MÜEBBET VE AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASI

“Müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası kaç yıl” sorusu biz hukukçulara en sık sorulan sorulardan biridir. Müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları hukuk sistemimizin en ağır yaptırımları olarak kabul edilir. Müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları, toplumun temel değerlerine karşı işlenen ağır suçlar için öngörülmüştür. Bu cezalar, hükümlünün ömür boyu hapis cezasını çekmesi anlamına gelmektedir. Müebbet hapis ve ağırlaştırılmış müebbet hapis arasındaki farklar, infaz koşulları ve bu cezaların uygulanması gibi konular, ceza hukukunun en çok merak edilen konuları arasındadır. Bu yazımızda, müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarının ne anlama geldiği, birbirlerinden nasıl ayrıldığı ve infaz süreçleri gibi konuları detaylı bir şekilde ele alacağız.

Konuya ilişkin olarak “Hapis Cezasının Paraya Çevrilmesi”, “Ceza Hukukunda Yaptırımlar ve Cezalar”, “Suça Tekerrür ve Mükerrirlere Özgü İnfaz”, “Denetimli Serbestlik Nedir? Şartları ve İnfazı” adlı makalelerimizi de okuyabilirsiniz.

MÜEBBET HAPİS CEZASI NEDİR?

Müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eden bir hapis cezasıdır. Kural olarak ömür boyu hapis cezasıdır. Ancak koşullu salıverilme hükümleri uygulandığında infaz süresi 24 yıla kadar düşebilir.

Müebbet hapis cezası aşağıdaki suçlar halinde uygulanmaktadır:

• Kasten öldürme (TCK 81)
• Askeri komutanlıkların gasp edilmesi (TCK 317)
• Düşman ile iş birliğinde bulunma suçu (TCK 303)
• Savaş sırasında yaşan haber yaymak (TCK 323)
• Gizli kalması gereken bilgileri ifşa etmek (TCK 330)
• Devlet güvenliğine dair belgeler ile işlenen suçlar (TCK 326)
• Devlet sırlarından yararlanma ve devlet hizmetlerinde sadakatsizlik (TCK 333)
• Devlet güvenliğine dair bilgileri temin etmek (TCK 327)

AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASI NEDİR?

Türk Ceza Kanunu’nun 47.maddesinde düzenlenen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası da hükümlünün hayatı boyunca devam eder ve sıkı güvenlik rejimine göre çektirilir.

Ağırlaştırılmış müebbet uygulanan suçlar şunlardır:

• Soykırım suçu (TCK 76)
• Nitelikli kasten öldürme suçu (TCK 82)
• Yasaklanan bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama (TCK 337)
• İşkence suçu işleyerek öldürme (TCK 94)
• Cinsel saldırı suçu neticesinde öldürme (TCK 102)
• Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak suçu (TCK 302)
• Siyasal veya askeri casusluk (TCK 328)
• Gizli kalması gereken bilgileri açıklama (TCK 330)
• Yasaklanan bilgilerin casusluk maksadıyla temini (TCK 335)

AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET İLE MÜEBBET ARASINDAKİ FARKLAR

MÜEBBET HAPİS KAÇ YIL?

Müebbet hapis cezası, ömür boyu hapis anlamına gelir. Ancak koşullu salıverilme ile bu süre 24 yıla indirilebilir. Koşullu salıverilme, hükümlünün cezasının bir kısmını cezaevinde geçirdikten sonra belirli şartları taşıması halinde serbest bırakılmasıdır. Koşullu salıvermeden yararlanabilmek için hükümlünün belirli bir süre iyi halli olması gereklidir.  Koşullu salıverilmeden faydalanabilmek için aşağıdaki geçirilmesi gereken sürelere uyulmuş olması gerekmektedir:

• Bir kişi hem müebbet hem de ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmişse, koşullu salıverilmeden yararlanabilmesi için cezaevinde 36 yıl geçirmesi gerekir.
• Bir kişi birden fazla müebbet hapis cezasına çarptırılmışsa, koşullu salıverilme için cezaevinde 30 yıl kalması gerekmektedir.
• Bir kişi hem ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası almış hem de yanında süreli hapis cezası almışsa, koşullu salıverilme için cezaevinde geçireceği en fazla 36 sene infaz kurumunda geçirilmelidir.
• Bir kişi hem müebbet hapis cezası hem de süreli hapis cezasına çarptırılmışsa, koşullu salıverilme için cezaevinde geçireceği en fazla 30 yıl infaz kurumunda geçirmelidir.
• Eğer bir kişi daha önce suç işlemiş ve ceza almış, tekrar suç işlemiş ve bu sefer müebbet hapis cezası almışsa (tekerrür), koşullu salıverilme için cezaevinde 33 yıl geçirmesi gerekmektedir.

AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS KAÇ YIL?

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eder. Ancak, koşullu salıverilme hükümleri uygulanarak bu süre kısaltılabilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar, kural olarak 30 yıl cezaevinde kalmaları durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Bu süre, bazı durumlarda 36 yıla çıkabilir.

