MEMURUN DİSİPLİN AMİRİ

Memurun disiplin amiri; bir kurumda veya teşkilatta çalışan disiplin amiri olmaya yetkili, memurların disiplin hükümlerine uygun davranıp davranmadığının kontrolünü sağlamakla görevli olan ve bu kapsamda disiplin işlemlerini yürütme yetkisine sahip olan kişidir. Memurun disiplin amiri idarenin yapısı ve görev özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Memurun disiplini ile ilgili hususlar Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliğinde düzenlenmiş olup memurun disiplin amiri, bu yönetmelik doğrultusunda görev ve yetkilerini kullanmaktadır. İlgili yönetmelik ise Devlet Memurları Kanunu’nun 134. Maddesi dayanak alınarak hazırlanmıştır. İlgili mevzuat hükümleri doğrultusunda memurun disiplin amiri; uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını verir ve uygular.

DİSİPLİN AMİRİ NE DEMEKTİR?

Memurun disiplin amiri bir kurumun veya teşkilatın belirli bir biriminde çalışan memurların disiplin hükümlerine uygun davranıp davranmadığının kontrolünü sağlamakla görevli olan ve bu kapsamda disiplin işlemlerini yürütme yetkisine sahip olan kişidir. Disiplin amirleri kamu idarelerinin yapılarına ve görev özelliklerine göre düzenlenen yönetmeliklerle belirlenir.

Devlet memurları disiplin yönetmeliğine göre:

1. Tüm kamu idarelerinde Cumhurbaşkanı
2. Bakanlık teşkilatında bakanlar
3. Üst yöneticiler başında bulundukları kamu idarelerinde veya kendilerine bağlı birimlerde
4. Taşra teşkilatı bölge kuruluşlarında bölge müdürleri
5. Taşra teşkilatında valiler, kaymakamlar
6. Belediyeye bağlı kuruluşlarda belediye başkanları
7. Yurtdışı teşkilatında misyon şefleri

Disiplin amiri olarak görev alır.

DİSİPLİN AMİRİ KİMLER OLABİLİR?

Memurun disiplin amiri kamu kurumlarında çalışanların disiplin cezalarını uygulama yetkisine sahip kişiye denir. Memurun disiplin amiri olabilecek kişiler kurumların hiyerarşik yapısına göre değişiklik gösterebilir ancak genel olarak memurun disiplin amirleri vali ve kaymakamlar, bakanlar ve bakan yardımcıları, üniversitelerde rektörler yahut dekanlar ve belediye başkanları örnek olarak en sık karşımıza çıkanlardır.

DİSİPLİN AMİRLİĞİNE İLİŞKİN MEVZUAT

Disiplin amirliğine dair mevzuat devlet memurlarının disiplin cezaları, ceza verme usulleri ve disiplin amirlerinin görevine dair temel esasları belirleyen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği ve ilgili kurum iç yönetmelikleri gibi yasal metinlerden oluşur. Memurun disiplin amirinin kimler olduğu, hangi yetkilere sahip oldukları, hangi pozisyonların disiplin amiri olarak görevi yapabileceği ilgili kanun ve yönetmeliklerde ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.

DİSİPLİN AMİRİNİN GÖREV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Disiplin amirlerinin görev ve yetkileri, Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 7’nci maddesinde düzenlenmiş olup ilgili maddeye göre disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme gibi cezaları verme yetkisine sahiptir.

Fakat memurun disiplin amirinin vermiş olduğu disiplin cezasına yapılan itiraz kabul edilirse memurun disiplin amiri cezayı yeniden değerlendirip hafifletme veya tamamen kaldırma yetkisini kullanabilir.

Memurun disiplin amiri, memurun disipline aykırı davranışını öğrendikten sonra, Devlet Memurları Kanunu ve ilgili mevzuatta belirtilen süreler içinde:

1. Disiplin soruşturmasını başlatmak,
2. Gerekli cezayı uygulamak,
3. Disiplin cezası verme yetkisinin zaman aşımına uğramasını önlemekle yükümlüdür.

