KIDEM TAZMİNATINA ESAS ÜCRET VE EKLERİ

Kıdem tazminatına esas ücret işçinin bir işyerinde çalıştığı süre boyunca verdiği emeklere ve hizmete karşılık olarak işveren tarafından kendisine ödenen tazminat türüdür.

4857 sayılı İş Kanunu kapsamında olan yani bir iş sözleşmesiyle çalışan işçiler o işyerinden ayrılırken belli koşulları sağlamaları hainde hizmetlerine karşılık olarak kanunen bu tazminata hak kazanırlar bu tazminatın ödenmesinin amacı, belli bir süredir iş yerinde sadakat ile çalışan ve yıpranan işçinin emekleri karşılığında geleceğiyle ilgili endişelerinin azalmasını sağlamaktır. Kıdem tazminatı giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır.

KIDEM TAZMİNATINA ESAS ÜCRET NEDİR?

Kıdem tazminatına esas ücret işçinin son 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti üzerinden hesaplanır. 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında olan yani bir iş sözleşmesiyle çalışan işçiler o iş yerinden ayrılırken belli koşulları sağlamaları halinde hizmetlerine karşılık olarak kanunen bu tazminata hak kazanırlar. Tazminatın ödenmesinin amacı belli bir süredir iş yerinde sadakat ile çalışan ve yıpranan işçinin emekleri karşılığında geleceğiyle ilgili endişelerin azalmasını sağlamaktır. Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde 4857 sayılı Kanun’un 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur.

GİYDİRİLMİŞ BRÜT ÜCRET NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

Giydirilmiş brüt ücret işçiye verilen aylık brüt ücrete ek olarak verilen ve süreklilik arz eden tüm hak ve ödemelerin brüt ücrete eklenmesiyle bulunan ücrettir. Bunlar sürekli verilen yemek ücreti, yol ücreti, yakacak yardımı gibi süreklilik arz eden ödemelerdir. İşçiye sağlanan bu imkanların nakdi olup olmadığına bakılmaz. Düzenli olup olmadığı önemlidir. İşçinin aylık giydirilmiş brüt ücretinin kıdem tazminatı tavanının üzerinde olması halinde kıdem tazminatı hesabına esas ücreti tavan üzerinden dikkate alınır.

KIDEM TAZMİNATINDA BRÜT VE NET ÜCRETİN ROLÜ

Kıdem tazminatına esas ücret işçinin iş yerinde çalıştığı her bir yılın, aldığı son 30 günlük ücret ile çarpılmasıyla bulunur. Son 30 günlük ücret işçinin net ücreti değil, giydirilmiş brüt ücretidir yani işçinin sigorta primi, vergi, sendika aidatı gibi kesintiler yapılmadan önceki ücreti esas alınır. Bu nedenle tazminat hesabının yapılabilmesi için öncelikle net maaşın brüt maaşa çevrilmesi gerekir. Ayrıca işçinin tazminat hesabına giydirilmiş brüt ücretle beraber aldığı yemek yardımı, yol yardımı, ikramiye gibi yan haklar da eklenir.

KIDEM TAZMİNATINA ESAS ÜCRETİN HESAPLANMASINDA DİKKATE ALINAN UNSURLAR

Kıdem tazminatına esas ücret hesabında son 30 günlük giydirilmiş brüt ücret dikkate alınmalıdır. Bu ücret kişinin çalıştığı her bir yılla çarpılarak tazminat bulunur. Bir yıla tamamlanamayan ayların hesaplanmasında aylık ücret 12’ye bölünür ve fazlalık olan ay sayısı ile çarpılır. Giydirilmiş ücret hesabına işçinin iş yerinde yediği yemek bedeli veya yemek yardımı için aldığı nakit para dahil edilir.

Örneğin son giydirilmiş brüt ücreti 30.000 Türk Lirası olan 10 yıl 8 ay 4 gün aynı işyerinde çalışmış kıdem tazminatı alma koşullarını sağlayan işçinin iş sözleşmesi feshedildiğinde hak kazanacağı tazminat miktarı: 30.000 x 10 yıldan 300.000 Türk lirası olarak hesaplanır. Kalan 8 ayın hesabı 30.000’in 12 aya bölünmesi ve daha sonra fazlalık olan 8 ayla çarpılması ile 20.000 TL olarak bulunur. Gün hesabı da giydirilmiş brüt ücretin bir yıldaki gün sayısı olan 365’e bölünmesi ve fazlalık olan gün sayısıyla çarpılmasıyla bulunacaktır. Bu da 30.000:365 x 4’ten 328,76 TL’dir. Yani işçinin alacağı toplam tazminat miktarı 320.328,76 Türk lirası olacaktır. Kıdem tazminatı almaya hak kazanmış işçiye tavan sınırının üzerinde kıdem tazminatı ödemesi yapılmışsa damga vergisi kesintisi yapılır.