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar, koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için 30 yıl cezaevinde kalmalıdır. Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alınması durumunda, koşullu salıverilme süresi 36 yıldır. Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezası alınması durumunda da koşullu salıverilme süresi 36 yıldır.

AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASINDA İNFAZ KOŞULLARI

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, yüksek güvenlikli kapalı cezaevlerinde infaz edilir. Bu cezaevleri, iç ve dış güvenlik görevlilerine sahip, firara karşı teknik, mekanik, elektronik ve fizikî engellerle donatılmıştır.
• Hükümlüler tek kişilik odalarda barındırılır.
• Hükümlülere günde bir saat açık havaya çıkma ve spor yapma hakkı tanınır.
• İyileştirme ve eğitim çalışmalarında gösterdiği gayret ve iyi hâle göre hükümlünün açık hava ve spor süresi uzatılabilir, ayrıca aynı ünitedeki diğer hükümlülerle sınırlı temasına izin verilebilir.
• Hükümlü, cezaevi içinde bir sanat veya meslek etkinliği yürütebilir.
• Hükümlü, on beş günde bir kez ve on dakikayı geçmemek üzere belirli kişilerle telefon görüşmesi yapabilir.
• Hükümlüyü; eşi, altsoy ve üstsoyu, kardeşleri ve vasisi, belirlenen gün, saat ve koşullar içerisinde onbeş günlük aralıklarla ve günde bir saati geçmemek üzere ziyaret edebilirler.
• Hükümlü hiçbir şekilde ceza infaz kurumu dışında çalıştırılamaz ve kendisine izin verilmez.
• Hükümlü, kurum iç yönetmeliğinde belirtilenlerin dışında herhangi bir spor ve iyileştirme faaliyetine katılamaz.
• Hükümlünün cezasının infazına hiçbir şekilde ara verilemez.
• Sağlık tedbirleri ve tıbbi zorunluluklar hariç, tüm sağlık hizmetleri cezaevinde veya tam teşekküllü devlet hastanelerinin tek kişilik ve yüksek güvenlikli mahkum koğuşlarında uygulanır.

MÜEBBET HAPİS CEZASINDA İNFAZ SÜRESİ NASIL HESAPLANIR?

Müebbet hapis cezası, ömür boyu hapis anlamına gelir. Ancak koşullu salıverilme hükümleri ile bu süre kısaltılabilir. Müebbet hapis cezasına mahkum olanlar, 24 yıl cezaevinde kalmaları durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Koşullu salıverilme için hükümlünün belirli bir süreyi iyi halli geçirmesi şarttır. Müebbet hapis cezası infazında, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasındaki infaz rejimi uygulanmaz.

Müebbet hapis cezasına hükümlülerden, koşullu salıverilme süresinin üçte ikisini, yüksek güvenlikli kurumlarda geçirerek iyi hâl gösterenlerin, tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilebilir.

Birden çok müebbet hapis cezası alınması durumunda, koşullu salıverilme süresi 30 yıldır.

Müebbet hapis cezası ile birlikte süreli hapis cezası alınması durumunda infaz süresi en fazla 30 yıldır.

İnfaz hesaplamaya ilişkin sitemize göz atabilirsiniz.

MÜEBBET HAPİS VE AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBETİN ERKEN TAHLİYE DURUMU

Hem müebbet hem de ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında erken tahliye imkanı koşullu salıverilme ile mümkündür.

• • Müebbet hapis cezası alanlar, 24 yıl cezaevinde kalıp, iyi halli olmaları durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
  • Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar, 30 yıl cezaevinde kalıp, iyi halli olmaları durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.

Ancak bazı suçlarda koşullu salıverilme süreleri farklılık gösterebilir:

• • Kasten öldürme, işkence, cinsel saldırı, uyuşturucu ticareti, devlet sırlarına karşı suçlar gibi bazı suçlarda hükümlüler cezalarının üçte ikisini cezaevinde geçirdikten sonra koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
  • Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile terör suçlarında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanır.

Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene karşı suçlar ve milli savunmaya karşı suçlardan dolayı ağırlaştırılmış müebbet alanların koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.

Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkumiyet durumunda koşullu salıverilme süresi 36 yıldır. Terör suçlarında bu süre 40 yıldır.

MÜEBBET VE AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASI

SIKÇA SORULAN SORULAR

Müebbet Hapis Cezası Ne Anlama Gelir?

Müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca hapis cezası alması anlamına gelir. Bu ceza, kişinin ömrünün geri kalanını cezaevinde geçirmesi demektir. Ancak, koşullu salıverilme hükümleri uygulanarak bu süre kısaltılabilir.

Ömür Boyu Hapis Cezası Kaç Yıl Yatar?

