RESMİ NİKAH YAPMADAN DİNİ NİKAH YAPMAK

Resmi nikah ve dini nikah, Türk toplumunda evlilik sürecinin farklı boyutlarını temsil eder. Resmi nikah, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde evliliğin hukuki geçerliliğini sağlarken, dini nikah ise genellikle bireylerin inançlarına uygun şekilde evliliği kutsallaştırma amacı taşır. Ancak, Türkiye’de yalnızca dini nikah kıyılmasının cezai sorumluluk açısından bir sakıncası yoktur. Anayasa Mahkemesi  “TCK 230/5 “Aralarında evlenme olmaksızın, evlenmenin dinsel törenini yaptıranlar hakkında iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.” HÜKMÜNÜ İPTAL ETMİŞTİR.

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

RESMİ NİKAH VE DİNİ NİKAH NEDİR?

Resmi Nikah:
Resmi nikah, Türk Medeni Kanunu’na uygun olarak evlendirme memurları tarafından kıyılan ve devlet tarafından tanınan evlilik şeklidir. Resmi nikah, eşlerin birbirine ve devlete karşı hak ve yükümlülüklerini düzenler.

Dini Nikah:
Dini nikah, genellikle dini inançlara uygun şekilde bir din görevlisi tarafından kıyılır. Türkiye’de en yaygın dini nikah türü İslam hukukuna uygun olarak yapılan imam nikahıdır. Ancak dini nikah, hukuki geçerliliği olmayan ve yalnızca manevi bir bağ oluşturmayı amaçlayan bir uygulamadır.

İMAM NİKAHININ HUKUKDAKİ YERİ (DİNİ NİKAH)

RESMİ NİKAH YAPMADAN DİNİ NİKAH YAPMANIN HUKUKİ BOYUTLARI

Türk hukukunda, yalnızca dini nikah yapılması yasaktır ve bu durum çeşitli yasal yaptırımları beraberinde getirebilir. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı hukuki düzenlemeler:

TÜRK MEDENİ KANUNU HÜKÜMLERİ

• Madde 143: Resmi nikah yapılmadan dini nikah kıyılamaz. Bu madde, devletin evlilik birliğini düzenleme ve denetleme yetkisini koruma amacı taşır.
• Madde 230: Resmi nikah olmadan dini nikah kıyan din görevlileri ve buna iştirak eden kişilere cezai yaptırımlar öngörülmüştür.

CEZAİ YAPTIRIMLAR

Türk Ceza Kanunu’na göre:

1. Anayasa Mahkemesi  “TCK 230/5 “Aralarında evlenme olmaksızın, evlenmenin dinsel törenini yaptıranlar hakkında iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.” HÜKMÜNÜ İPTAL ETMİŞTİR.
2. Resmi nikah olmaksızın dini nikah yaptıran kişilere cezai yaptırıım uygulanmaz.

NEDEN YASAKTIR?

İMAM NİKAHI YAPTIRMANIN CEZAİ YAPTIRIMLARI

Dini nikah yani imam nikahı TMK hükümleri uyarınca öncesinde resmi nikahın yapılmış olması koşuluyla dini nikahı yani kanun koyucunun ifadesiyle dini töreni serbest tutmuştur. Fakat 27.05.2015 tarihine kadar TCK hükümleri uyarınca resmi nikah olmadan yalnızca dini nikah yapılması bir suç olarak düzenlenmekteydi. İlgili kanun hükümleri:

TCK 230/5 “Aralarında evlenme olmaksızın, evlenmenin dinsel törenini yaptıranlar hakkında iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir. Ancak medeni nikah yapıldığında kamu davası ve hükmedilen ceza bütün sonuçlar ortadan kalkar.” TCK 230/6 “Evlenme akdinin kanuna göre yapılmış olduğunu gösteren belgeyi görmeden bir evlenme için dinsel tören yapan kimse hakkında iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.”

İlgili kanun hükümlerinin 27.05.2015 tarihinde kaldırılmasıyla imam nikahının cezai yaptırımları ortadan kalkmıştır. Kanun hükümlerinin kaldırılma gerekçesi olarak din ve vicdan özgürlüğü gösterilmiştir.

RESMİ NİKAH YAPMADAN DİNİ NİKAH YAPMAK

RESMİ NİKAH YAPMADAN DİNİ NİKAHIN SONUÇLARI

1. KADIN HAKLARININ KORUNMAMASI:
   Dini nikahla yapılan evliliklerde, kadının hukuki statüsü korunmaz. Boşanma durumunda, kadın nafaka, tazminat veya mal paylaşımı gibi yasal haklardan mahrum kalır.
2. ÇOCUKLARIN DURUMU:
   Dini nikahla doğan çocuklar, babalarının nüfusuna kaydedilemez ve soybağı kurulmasında sorun yaşanabilir. Türk Medeni Kanunu’na göre çocuklar evlilik dışı doğmuş sayılır.
3. SOSYAL GÜVENCE SORUNLARI:
   Resmi nikah olmadan dini nikah kıyıldığında, kadın ve çocuklar eşin sosyal güvencesinden yararlanamaz.
4. BOŞANMA DURUMU:
   Dini nikahın boşanma sürecinde hukuki bir bağlayıcılığı olmadığı için, taraflar herhangi bir yasal korumadan faydalanamaz.

