SOVTAJ BEDELİ NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

Sovtaj bedeli uygulaması hasarlı araçların hasarlı halleri ile satılması sırasında aracın maliyetinin belirlenmesini sağlar. Özellikle sigorta şirketleri için fayda sağlamaktadır. Sovtaj bedeli tanım olarak hasarlı bir malın hasarlı durumu ile o anki maddi değeri anlamına gelir.

Sovtaj bedeli uygulaması yapılabilmesi için sovtaj bedeli hesaplaması yapılmalıdır. Sovtaj bedeli hesaplama eksperler ve sigorta şirketleri tarafından yapılır. Sovtaj bedeli uygulaması ve sovtaj bedeli hesaplamasına ilişkin detaylı bilgi ve hizmetlerimizi yazımızın devamında açıkladık.

SOVTAJ NEDİR? NE DEMEKTİR?

Sovtaj ve sovtajın bedeli aynı konuyla ilgili farklı kavramlardır. Sovtaj tanım olarak hasarlı aracın hasarlı ve hasarsız kısımlarının sigorta sahibi kişinin onayı doğrultusunda satılması işlemidir.

Araçların kaza ya da çeşitli olaylar sonucu pert olması ekspertiz raporuyla doğrulandığı zaman aracın sigortalı sahibine aracın rayiç bedeli ödenir. Eğer varsa aracın kaza sonrası çalışır durumda olan parçaları sigortalı araç sahibi tarafından sigorta şirketine verilmek istenmez ise eksper ya da sigorta şirketi tarafından parçaların ederi hesaplanır. Çıkan sonuç sigorta şirketinin sigortalı araç sahibine ödenen tazminattan çıkarılır.

SOVTAJ BEDELİ NEDİR?

Sovtaj ile sovtajın bedeli arasında farklar olduğu gibi sovtaj bedeli ile sovtaj bedeli uygulaması da birbirinden farklı unsurlardır.

Kaza sonucunda araçların kullanımı mümkün olmayacak kadar hasarlı olması neticesinde araçlara yapılan kasko sigortası sayesinde sigorta şirketleri tarafından pert kararı verilebilmektedir. Pert kararı verilen aracın kaza sonrasında değer kaybı yaşamamış bölümleri ve parçaları satılabilmektedir. Bu satış sonucunda kazanılan gelir, hasarlı araç sahibine sigorta şirketi tarafından ödenecek olan tazminat bedelinden düşülmektedir. Tazminat bedelinden çıkarılan bu bedele sovtajın bedeli denilmektedir.

SİGORTA HUKUKUNDA SOVTAJ BEDELİ

Türk Ticaret Kanunu’nun 1472. Maddesinde sigortacının halefiyetine ilişkin hükümler yer almaktadır.

MADDE 1472- (1) Sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçer. Sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hak, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal eder.

Sigorta hukukunda pert-total tam hasar manasına gelmektedir. Aracın hasarının tamirat tutarını aştığı durumlarda bu işleme başvurulur.  Bu işlemde sigorta şirketleri, sigortalı araç sahiplerine araca ait hasar bedelini ödeyerek aracın kullanılabilen ya da kullanılamayan parçalarını satın almış olur. Sovtajın bedeli uygulaması bu şekilde gerçekleşir. Kasko sigorta poliçesi genel şartları bu uygulamanın hukuki dayanağıdır. Rücu davası açıldıktan sonra sigorta şirketleri ödeyeceği miktardan sovtaj bedelini çıkarır.

SOVTAJ BEDELİ UYGULAMASININ AMACI

Sovtajın bedeli uygulamasının amacı meydana gelen zarardan fayda sağlamaktır. Pert olan aracın kullanılamaz hale gelen parçaları sovtaj bedeli uygulaması sayesinde geri dönüştürülebilir. Geri dönüştürülen parçalar sayesinde üretime ve çevreye katkı sağlanmış olunur. Sovtaj bedeli uygulaması ile kazanılan miktar, sigorta şirketlerinin ödemelerinin bir kısmını karşılayabilir. Masrafın ve israfın önüne geçilerek ülke ekonomisine bu sayede katkı sağlanır.

SOVTAJ BEDELİ HESAPLAMA NASIL YAPILIR?