Memurun disiplin amiri bu yetkileri, hakkaniyet ve eşitlik ilkelerine ve ilgili mevzuatın memurlara tanıdığı hakları göz önünde bulundurarak kullanmalıdır. Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği, memurun disiplin amirinin yetkisinin devredilemeyeceğini açıkça belirtmiştir. Bununla birlikte, disiplin amiri olarak belirlenen unvanlara atanmış ya da bu görevleri vekâleten yürüten kişiler, görevi üstlendikleri süre boyunca memurun disiplin amiri olma yetkisini kullanabilirler.

Disipline Aykırı Durumu Gördüğü An Disiplin Soruşturması Başlatma Yükümlülüğü

Memurun disiplin amiri, Devlet memurlarının disiplin suçu oluşturan fiil ve hâllerini çeşitli teftiş ve denetimler esnasında veya şikayet, ihbar gibi çeşitli yollarla öğrenilmesi üzerine, fiil veya hâlin işlenip işlenmediği hususunun ortaya çıkarılabilmesi için disiplin soruşturmasının başlatılması, yürütülmesi, sonuçlandırılması ve bu disiplin soruşturmasına dayalı olarak memurun disiplin amiri tarafından disiplin cezasının uygulananır. Disiplin soruşturmasına sebep olacak fiil ve hâlleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hâllerin işlendiği öğrenildiği gibi memurun disiplin amirince;

Uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarını gerektiren hâllerde 1 ay içinde disiplin soruşturmasına; devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren hâllerde ise 6 ay içinde disiplin kovuşturmasına başlanmazsa disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Ayrıca disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası verilemez.

Soruşturmacı Atama Görevi

Memurun disiplin amiri, kendisine eş değer görevdeki bir kişiyi soruşturmacı olarak atayamaz. Örneğin bir İlçe Müdürü, başka bir İlçe Müdürünü; bir kuruluş müdürü, başka bir kuruluş müdürünü soruşturmacı olarak atayamaz. Bunun yerine İl Müdürü Vali tarafından, İlçe Müdürü, İl Müdürü veya Kaymakam tarafından veya bir kuruluş müdürü bağlı bulunduğu Genel Müdürlük tarafından görevlendirilebilir.

Soruşturmacı, muhakkik tarafından yürütülecekse muhakkik sadece görevlendirildiği fiil veya hal ile ilgili soruşturma yapabilir ancak yeni bir disipline aykırı fiil veya hal tespit edilmesi halinde soruşturmacı kendiliğinden soruşturma başlatamayacaktır. Böyle bir durumun yaşanması halinde soruşturmacı durumu memurun disiplin amirine yazılı olarak bildirir. Soruşturmacı kendisine yazılı olarak ek soruşturma izni verilirse bu konularda da soruşturma yapabilir ancak soruşturmacı disiplin amirinin izni olmadan yeni bir soruşturma başlatamaz

Memurun disiplin amiri soruşturmacı atarken; aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir:

1. Soruşturmacı, kararı verecek olan Disiplin amirleri tarafından atanabilir.
2. Soruşturmaca atayacak disiplin amiri kendisine eş değer görevdeki bir kişi soruşturmacı olarak atayamaz.
3. Soruşturmacı olarak atanacak kişi hakkında soruşturma yapılan memura eşit veya daha üst görevde olması zorunludur.
4. Soruşturma konusu fiilin mağduru veya tanığı konumunda olan veya soruşturulan kişi ile husumeti bulunan kişi soruşturmacı olarak atanamaz.

Açılan Soruşturmayı Denetleme Yükümlülüğü

Uyarma ve kınama cezalarını Birim Sekreteri, Genel Sekreter, Müdür, Dekan veya Rektör; aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarını ise disiplin kurulu verir. Makamlar birbiri yerine karar veremez. Soruşturulan memurun savunması mutlaka alınır; savunma alınmadan veya savunma verilmeden verilen karar hükümsüzdür. Savunma sonrası yeni bir suç tespit edilip soruşturma genişletilirse konuya dair ayrı bir savunma istenir.

