KUMAR BAĞIMLILIĞI NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI

Kumar bağımlılığı nedeniyle boşanma davası, son zamanlarda boşanma davalarının temel konularından biri haline gelmiştir. Özellikle yasa dışı bahis oynamanın bu denli yaygınlaşması yalnızca kişileri değil, aileleri de derinden etkileyecek problemlere yol açmaktadır. Öyle ki Yargıtay, kumar bağımlılığını bir nevi ekonomik şiddet olarak görmüş ve bu sebeple de evliliğin temelinden sarsılması (TMK 166) sebebiyle boşanma davası açılabileceğini içtihatlarıyla bizlere göstermiştir. Kumar bağımlılığı aynı zamanda Türk Medeni Kanunu 163. Maddede yer alan “haysiyetsiz hayat sürme” ile de bağlantılı hale gelebilmektedir.

Bu yazımızda kumar bağımlılığının aile hukukundaki yerini ve kumar bağımlılığı nedeniyle boşanma davası konusunu sizlere açıklamaya çalıştık. Keyifli okumalar dileriz.

KUMAR BAĞIMLILIĞI BOŞANMA SEBEBİ SAYILIR MI?

Yargıtay kararlarına göre kumar bağımlılığı boşanma sebebi sayılabilmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 163. Maddesi’nde eşlerden birinin haysiyetsiz hayat yaşaması veya küçük düşürücü suç işlemesi sonucunda diğer eşin evlilik birliğine devam etmesi beklenemiyorsa o eş boşanma davası açabilir. Kumar bağımlılığı da bu kapsama dahil edilebildiği hallerde boşanma sebebi olarak kabul edilebilir.

Kumar bağımlılığı Türk Medeni Kanunu’nda ayrıca düzenlenmemiştir. 163. Madde hükümlerine dahil edilebilen durumlarda kumar bağımlılığı geçerli bir boşanma sebebi olarak görülmektedir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI SEBEBİYLE AİLE BİRLİĞİNİN SARSILMASI

Kumar bağımlılığı tek başına boşanma sebebi olarak kabul edilmeyebilir. Kumar bağımlılığı, eşlerin birbiriyle yaşamasını etkileyecek şekilde ilerlemişse, örneğin ailenin geçimi için gereken paranın kumarda kaybedilmesi ve ailenin bu sebeple maddi ve manevi zorluklara düşmesi gibi sebepler halinde boşanma sebebi olarak görülebilmektedir. Eşler arasındaki güven, bağlılık veya bir arada yaşamaya aracı olan unsurlara zarar verirse evlilik birliğini çekilmez hale getirebilir. Bu durumlarda eşlerin aralarındaki sorunların boyutuna ve bu durumun aile birliğini sarsıp sarsmadığına bakılır. Eğer kumar bağımlılığı nedeniyle eşler arasındaki aile birliği sarsılmışsa yani hâkim eşlerin evlilik birliğine devam etmelerini mümkün görmüyorsa bu gerekçeler boşanma sebebi olarak görülebilir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI NASIL AÇILIR?

Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir. Kumar bağımlılığına dayanarak boşanma davası açmak isteyen kişi yazılı dilekçesini görevli ve yetkili mahkemeye ileterek boşanma davası açabilir. Şayet ki aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesi aile mahkemesi sıfatıyla davaya bakacaktır.

Kumar bağımlılığı sebebiyle boşanma davası açmak isteyen eş davada kullanılmak üzere kumar bağımlısı olduğunu iddia ettiği eşinin gerçekten kumar bağımlılığı olduğunu ve bu durumun evlilik birliğini temelden sarstığını kanıtlamalıdır. Bir başka deyişle bu durumda ispat yükü davacı eşte olacaktır.

Kumar bağımlılığı nedeniyle açılacak olan boşanma davası çekişmeli bir dava olabileceği gibi tarafların anlaşmaları halinde anlaşmalı boşanma davası olarak da görülebilir. Anlaşmalı boşanma davası açılacaksa eğer dilekçenin ekinde anlaşmalı boşanma protokolü de mahkemeye sunulmalıdır.

BOŞANMA DİLEKÇESİNDE KUMAR BAĞIMLILIĞI NASIL YAZILIR?