Sovtajın bedeli hesaplama işlemi için kesin bir formül yoktur. İlk olarak sigorta şirketleri ile anlaşmalı olan firmalar veya eksperler ile aracın değeri tespit edilir. Aracın piyasa ederi tespit edildikten sonra pert olan aracın hurdaya çıkan bölümlerinin kime verileceği sigortalının takdirindedir.

İlk olarak aracın ekonomik açıdan iyi durumda olup olmadığına bakılmalıdır. Durumu iyi ise aracın sigortalı sahibinin onayına ihtiyaç duyulur. Onay alındıktan sonra aracın piyasa değeri doğru şekilde tespit edilmelidir. Bu tespiti eksperler ve belirli firmalar gerçekleştirmektedir. Eksper raporu neticesinde araç hakkında pert kararı verilirse aracın kaza günündeki piyasa ederi belirlenmelidir. Sigorta şirketi aracın kullanılabilir kısımlarını ya da tamamını satışa sunabilir. Sigortalı araç sahibi hurda olarak satılan aracı satın almak istiyor ise, sigorta şirketi tarafından sigortalıya ödenecek tazminattan bu bedel yani sovtajın bedeli düşürülür. Sigortalıya ödenecek tazminat miktarı bu şekilde hesaplanır.

SOVTAJ BEDELİ HESAPLANIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Aracın hurda bedeli hesaplaması yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli hususlar vardır. Sovtaj bedelinin doğru tespit edilmesi ve mağduriyet yaşanmaması için sovtaj bedeli doğru tespit edilmelidir.

İlk olarak aracın ekonomik açıdan iyi durumda olup olmadığına bakılmalıdır. Durumu iyi ise aracın sigortalı sahibinin onayına ihtiyaç duyulur. Onay alındıktan sonra aracın piyasa değeri doğru şekilde tespit edilmelidir. Bu tespiti eksperler ve belirli firmalar gerçekleştirmektedir. Eksper raporu neticesinde araç hakkında pert kararı verilirse aracın kaza günündeki piyasa ederi belirlenmelidir. Sigorta şirketi aracın kullanılabilir kısımlarını ya da tamamını satışa sunabilir.

SOVTAJ TAZMİNATINI KİM ÖDER?

Aracın hurda bedelinin nasıl hesaplandığını ve kime ödendiğini yazımda açıklamış bulunmaktayım. Sovtaj bedelinin doğru olarak hesaplanmasından sonra bu bedel sigorta şirketlerine ödenir.

Sigorta şirketleri eksperler tarafından belirlenen bedel üzerinden, kaza geçirmiş araçların kullanılabilecek durumda olan ya da perte çıkan ve ekonomik değer taşıyan parçalarının satılması neticesinde elde edilen geliri sigorta şirketlerine bırakılmaktadır. Ancak sigorta şirketleri sigortalı araç sahiplerine ödemekle yükümlü oldukları miktarı ödemelidirler. Sigortalı kişilere ödenecek bedel sigorta şirketleri tarafından ödenir.

SOVTAJ TAZMİNATI NE ZAMAN ÖDENİR?

Aracın hurda bedeli belirlendikten sonra kaza sonucu hasar almış aracın kullanılabilen ya da maddi karşılığı olan parçalarının satışından edinilen gelir sigorta şirketlerine kalır. Sigorta şirketleri bu geliri elde ettikten sonra ödeme yapmaktadır.

Sigortalı araç sahibi, aracın perti ekonomik değer taşıyor ise ve bu pertin satışını isterse araca ait haklar sigorta şirketine devrolunur. Sigorta şirketi araç değerini hesaplatır sonrasında aracın satışını ister. Bu işlemlerin neticesinde sigorta şirketi elde ettiği gelirle beraber tazminatı da sigortalı araç sahibine öder. Bu şartlarda sovtaj bedelinin ödenmemesi mümkün değildir.

Kural olarak Aracın hurda bedelinin ne zaman ödeneceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak sigorta şirketleri sovtaj bedelini elde ettikten sonra ödeme yapmaktadır. Kaza olduktan sonra araca ait rayiç bedel kaskodan alınmış ise araçtan ek bedel istenilemez. Çünkü böyle bir durumda sigorta şirketine sovtaj bedeli ödenmiş olur.