Memurun disiplin amiri tarafından, verilen ceza, gerekçeli olarak ilgiliye tebliğ edilir; bildirimde itiraz merci, usul ve süresi belirtilir itiraz edilmesi halinde dosya, yetkili kurula iletilir; kurul, gerekçeli olarak kabul veya ret kararı verir ancak ayrı bir ceza veremez. İtiraz kabul edilirse, disiplin amiri kararın gerekçesine göre 3 ay içinde yeni bir işlem yapabilir ve bu işlem de tebliğ edilir. Kesinleşen kararlar, özlük dosyasına işlenmek üzere ilgili merciiye bildirilir.

DİSİPLİN AMİRİNİN YASAKLILIĞI HALİ

Memurun disiplin amirliği yasaklılığı durumu tarafsızlığı etkileyebilecek durumların var söz konusu olduğunda ortaya çıkar. Memurun disiplin amirinin soruşturmaları adil ve objektif bir şekilde yürütmesini sağlama amacıyla önem taşır. Yasaklılık halleri aşağıdaki gibidir:

1. Kişisel Menfaat Çatışması: Memurun disiplin amirinin soruşturulan kişiyle dolaylı ya da doğrudan menfaat ilişkisinin olduğu hallerde tarafsızlık şüphesi doğacağından amir yasaklı sayılır.
2. Akrabalık Bağı: Memurun disiplin amirinin soruşturulan kişiyle evlilik veya kan hısımlığı ve kayın hısımlığı bulunduğu durumlarda tarafsızlık şüphesi doğacağından amir yasaklı sayılır.
3. Husumet: Soruşturulan olaydaki memur ile disiplin amirinin arasında bulunan herhangi bir husumet, disiplin amirinin tarafsızlığını olumsuz yönde etkileyebilir.
4. Aynı Suçtan Etkilenme: Soruşturulan olayın doğrudan veya dolaylı olarak memurun disiplin amirini etkilemesi.

DİSİPLİN AMİRİNİN DİSİPLİN KOMİSYONUNDAKİ ROLÜ

Memurun disiplin amirinin komisyon görevi bağlı olduğu idarenin görev tanımı ve yapısına göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel anlamda komisyon görevleri:

• Memurun disiplin amiri soruşturmayı başlatır ve denetler
• Memurun disiplin amiri komisyona sevk edilmesi gereken durumun dosyasını hazırlar ve komisyona iletir
• Memurun disiplin amiri komisyon kararlarında doğrudan oy kullanamasa da görüş bildirme ve bilgilendirme yetkisine haizdir
• Memurun disiplin amiri cezayı uygulamakla yükümlüdür

KADEME DURDURMA VEYA MEMURLUKTAN ÇIKARMA İŞLEMLERİNDE DİSİPLİN AMİRİNİN ROLÜ

Memurluktan çıkarma veya kademe durdurma cezasıyla ilgili soruşturma süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:

1. İhbar veya şikâyet: Disiplin ihlali veya suç durumunda, memurun disiplin amiri tarafından yapılan ihbar veya şikayet ile soruşturma süreci başlatılır.
2. İdari Soruşturma Başlatılması: Memurun disiplin amiri tarafından yapılan ihbar veya şikâyet ile idari soruşturma başlatılır.
3. Savunma: Memura, idari soruşturma sürecinde yazılı veya sözlü savunma hakkı tanınır.
4. Kanıtların Değerlendirilmesi: Disiplin kurulu, toplanan kanıtları değerlendirir ve soruşturma sonucunda çıkarılabilecek olası sonuçları belirler.
5. Karar: İdari soruşturmanın tamamlanmasının ardından, soruşturma sonuçlarına dayanarak bir karar verilir. Bu karar, memurun suçlu bulunması veya suçsuz olduğuna dair olabilir.
6. Cezai Yaptırım: Eğer memur suçlu bulunursa, disiplin kurulu tarafından cezai yaptırım belirlenir. Bu yaptırım memurun disiplin amiri tarafından uygulanır.