KIDEM TAZMİNATINA ESAS ÜCRET EKLERİ NASIL HESAPLANIR?

Kıdem tazminatına esas ücret fesih tarihindeki son 30 günlük giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatı hesabında maaş dışındaki diğer ek ücretler ve ücret benzerleri para niteliği taşımıyorlarsa son bir yıl içindeki ödemeler nakde çevrilmeli, sonra da günlük miktara dönüştürülmelidir. İşçiye yapılan ve süreklilik arz eden dönemsel yardımlarda, işçinin iş sözleşmesi feshedilmeden önce aldığı dönemsel yardımların tamamı da kıdem tazminatı hesabında dikkate alınacaktır.

KIDEM TAZMİNATINA ESAS ÜCRET VE EKLERİ

KIDEM TAZMİNATINA DAHİL EDİLEN EK ÖDEMELER NELERDİR?

Ek ödemelerin kıdem tazminatına esas ücretin hesaplanmasına dahil edilebilmesi için bazı özellikler taşıması gerekir. Yapılan ödemeler sözleşmeye veya kanuna dayanmalı, süreklilik arz etmeli, işçiye sağlanan bir menfaat niteliğinde olmalı ve nakde çevrilebilir olmalıdır. Bu özellikleri taşıması halinde kıdem tazminatına esas ücret hesaplamasında dikkate alınacak ek ödemeler şunlardır;

• İkramiye
• Çocuk ve aile yardımı
• Devamlılığı olan prim
• Yakacak yardımı
• Giyecek yardımı
• Elektrik yardımı
• Kira yardımı
• Yemek yardımı
• Aile yardımı
• Ulaşım yardımı
• Eğitim yardımı
• Devamlı ödenen primler

KIDEM TAZMİNATINDA DİKKATE ALINMAYAN ÜCRET EKLERİ NELERDİR?

Ücret eklentilerinin kıdem tazminatına esas ücrete dâhil edilebilmesi için; işçiye bir menfaat sağlanmış olmalı, menfaat nakdi nitelikte olmalı, kanundan ya da sözleşmeden doğmalı ve geçici olmamalıdır. Bu niteliği sağlamayan ek ücretler kıdem tazminatına esas ücret hesabına dahil edilmez. Örnek vermek gerekirse;

• Yıllık izin ücreti
• Sağlık yardımı
• Sosyal yardım
• Hafta tatili ücreti
• Doğum yardımı
• Ölüm yardımı
• Fazla mesai ücreti
• Teşvik ikramiyesi
• İş arama yardımı
• Bir defalık verilen ikramiyeler
• Çalışılan hafta tatili ücreti
• Yolluk, otel, ev gideri olarak ödenen paralar
• Gece zammı
• SGK’ya bildirilmiş prime esas kazanç kıdem tazminatına esas ücret hesaplamasına dahil edilmeyecektir.

Yol Ücreti ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplanırken yol yardımı aynı veya nakdi olarak da yapılıyor olsa hesaba dahil edilir. Yardım işveren tarafından nakden yapılıyorsa bedel hesaba eklenir. Araç sağlanarak yapılıyorsa yol ücreti ilgili yerlere sorularak bedel tespit edilir ve hesaba eklenir. Kıdem tazminatı hesaplanırken yol ücreti ayda fiilen kaç gün işe gidildiğine göre belirlenir.

Yemek Yardımı ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplanırken yemek yardımı ayni olarak da nakdi olarak da yapılıyor olsa hesaba dahil edilir. Ayni yardım yemeğin parasal değeri hesaplanarak hesaba eklenir. Yemek yardımı kaç gün yapılıyorsa hesaplama o gün sayısına göre yapılır.

Devamlılık Arz Eden Prim ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplanırken primle ilgili karara varmak için primin devamlılık arz edip etmediğine bakmamız gerekir. Prim devamlılık arz ediyorsa kıdem tazminatı hesabına dahil edilecektir. Prim miktarı değişiklik gösteriyorsa prim toplamı 365’e bölünerek gün karşılığı, bu sayı 30 ile çarpılarak aya düşen karşılığı bulunur ve hesaba eklenir.

İkramiye ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Kıdem tazminatına esas ücretin tespitinde devamlılık arz eden ödemeler dikkate alınır. Bunlar sürekli verilen yemek ücreti, yol ücreti, yakacak yardımı, ikramiye gibi ödemelerdir. İşçiye sağlanan bu imkanların nakdi olup olmadığına bakılmaz. Düzenli olup olmadığı önemlidir. Buna göre ikramiye ödemeleri kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmalıdır.