Kumar bağımlılığı nedeniyle açılacak boşanma davasında boşanma sebebinin kumar bağımlılığı olarak kabul edilebilmesi için davacı tarafın kanıtlaması gereken bazı hususlar vardır. Öncelikle kumar bağımlılığı TMK 163’e göre haysiyetsiz hayat sürmeye bir örnek teşkil eder. Dolayısıyla dilekçede kişinin kumara bağımlılığının olduğunu ispat edecek delillere yer verilmelidir. Eğer ki eşin kumar bağımlılığı aile içerisindeki huzuru etkiliyor, birlikte yaşamayı çekilmez hale getiriyorsa genel boşanma sebebi olan evlilik birliğinin sarsılması yoluna da gidilebilir.

Kumar bağımlılığı eşler arasındaki güveni ve aile hukukunun getirdiği birtakım yükümlüklerin de ihlal edilmesine yol açabilir. Örneğin baba kumar bağımlısı olup çocukların bakımı, eğitimi gibi önemli hususlara para ayırmıyorsa bu da bir sebeptir. Tüm bu sebeplerin bir arada dilekçede destekleyici delillerle birlikte belirtilmesi davanın seyri için önem taşıyacaktır.

KUMAR BAĞIMLILIĞI SEBEBİYLE AÇILAN BOŞANMADA YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile mahkemeleridir. Aile mahkemeleri dışındaki mahkemelerde açılmamalıdır. Fakat yukarıda da belirttiğimiz üzere, aile mahkemesi olmayan yerlerde görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Asliye Hukuk Mahkemesi, davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakacaktır. Dolayısıyla dava dilekçesine “Aile Mahkemesi Sıfatıyla … Asliye Hukuk Mahkemesi’ne” diye başlamak gerekebilir.

Yetkili mahkeme ise; taraflardan birinin ikamet ettiği yer Aile mahkemesi olabileceği gibi taraflar birlikte ikamet ediyorlarsa ortak ikamet ettikleri yer Aile mahkemesi de yetkilidir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI VE NAFAKA TALEBİ

Kumar bağımlılığı sebebiyle açılacak olan boşanma davasında kumar bağımlısı olan kişinin eşi kusursuz ya da daha az kusurlu ise süresiz nafaka ya da yoksulluk nafakası taleplerinde bulunabilir. Elbette bu taleplerde bulunabilmesi için gerekli şartları yerine getirmiş olması aranır. Bu şartlardan en önemlisi, nafaka talebinde bulunan eşin diğer eşten daha kusurlu bulunmamasıdır. Örneğin kumar bağımlılığı nedeniyle boşanma davası açan davacı eş, zina yapmamış olmalıdır. Ancak bu halde süresiz nafakaya hükmedilebilir.

Davanın sonucunda boşanmaya hükmedilmesi halinde velayeti alamayan eşin diğer eşe iştirak nafakası ödemesine de hükmedilebilir. Şu halde çok özel bir durum olmadığı sürece çocukların velayeti, daha az kusurlu olan davacı eşe verilecektir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI NEDENİYLE AÇILACAK BOŞANMA DAVASINDA ÇOCUKLARIN VELAYETİ KİME VERİLİR?

Türk Medeni Hukuku’nda çocuğun velayetine ilişkin kararlar çocuğun üstün menfaati dikkate alınarak verilir. Velayetin verileceği kişi çocuğun gereksinimlerini karşılayabilecek yeterlilikte olmalıdır. Çocuğun sağlık, psikolojik, eğitim ve genel ihtiyaçlarının karşılanması esas alınır.

Kumar bağımlılığı olan ebeveyn, çocuğu maddi ve manevi açıdan olumsuz etkileyebilecek ise bu durum göz önünde bulundurulur. Bunun dışında çocuğun anne ve babasıyla ilişkisi, yaşı, psikolojik durumu gibi unsurlar da göz önünde bulundurularak çocuğun üstün menfaatine en uygun olacak karar verilir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI NEDENİYLE MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT

Kumar bağımlılığı nedeniyle gerçekleşen boşanmada kusursuz ya da daha az kusurlu olan eş evlilik birliği sebebiyle ya da beklenen menfaatin zarar görmesi nedeniyle maddi bir zarara uğramışsa bu zararın tazminini isteyebilir.