RESMİ NİKAH OLMADAN DİNİ NİKAH KILMANIN TOPLUMSAL BOYUTLARI

1. GELENEKSEL YAPI VE DİNİ İNANÇLAR:
   Bazı toplum kesimlerinde dini nikah, resmi nikahtan daha önemli kabul edilebilir. Ancak, dini nikahın tek başına yeterli olduğu düşüncesi kadın ve çocuk haklarının ihlaliyle sonuçlanabilir.
2. TOPLUMSAL FARKINDALIK EKSİKLİĞİ:
   Resmi nikahın önemi hakkında yeterli bilinçlenme olmaması, kadınların hukuki güvenceden yoksun kalmasına neden olabilir.
3. MODERN HUKUK VE GELENEK ÇATIŞMASI:
   Dini nikah, modern hukuk sistemi ile geleneklerin çatıştığı bir alan olarak karşımıza çıkar. Bu nedenle, toplumsal farkındalık artırılmalıdır.

DİNİ NİKAH NE ZAMAN YAPILABİLİR?

Türk hukukuna göre dini nikah, resmi nikah yapıldıktan sonra yapılabilir. Resmi nikah, devletin bireyler arasındaki hak ve sorumlulukları düzenlemesi açısından zorunludur. Dini nikah ise kişilerin inançlarına göre yapılabilecek manevi bir bağ oluşturma işlemidir.

RESMİ NİKAH YAPMADAN DİNİ NİKAH YAPTIRMANIN RİSKLERİ

1. KADININ MAL HAKLARININ KORUNMAMASI:
   Dini nikah sonrası ayrılık durumunda kadın, mal paylaşımı gibi yasal haklarını talep edemez.
2. ÇOCUKLARIN HUKUKİ DURUMU:
   Soybağı sorunları nedeniyle çocukların miras hakları ve velayet konularında zorluklar yaşanabilir.
3. SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI:
   Kadın ve çocuklar, eşin sağlık sigortası gibi sosyal güvencelerinden yararlanamaz.

RESMİ NİKAHIN ÖNEMİ

Resmi nikah, evliliği hukuki çerçevede tanıyan ve tarafların haklarını güvence altına alan bir işlemdir. Kadın, erkek ve çocukların sosyal ve ekonomik haklarının korunması açısından resmi nikahın önemi büyüktür. Resmi nikah yapılmadan dini nikah yapılması bu hakları tehlikeye atabilir. Bu nedenle, hem hukuki hem de toplumsal açıdan resmi nikahın öncelikli olarak gerçekleştirilmesi gerekir.

DİNİ NİKAH HUKUKİ GEÇERLİLİK KAZANIR MI?

Dini nikahın, hukuki geçerlilik kazanması için mutlaka resmi nikahtan sonra yapılması gerekir. Resmi nikahın olmadığı durumlarda, dini nikah sadece manevi bir bağ olarak kabul edilir ve yasal olarak geçerli değildir.

RESMİ NİKAH VE DİNİ NİKAH ARASINDAKİ FARKLAR

Resmi nikâh kıydıran kimse ayrıca dinî nikâh kıydırmalı mıdır?

• İslâm’a göre nikâh, evlenme ehliyetine sahip ve aralarında evlenmelerine dinî açıdan bir engel bulunmayan kadın ile erkeğin (veya vekillerinin) şahitler huzurunda “seni nikâhladım, seninle nikâhlandım, seni eş olarak kabul ettim, seninle evlendim.” gibi yoruma ve inkâra imkân vermeyecek sözlerle, birbirleriyle evlenmeleri konusunda karşılıklı rızalarını ifade etmelerinden (îcap ve kabul) ibarettir (İbn Nüceym, el-Bahr, 3/82-83). Bu nikâh akdinin gizli değil, evlenecek olanların kendi aileleri ve yakın çevrelerinin bilgisi dâhilinde icra edilmesi gerekir. Bütün şartların yerine getirilmesi neticesinde icra edilen bu şekildeki bir resmî nikâh, dinen de muteberdir.
• Nikâh dairelerinde kıyılan resmî nikâhlarda nikâh memurunun “evlenmeyi kabul ediyor musun?” şeklindeki sözün tarafların “evet” veya “kabul ediyorum” şeklinde verdikleri cevaplar bu akdin dinen geçersiz olmasını gerektirmez. Çünkü yapılan nikâh akdinin kesin olduğu hem resmî tescille hem de ortam karinesi ile sabittir.
• Evlenecek kişiler resmî nikâhtan sonra, isterlerse evlerinde veya münasip bir yerde istedikleri kişilere Kur’ân-ı Kerîm’den bir bölüm okutup dua ettirip nikâh kıydırabilirler. Kurulan yuvanın mutluluklar getirmesi, sâlih ve sağlıklı nesillere vesile olması için dua edilmesi elbette iyidir. Bu aynı zamanda örfümüze de uygundur. Ancak günümüzde resmî nikâh olmadan dinî nikâh yapılması kadının ve çocukların haklarının korunması açısından uygun değildir. Nitekim Osmanlı Hukûk-ı Âile Kararnâmesinde de şehrin kadısına kayıt yaptırılması şart koşulmuş ve nikâhın tescili üzerinde ısrarla durulmuştur.