Müebbet hapis cezası, ömür boyu hapis anlamına gelir. Ancak, koşullu salıverilme hükümleri ile bu süre değişebilir. Müebbet hapis cezası alan bir kişi, koşullu salıverilmeden yararlanmak için genellikle 24 yıl cezaevinde kalmalıdır.

Terör suçlarında müebbet hapis cezası alanların koşullu salıverilme süresi 30 yıldır.

Birden fazla müebbet hapis cezası alınması durumunda koşullu salıverilme süresi 30 yıldır.

Müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezası alınması durumunda infaz süresi en fazla 30 yıldır.

Müebbet Hapis Cezası Hangi Suçlar İçin Verilir?

Müebbet hapis cezası, kasten öldürme, askeri komutanlıkların gasp edilmesi, düşmanla işbirliği, savaş sırasında haber yayma, gizli bilgileri ifşa etmek, devlet güvenliğine dair belgelerle işlenen suçlar ve devlet sırlarından yararlanma gibi suçlarda uygulanır.

Müebbet Hapis Cezasının Yatarı Nasıl Hesaplanır?

Müebbet hapis cezasının yatırılacak süresi, koşullu salıverilme hükümleri dikkate alınarak hesaplanır. Genellikle, müebbet hapis cezasına çarptırılan bir kişi, cezaevinde 24 yıl geçirdikten sonra koşullu salıverilme hakkı kazanabilir. Ancak bu, kişinin cezaevindeki davranışları ve diğer koşullara bağlı olarak değişebilir.

Bazı suçlarda bu süre uzayabilir. Örneğin, terör suçlarında bu süre 30 yıldır.

Müebbet hapis cezası infazında, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasındaki infaz rejimi uygulanmaz.

Ağırlaştırılmış Müebbet Aftan Yararlanabilir Mi?

Ceza hukukumuzda af kurumu için kural olarak ceza ayrımı yoktur. Af, genel ve özel af olarak ikiye ayrılır. Kural olarak her türlü cezayı kapsayabilir. Fakat uygulamada genel olarak belli suçlar için af çıkmaktadır ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar affa dahil edilmezler. Fakat teorik olarak afta herhangi bir kısıtlama yoktur. Dolayısıyla müebbet hapis yahut ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar da çıkmış olan affın kapsamına dahil edilirlerse aftan yararlanabilirler.

Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası Ne Kadar?

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eder. Ancak, koşullu salıverilme hükümleri ile bu süre kısaltılabilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar, kural olarak 30 yıl cezaevinde kalmaları durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Bazı durumlarda bu süre 36 yıla kadar çıkabilir. Terör suçlarında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanların koşullu salıverilme süresi 36 yıldır.

Ağırlaştırılmış Müebbet ve Müebbet Arasındaki Fark Nedir?

İnfaz Süresi: Müebbet hapis cezasında koşullu salıverilme için 24 yıl, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında ise genellikle 30 yıl cezaevinde kalınması gerekir.

Cezaevi Koşulları: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan mahkumlar, genellikle daha katı güvenlik önlemleri altında tutulur ve cezaevi koşulları daha ağırdır. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar tek kişilik odalarda kalırken, müebbet hapis cezası alanlar da tek veya üç kişilik odalarda kalabilirler.

Suçun Ağırlığı: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, soykırım, nitelikli kasten öldürme, yasaklanan bilgileri siyasi veya askeri casusluk amacıyla açıklama, işkence sonucu öldürme, cinsel saldırı sonucu öldürme, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma gibi daha ağır suçlar için verilir. Müebbet hapis cezası ise, kasten öldürme gibi suçlarda verilir.

Ağırlaştırılmış Müebbet Nasıl Yatar?

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, yüksek güvenlikli kapalı cezaevlerinde infaz edilir. Hükümlüler tek kişilik odalarda barındırılır.

Hükümlülere günde bir saat açık havaya çıkma ve spor yapma hakkı tanınır. İyileştirme ve eğitim çalışmalarında gösterdiği gayret ve iyi hâle göre hükümlünün açık hava ve spor süresi uzatılabilir, ayrıca aynı ünitedeki diğer hükümlülerle sınırlı temasına izin verilebilir.

Hükümlü, cezaevi içinde bir sanat veya meslek etkinliği yürütebilir. Hükümlü, kurum iç yönetmeliğinde belirtilenlerin dışında herhangi bir spor ve iyileştirme faaliyetine katılamaz.

Hükümlü, on beş günde bir kez ve on dakikayı geçmemek üzere belirli kişilerle telefon görüşmesi yapabilir.

Hükümlü hiçbir şekilde ceza infaz kurumu dışında çalıştırılamaz ve kendisine izin verilmez.

Hükümlünün cezasının infazına hiçbir şekilde ara verilemez.

Sağlık tedbirleri ve tıbbi zorunluluklar hariç, tüm sağlık hizmetleri cezaevinde veya tam teşekküllü devlet hastanelerinin tek kişilik ve yüksek güvenlikli mahkum koğuşlarında uygulanır.

Dilay ERGENÇ