Evlilik birliğinin sona ermesine neden olan kumar bağımlılığı nedeniyle kişisel hakları zarar gören taraf kusurlu olan eşten manevi zararının tazminini isteme hakkına sahiptir.

KUMAR BAĞIMLILIĞININ İSPATI NASIL YAPILIR?

Kumar bağımlılığı çeşitli yöntemlerle ispat edilebilir.

1. Eğer eşin kumar bağımlılığına şahit olan tanıklar varsa bu tanıkların beyanları dinlenebilir. Bu şahitler arkadaş, komşu olabileceği gibi akraba da olabilir.
2. Kumar bağımlılığı olan eşin kumar oynadığı çeşitli finansal hesaplardan teyit edilebiliyorsa bu kayıtlar delil olarak kullanılabilir.
3. Kumar bağımlılığının evliliği temelinden sarstığına yönelik sosyal inceleme raporları delil olarak kullanılabilir.
4. Kumar bağımlılığının varlığına ve bu durumun evlilik birliğini temelinden sarstığına yönelik yazışmalar ve ses kayıtları da delil olarak kullanılabilir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI

KUMAR BORÇLARI BOŞANMA DAVASINA NASIL YANSIR?

Kumar borcu yasal olmayan bir borçtur. Boşanma davasında kumar borcu talep edilemez. Ancak kumar borcu nedeniyle evlilik birliği temelinden sarsıldıysa kumar borcu boşanma davasının sebebini oluşturabilir. Bu durum aynı zamanda ekonomik şiddet olarak da görülebilmektedir.

KUMAR BAĞIMLILIĞININ TEDAVİSİ İÇİN ALINAN TEDBİRLER

Kumar bağımlılığı, diğer bağımlılıklar gibi esas olarak bir çeşit davranışsal bozukluktur. Dolayısıyla kişinin tedavisi için profesyonel destek alması kuvvetli bir önem arz etmektedir. Yeşilay, kumar bağımlılığı için internet sitesinde bir kılavuz hazırlamıştır. Kişinin kumar oynama alışkanlığının temelinde sosyal çevresi ve para kazanma isteği, en çok da kumarda kaybettiği parayı geri kazanma isteği yatmaktadır. Dolayısıyla sebebin tespit edilmesi ve bu sebebe uygun bir tedavi alınması gerekebilir. Örneğin yaşam tarzının değiştirilmesi, kumara iten husus sosyal çevresiyse şayet sosyal çevrenin değişmesi gibi önlemler alınabilir.

Fakat tüm bunların çözüm olmaması halinde profesyonel destek almaktan başka bir çare bulunmamaktadır. Hukuki bir tedbir için ise kişinin iradesinin yönetememesine ve savurganlığına dayalı olarak kısıtlama kararı getirilebilir. Bu halde kişinin üzerine bir vasi atanır ve hukuki işlemleri onun kontrolü üzerine geçer. Ne zaman ki kısıtlama nedeni ortadan kalkar, o zaman kişi üzerine verilen kısıtlılık kararı kaldırılabilir.

KUMAR BAĞIMLISI EŞE KARŞI BOŞANMA DAVASI AÇMADAN HANGİ HUKUKİ YOLLAR KULLANILABİLİR?

Türk Medeni Kanunu’nda kısıtlama sebepleri arasında savurganlık ve malvarlığını kötüye kullanma bulunmaktadır. Kumar bağımlılığı diğer kısıtlama sebeplerinden ziyade bu sebeplere dayanmaktadır. Kumar bağımlısı olan eşe karşı boşanma davasına başvurmak dışında bağımlı eşin kısıtlanması talep edilebilir.

Kısıtlılık halleri kanunda açıkça öngörülmüştür. Bu hallerin varlığı halinde mahkeme kısıtlama kararı verebilir. Bu hallerin varlığından haberdar olan yetkililer durumu vesayet makamına bildirirler. Mahkeme kısıtlama kararı verirse bu durum kısıtlanan kişinin ikamet yerinde ve nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilan edilir.