CUMHURİYET SAVCISININ DİSİPLİN AMİRİ SAYILMASI MÜMKÜN MÜ?

Resmî Gazetede yayımlanan ve kimlerin disiplin amiri olduğunu gösteren ek cetvele göre, Bölge Adliye Mahkemeler ve Adli Yargının görevine giren birçok alanda Cumhuriyet savcıları disiplin amiri olarak yer almıştır. Örneğin, Ağır Ceza Cumhuriyet Başsavcılığına bağlı yazı işleri müdürünün disiplin amiri, Cumhuriyet Başsavcı vekili veya ilgili cumhuriyet savcısı olarak cetvelde yer almıştır. Dolayısıyla cumhuriyet savcılarının disiplin amiri olması mümkündür.

HARBİYE HUKUK BÜROSU OLARAK İDARE VE CEZA HUKUKUNA YÖNELİK HİZMETLERİMİZ

Harbiye Hukuk Bürosu, idare hukuku alanında güvenilir çözümler sunuyor! Kamu kurumlarıyla ilişkilerinizde, idari işlemlere karşı mücadelede veya kamu ihale süreçlerinde profesyonel desteğe ihtiyacınız mı var? Biz buradayız! Deneyimli idare hukuku avukatlarımız, müvekkillerimizin haklarını korumak için yanınızda. İdari mahkemelerde temsilimizle, kamu kurumlarıyla ilişkilerinizi güçlendiriyoruz. Hemen bize ulaşın ve hukuki sorunlarınıza çözüm bulmamıza izin verin!

MEMURUN DİSİPLİN AMİRİ

SIKÇA SORULAN SORULAR

Devlet memuru disiplin amiri kimdir?

Memurun disiplin amiri; bir kurumda veya teşkilatta çalışan disiplin amiri olmaya yetkili memurların disiplin hükümlerine uygun davranıp davranmadığının kontrolünü sağlamakla görevli olan ve bu kapsamda disiplin işlemlerini yürütme yetkisine sahip olan kişidir. Memurun disiplin amiri idarenin yapısı ve görev özelliklerine göre değişiklik gösterebilir.

Memura disiplin cezasını kim verir?

Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından verilirken devlet memurluğundan çıkarma ve kıdem durdurma cezası memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir.

Memur hakkında soruşturmayı kim açar?

Soruşturma izni alınması gereken hallerde; soruşturma izni, memur veya kamu görevlisinin tabi olduğu idari kurumdaki yetkili üst/amir tarafından verilir.

Hastanede disiplin amiri kimdir?

Kurul başkan ve üyeleri; ilgili sağlık tesislerinin başhekimleri, başhekim yardımcıları, uzman hekimleri ile pratisyen hekimleri arasından il sağlık müdürünce belirlenir. Bu kurul, başhekim başkanlığında toplam üç üyeden oluşur.

Şube müdürü disiplin amiri midir?

Müsteşar Bakanlık Teşkilatında görevli bütün memurların en üst disiplin amiridir.

Aile hekiminin disiplin amiri kimdir?

Sözleşmeli aile hekimi ve aile sağlığı çalışanlarının disiplin amiri, pozisyonunun bulunduğu yerdeki ilçe sağlık müdürü/toplum sağlığı merkezi başkanıdır.

Öğretmenin disiplin amiri kimdir?

Taşra teşkilatında İlçe Milli Eğitim Müdürleri İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerindeki personellerin; Okulların, Rehberlik Araştırma Merkezinin, Mesleki Eğitim Merkezinin, Halk Eğitim Merkezi ve Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu müdürlerinin disiplin amiri olarak belirlenmiştir.

Disiplin Amirliği Devredilebilir mi?

Disiplin amirliği yetkisi devredilemez.

Sultan Dilara BARDİ