SOVTAJ BEDELİ NEDİR NASIL HESAPLANIR

HARBİYE HUKUK BÜROSU SİGORTA HUKUKU HİZMETLERİMİZ

Harbiye Hukuk Bürosu uzman kadromuz ile 2004 yılından bugüne sigorta şirketleri ve sigortalılar arasında oluşan anlaşmazlıklara çözüm üretme ve temsil etme hizmetleri vermekteyiz. Sigorta hukuku alanında danışmanlık hizmeti sunarız.

Sigorta hukukuna ilişkin sorunlar yalnızca gerçek kişiler arasında vuku bulmaz. Tüzel kişiler ile sigorta hukuku alanında oluşan uyuşmazlıklarda Harbiye Hukuk Bürosu kadromuz temsil hizmeti sunmaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Sigorta Hukukunda Sovtaj Bedeli Ne Demektir?

Sigorta sözleşmelerinde sovtaj bedelinin nasıl ödeneceği ve ödeme koşulları detaylıca belirtilir. Sigortalı araç sahibi ve sigorta şirketleri bu şartlara uymalıdır. Bu bedel mevcut olayın şartlarına göre sigortalı araç sahibine ya da sigorta şirketlerine ödenir.

Sovtaj Bedeli Hesaplaması Neye Göre Yapılır?

Aracın hurda bedeli hesaplamanın açıkça bir formülü bulunmamaktadır. Sovtaj bedeli, sigorta şirketlerinin anlaşmalı oldukları eksperler ile ya da firmalar aracılığıyla belirlenebilmektedir. Sovtaj bedeli hesaplanırken kaza sonucu hasar almış aracın kullanılabilecek ya da kullanılamayacak duruma gelmiş parçalarının maddi karşılıkları tespit edilir. Sigortalı araç sahibi hurdanın nereye verileceğine karar verir. Sigortalı araç sahibi eğer aracın hurdasının kendisinde kalmasını isterse tazminat bedelinden sovtaj bedeli düşülür ve sigorta şirketi ödemeyi bu şekilde yapar.

Sovtaj Tahsilatı Ne Demektir?

Sovtaj tahsilatı kanuni yükümlülüğün zamanında ya da hiç yerine getirilmediği durumlarda konu ile ilgili idare ya da kurum tarafından başlatılan takip ya da kanuni zorlamayı ifade eder. Bu yöntem yasal süreç içerisinde veya yetkili idari birimler tarafından gerçekleştirilir. Yine bu yöntem geciken ödemeler için cezaları ve varsa ek masrafları içerebilir.

Sovtaj tahsilatı vergi, prim gibi zorunlu ödemelerin kanunda öngörülen zamanda ödenmemesi durumunda konu ile ilgili idare ya da kurum bu tahsilatı gerçekleştirmek için başlatılan yasal ve idari süreci ifade eder.

Sovtaj İhalesi Nedir? Nasıl Yapılır?

Teknolojinin vermiş olduğu imkanlar sayesinde internet üzerinden satışa sunulan araçları görebilir, satış işlemini gerçekleştirebilir ya da teklif verebilirsiniz.

Hasarlı araçların hasarlı parçaları e-sovtaj işlemi sayesinde internet üzerinden alıcıları ile buluşabilmektedir.  E-sovtaj işlemini gerçekleştirmek için e-sovtaj.com.tr adresi güncel olarak kullanılmaktadır. E-sovtaj üzerinde sovtaj ihalesi açık ihale ve kapalı ihale olmak üzere iki şekilde yapılabilmektedir.

• Açık İhale: E-sovtaj üzerinden verilen teklifleri herkes görebilir. Bakılan araç için teklif belirlenir ve bu teklife ulaşıldıktan sonra kısa bir süre içerisinde satış işlemi gerçekleşir.
• Kapalı İhale: Sayfada belirlenen araç için verilen teklifler sadece satıcı ve alıcı tarafından görülebilir. Sigorta şirketi teklifi kabul ettikten sonra ısa bir süre içerisinde aracın teslimi yapılır.

                                                                              Yazan: Ecenur BAYSAL