KUMAR OYNAYAN EŞİN KISITLANMASI

Yargıtay, bağımlılık derecesinde kumar oynayan ve bu nedenle ailesini yoksulluğu düşüren eş için kısıtlama kararı vermiştir. Kısıtlama sebepleri Türk Medeni Kanunu’nda açıkça belirtilmiştir. Kumar bağımlılığı bu sebeplerden savurganlık, kötü yaşam tarzı veya malvarlığını kötü yönetme olarak nitelendirilebilir.

Davacı eş bu sebeplere dayanarak kumar bağımlısı eşinin kısıtlanmasını talep edebilir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI NEDENİYLE EŞİ TERK EDEN KİŞİ HAKLI SAYILIR MI?

Kumar bağımlılığı nedeniyle evlilik birliği temelinden sarsıldıysa ve bağımlı kişinin eşi evlilik birliğini devam ettiremeyecek duruma gelmişse terk etmekte haklı sayılabilir. Her durum için geçerlidir diyemeyiz. Yargıtay, kumar bağımlılığı nedeniyle evlilik birliğinin sarsılmasına sebep olan bağımlı eşi kusurlu bulmuştur. Buna göre kumar bağımlılığı nedeniyle eşini terk eden kişi hakkaniyet oranında haklı görülebilir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI NE KADAR SÜRER?

Kumar bağımlılığı sebebiyle açılmış olan boşanma davalarının süresi somut olayın şartlarına göre değişkenlik gösterebilir. Boşanma davasının çekişmeli olarak yürütülmesi durumunda mahkemenin karar verme süresi değişebilir. Davalar ortalama olarak 1 ile 1.5 yıl arasında ya da 3 ile 6 yıl arasında sürebilmektedir.

KUMAR BAĞIMLILIĞI NEDENİYLE BOŞANMA SEBEBİ ÖRNEKLERİ

Yargıtay 2. Hukuk dairesinin verdiği bir kararda bağımlılık derecesinde kumar oynayan ve eşine hakaret eden erkeği, eşinin kişisel haklarını ihlal etmesi suretiyle kusurlu bulmuş ve boşanmaya sebep olan olaylarda kadının kusurlu bulunduğu kararı bozmuştur.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2016/ 16905 E. 2018/ 5590 K.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Kumar Oynayan Koca Boşanma Sebebi Midir?

Kumar bağımlılığı başlı başına bir boşanma sebebi olarak kabul edilmese de kumar bağımlılığı nedeniyle evlilik birliği temelinden sarsılmışsa ve hakim de evliliğin devam etmesini olanaklı görmüyorsa boşanma kararı verebilir.

Kumar bağımlılığı evliliği çekilmez hale getirmişse eşler anlaşmalı boşanabilecekleri gibi anlaşmalı da boşanabilirler.

At Yarışı Oynamak Boşanma Sebebi Midir?

At yarışı bir şans oyunu olduğu için kumar olarak kabul edilir. At yarışı oynamak başlı başına boşanma sebebi olarak görülmese de Yargıtay kararlarında kumar bağımlılığının evliliği çekilmez hale getirdiği ve evlilik birliğini temelden sarstığı hallerde boşanma kararının verildiği görülmüştür.

Kumar Oynayan Eş Kusurlu Mudur?

Kumar bağımlılığı boşanma davası için bir kusur olarak kabul edilebilir. Elbette bu durum kumar bağımlılığı olan eşin tek başına kusurlu olduğu anlamına gelmemektedir. Kusurun eşler arasındaki oranı somut olayın şartlarına göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Eşim Sürekli Bahis Oynuyor Ne Yapmalıyım?

Kumar bağımlılığı olan eş için çeşitli kurum ve kuruluşlardan destek talep edilebilir. Sivil toplum kuruluşları ya da klinikler bu konularda hizmet vermektedir.

Hukuki bir çözüm için ise bir avukata başvurmanız şiddetle tavsiye olunur. Her türlü danışmanlık ve hukuki yardım için Harbiye Hukuk iletişim bilgilerine aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Bitcoin Oynamak Boşanma Sebebi Midir?

