hem de atılan taşın sekip yoldan geçen bir arabanın camını kırması durumunda fikri içtima hükümleri söz konusu olur.

SUÇLARIN İÇTİMAI NEDİR

AYNI NEVİDEN FİKRİ İÇTİMA

Aynı neviden fikri içtima tek bir eylem ile beraber aynı suçun birden fazla kişiye karşı aynı anda işlenmesi halidir. Bu halde zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır. Bu bağlamda mağdur sayısı birden fazla olmasına rağmen işlenen suç tek suç kabul edilecek ve buna tek ceza verilerek cezada artırım yapılacaktır.

Aynı neviden fikri içtima hükümlerinin uygulanabilmesi için gereken şartlar şunlardır;

*Eylem hukuksal anlamda tek olmalıdır.

*Suç mağdurları birbirinden farklı olmalıdır.

*Birden fazla mağdura karşı işlenen suçlar aynı olmalıdır.

*İşlenen suç TCK m.43/3’te bahsedilen kasten öldürme, kasten yaralama, yağma ve işkence suçlarından biri olmamalıdır.

FARKLI NEVİDEN FİKRİ İÇTİMA

Farklı neviden fikri içtima hükümlerinin uygulanabilmesi için gereken şartlar şunlardır;

*Failin fiili hukuksal anlamda tek olmalıdır.

Bu halde fail tek bir eylemi ile beraber kanunun düzenlemiş olduğu birden fazla hükmü ihlal etmelidir. İşlenen suçlar sonucunda kanunun aynı hükümleri ihlal edilirse diğer bir deyiş ile aynı suçlar ortaya çıkarsa aynı neviden fikri içtima hükümleri uygulama alanı bulacaktır.

*Failin tek fiili neticesinde ortaya birbirinden farklı ve birden fazla suç çıkmalıdır.

*Mağdurların aynı olması şart değildir. Mağdurlar aynı olabileceği gibi farklı da olabilir.

GERÇEK İÇTİMA NEDİR?

Gerçek içtima failin gerçekleştirmiş olduğu her fiil için ayrı ayrı cezalandırılmasıdır. Gerçek içtimada fail birden çok suç işlemiş ve bunların neticesinde kanunda öngörülen cezalara tabi olmaktadır.

Gerçek içtimaın söz konusu olacağı haller şunlardır;

*Bir suç işlemek maksadıyla başka bir suç işlemek

Bu durumda fail asıl suçu işlemek için aracı olarak başka suçu da işlemiş olmaktadır.

*Bir suçun delillerini gizlemek veyahut yok etmek amacıyla başka bir suç işlemek

Örneğin eniştesini dolandıran bir kişinin eniştesinin kendisini ihbar edeceğini öğrenmesinden sonra ihbar edilmemek amacıyla eniştesini öldürmesi durumunda söz konusu fail hem dolandırıcılık hem de kasten öldürme suçundan ayrı ayrı cezalandırılacaktır.

*Bir suç nedeni ile diğer bir suçu işlemek

Örneğin yoldan geçen birini öldüren failin öldürdüğü kişinin cüzdanını çalıp kaçması.

*Bir suç işleyememenin verdiği infialle suç işlemek

Örneğin hırsızlık amacıyla komşusunun evine giren failin komşusunun onu suçüstü yakalaması üzerine çaldığı eşyaları olay yerinde bırakıp aynı zamanda komşusunu öldürüp kaçması bu durumu oluşturur.

HANGİ SUÇLAR İÇTİMA EDİLEMEZ

Bazı suçlar niteliği gereği içtima edilemezler. Bahse konu olan bu suçlar bileşik suçlardır. Söz konusu bu durum TCK m. 42’de “Biri diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir. Bu tür suçlarda içtima hükümleri uygulanmaz.” denilerek hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla üzere bileşik suç durumunda fail araç suçlardan dolayı ayrıca bir cezai yaptırıma maruz kalmayarak icra ettiği fiiller tek suç sayılıp buna göre cezalandırılacaktır.

SUÇLARIN İÇTİMAI YARGITAY KARARLARI

YARGITAY 1. CEZA DAİRESİ Esas: 2013/4663 Karar: 2014/2722 Tarih: 29.04.2014

Somut olayda ise sanığın, mağdur …’in evine gidip kapıyı çaldığı, bu esnada av tüfeğini de doğrultarak kapının açılmasını beklediği, …’in kapıyı açması ve sanığı elindeki tüfeği kendisine yöneltmiş bir vaziyette görmesi ile birlikte kapıyı kapattığı sırada, sanığın …’i hedef alarak bir el ateş ettiği, açılan ateş sonucu, ahşap kapıyı delen saçma tanelerinin, o sırada kapının arkasında bulunan ve asıl hedef konumunda bulunmayan …’in kardeşi mağdur …’in sağ bacak diz üstü bölgesine isabet ederek, damar hasarı ile hayati tehlikeye sebebiyet verdiği, …’in ise herhangi bir isabet almadığı somut olayda; sanığın mağdur …’e karşı hareketinin hukuki anlamda tek bir fiil olduğu, bu fiille birden fazla suçun işlendiği ve bu nedenle 5237 sayılı Kanunun 44. maddesinde düzenlenmiş bulunan “farklı neviden fikri” içtimaın şartlarının oluştuğu anlaşıldığı halde,