Halk arasında Bitcoin oynamak olarak bilinen kripto para borsası, esas amacıyla bir yatırım amacıdır. Yatırım yapmak eşlerin geleceği ve ailenin refahı için çoğu zaman önemli olarak görülebilir. Fakat bunun aile hukukundan doğan yükümlükleri ihlal etmemesi gerekmektedir. Örneğin eş, çocukların eğitimi için ayrılan parayla kripto para borsasında işlem yapıp eğitim giderlerini karşılamıyorsa bu husus bir boşanma sebebi teşkil edebilir. Aşırı derecede borsa düşkünlüğü de zaman zaman eşler arasında problemler teşkil edebilmektedir. Dolayısıyla somut olayın koşullarına göre boşanma sebebi olarak görülebilir.

Kumar Oynayan Babaya Çocuğun Velayet Verilir Mi?

Çocuğun velayetine ilişkin karar çocuğun üstün menfaati gözetilerek verilir. Kumar oynayan ebeveynin, çocuğu maddi veya manevi olarak olumsuz etkileyebileceği kanısına varılırsa çocuğun menfaati için velayet diğer eşe verilebilir. Ancak somut olayın şartlarına göre değişkenlik görülebilir. Çocuğun yaşı, istekleri ve psikolojisi önemli rol oynar.

Kumar Bağımlılığı Nedeniyle Çocukların Velayeti Kime Verilir?

Kumar bağımlılığı nedeniyle gerçekleşen boşanmada çocukların velayeti çocukların menfaatini koruyacak kişiye verilir. Kumar oynayan eşin çocukları maddi- manevi olumsuz etkileyebileceğine karar verilirse velayet diğer eşe verilir. Çocukların istekleri ve psikolojik durumları bu kararı etkileyebilir.

Kumar Bağımlılığı Nasıl İspat Edilir?

Kumar bağımlılığı, kişinin kumar oynadığına tanık olan tanıkların beyanları (arkadaş, akraba, komşu vs), ses kayıtları veya yazışmalar, kumar bağımlılığının evlilik üzerindeki olumsuz etkisini destekleyen sosyal inceleme raporları ve finansal kayıtlar ile ispat edilebilir.

Kumar Bağımlısı Eş İçin Tedavi Talep Edilebilir Mi?

Kumar bağımlısı kişi kendi rızası ile tedavi olmayı kabul edebilir. Savurganlık veya malvarlığını kötü yönetme sebeplerine dayanarak eşin kısıtlanması talebinde bulunulabilir.

Kumar Bağımlılığı Aile Birliğini Sarsan Sebep Midir?

Yargıtay kararlarında kumar bağımlılığı aile birliğini sarsan sebep olarak kabul edilmiştir. Her kumar bağımlılığı aile birliğini temelden sarsmaz ancak kumar bağımlılığı yüzünden evliliğin devam etmesi mümkün görülmüyorsa, kumar bağımlılığı aile birliğini sarsan sebep olarak kabul edilir.

Kumar Bağımlısı Eşin Banka Hesapları İncelenebilir Mi?

Kumar bağımlılığı nedeniyle açılmış olan boşanma davasında banka hesap dökümleri ve banka hesaplarının incelenmesi, iddianın kanıtlanabilmesi ve gerçeğin ortaya çıkması için talep edilebilir.

Kumar Borçları Yüzünden Aile Evine Haciz Gelir Mi?

Kumar borçları hukuken eksik borç niteliğindedir. Dolayısıyla kişi her ne kadar borçlu olsa da eksik borç sebebine dayanarak ödemezlik def’inde bulunabilir. Kumar borcu, icra takibi yapılsa dahi takip borçlusu, borcun dayanağının kumar olduğunu öne sürerek borçtan kurtulabilir. Dolayısıyla bundan sebep olarak eve haciz gelmeyecektir.

Fakat önemle belirtilmelidir ki yasadışı kumar oynama sebebiyle verilen idari para cezaları icra hukukuna konu olabilir ve hatta ödenmemesi halinde haciz yoluna gidebilir. Dolayısıyla kumar oynama sebebiyle verilen idari para cezaları, eve haciz getirebilir.

 Ecenur Baysal