sanığa diğerine göre daha ağır olan “mağdur …’i öldürmeye teşebbüsten” ceza verilmesi; mağdur …’e karşı olan eyleminden ise “ayrıca karar verilmesine yer olmadığına” ilişkin hüküm kurulması yerine, yazılı biçimde suçların içtimaında yanılgıya düşülerek, “mağdur …’i öldürmeye teşebbüsten” kurulan mahkumiyet hükmünün yanında, ayrıca “mağdur …’i olası kastla yaralama” suçundan da hüküm kurulması,
Bozmayı gerektirmiş olup, sanık müdafilerinin temyiz itirazları bu sebeple yerinde görüldüğünden, kısmen resen de temyize tabi hükümlerin, kısmen tebliğnamedeki düşünce gibi BOZULMASINA, 29.04.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.

YARGITAY 19. CEZA DAİRESİ Esas: 2019/29795 Karar: 2019/12519 Tarih: 09.10.2019

Somut olayda; 2’nci Mknz.P.Bl….Vekili olan P.Kd.Çvş. …’ın, tanık sıfatıyla yeminli ifadesinin tespiti suretiyle, sanığın 02.08.2013 ve 05.08.2013 tarihlerinde yapılan söz konusu içtimalara katılmadığının tespit edilmesi üzerine ne işlem yapıldığının, bir personel görevlendirilerek içtimaa çağrılıp çağrılmadığının, personel görevlendirilmiş ise ne zaman (içtima bitmeden önce mi bittikten sonra mı) görevlendirildiğinin, sanığın bu personele ne cevap verdiğinin araştırılması ve 05.08.2013 tarihinde nöbetçi çavuş olan P.Onb. …’ün, Birlik ifadesinde, sabah koğuşu kaldırdığını, kahvaltı için yemekhaneler bölgesinde tüm bölüğe saat 08.00’de içtima olduğunu söylediğini, tekrar koğuşa çıktığında sanığın halen kalkmadığını gördüğünü, ısrarla kaldırmasına rağmen kalkmadığını ifade etmesi karşısında,

söz konusu tanığın yeminli ifadesinin tespiti suretiyle, içtima başladıktan sonra sanığa tekrar içtimaa katılması yönünde yetkili bir üst veya amir tarafından emir verilip verilmediği ve bu emre rağmen sanığın içtimaa katılıp katılmadığı konusunun kesin olarak ortaya konulması; elde edilecek sonuca göre atılı suçun unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile sanığın beraatine karar verilmesi,
Bozmayı gerektirmiş ve Askeri Savcının temyiz nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden tebliğnameye uygun olarak, HÜKMÜN 5320 sayılı Kanun’un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMK’nin 321. maddesi uyarınca, BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 09/10/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

HARBİYE HUKUK BÜROSU OLARAK CEZA HUKUKUNA YÖNELİK HİZMETLERİMİZ

Ceza davaları hassas ve aynı zamanda karmaşık süreçlerdir. Dolayısıyla ceza davalarında tarafların avukatları büyük önem arz eder. Tüm bu durumlar göz önüne alındığında iyi bir ceza hukuku hizmeti almak çok önemlidir. Söz konusu bu davalarda en iyi hizmeti vermek amacı ile Harbiye Hukuk Bürosu olarak alanında uzman ve tecrübeli avukat kadromuzla beraber hizmetinizdeyiz.

SUÇLARIN İÇTİMAI NEDİR

SIKÇA SORULAN SORULAR

-Suçların içtimaı ne demektir?

Ortada birden fazla suç olmasına rağmen faile tek bir suç üzerinden ceza verilmesine suçların içtimaı denir.

-Cezanın içtimaı olması ne anlama gelir?

Cezanın içtimaı olması bir kimse hakkında hükmolunan birden çok cezanın belirli bağlantılar ile bir arada olması demektir.

-İçtima türleri nelerdir?

İçtima türleri bileşik suç, zincirleme suç, aynı neviden fikri içtima ve farklı neviden fikri içtima olmak üzere 4 tanedir.

-İçtima edilen cezalar nasıl olur?

Zincirleme suç durumunda verilecek ceza normale göre dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Fikri içtima durumunda ise en ağır cezayı gerektiren suçtan cezalandırma yapılır.

-Hangi suçlarda gerçek içtima uygulanır?

Bir suç işlemek maksadıyla başka bir suç işlemek, bir suçun delillerini gizlemek veyahut yok etmek amacıyla başka bir suç işlemek, bir suç nedeni ile diğer bir suçu işlemek ve bir suç işleyememenin verdiği infialle suç işlemek durumlarında gerçek içtima uygulanır.

Emir Berkay İYİBİL