İŞ HUKUKU AVUKATI İLETİŞİM

Konut veya Kira Yardımı ve Tazminata Etkisi

Bazı işverenler işçilerinin yaşadıkları yerdeki konaklama maliyetini azaltmak amacıyla onlara kira ve konut yardımında bulunur. Bu yardımlar ek ücretlerin kıdem tazminata esas ücret hesaplamasında sayılan menfaat, süreklilik, kanundan veya sözleşmeden doğma, para ile ölçülebilir olma şartlarını taşıdıkları için kıdem tazminatı hesabında dikkate alınacaktır.

Yıpranma Tazminatı ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Yıpranma tazminatı (fiili hizmet zammı) ağır koşullarda çalışan işçinin yıpranma payı göz önünde bulundurularak onun hakkını korumak amacıyla verilir. Yıpranma tazminatı çalışma koşulları ağır olan mesleklerde hak olarak tanınır. Bu mesleklere örnek olarak madencilik, cam fabrika ve atölyelerinde çalışan işçiler, kurşun işleri demir çelik döküm fabrikaları verilebilir. Kıdem tazminatı işçinin emeğinin yıpranmasının karşılığıdır. İşçi ve işveren arasındaki iş akdinin son bulmasıyla gündeme gelen kıdem tazminatı, işçiye işverenine bağlılığı dolayısıyla ödenen bir yıpranma tazminatıdır.

Bayram Harçlığı ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Kıdem tazminatına esas ücrete bayram harçlığının dahil edilip edilmeyeceği harçlığın düzenli ödenmesine bağlıdır. Her bayramda düzenli olarak ödenmeyen bayram harçlığı kıdem tazminatına esas ücret hesabında dikkate alınmaz. Ancak bayram harçlığı her yıl düzenli olarak ödeniyorsa kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.

Asgari Geçim İndirimi ve Kıdem Tazminatı

Asgari geçim indirimi bir tür vergi indirimidir, işçinin kendisinin ve ailesinin geçimini sağlayacak bölümünün vergi dışında bırakılmasıdır. Bu ödeme işverenin işçiye sağladığı bir ödeme değildir. Bu sebeple asgari geçim indirimi kıdem tazminatına esas ücret hesabına dahil edilmez.

Fazla Mesai Ücretleri ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Fazla mesai ücreti 4857 sayılı İş Kanunu madde 41 hükmünce düzenlenmiştir. Fazla mesai haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçinin fazla çalışması halinde ücreti normal çalışma ücretinden daha fazla olacaktır. Bu nedenle fazla mesainin kıdem tazminatına esas ücret hesabına dahil edilip edilmeyeceği merak konusu olacaktır. Fazla çalışma ücreti işçinin fazla mesai yaptığı dönemlerde kazanılır ve bu ödemeler geçici olduğundan fazla çalışma ücreti kıdem tazminatı hesabına dahil edilmez.

Özel Sağlık Sigortası Yardımı ve Kıdem Tazminatına Etkisi

Kıdem tazminatına esas ücret hesabında asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı da para ile ölçülebilen menfaatler kapsamına girer, bu yüzden hesaplamaya dahil edilmelidir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Kıdem Tazminatında Hangi Ücret Esas Alınır?

Kıdem tazminatına esas ücret işçinin son giydirilmiş brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Giydirilmiş brüt ücret, işçiye verilen aylık brüt ücrete ek olarak verilen ve süreklilik arz eden tüm hak ve ödemelerin brüt ücrete eklenmesiyle bulunan ücrettir.

Kıdem Tazminatına Hangi Ücretler Eklenir?

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplamasında dikkate alınacak ek ödemeler şunlardır;

• İkramiye
• Çocuk ve aile yardımı
• Devamlılığı olan prim
• Yakacak yardımı
• Giyecek yardımı
• Elektrik yardımı
• Kira yardımı
• Yemek yardımı
• Aile yardımı
• Ulaşım yardımı
• Eğitim yardımı
• Devamlı ödenen primler

Giydirilmiş Brüt Ücrete Neler Dahil?

Giydirilmiş brüt ücret, işçiye verilen aylık brüt ücrete ek olarak verilen ve süreklilik arz eden tüm hak ve ödemelerin brüt ücrete eklenmesiyle bulunan ücrettir.

Kıdem Tazminatında Hangi Tarihteki Ücret Esas Alınır?

Kıdem tazminatına esas ücret fesih tarihindeki son 30 günlük giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatı hesabında maaş dışındaki diğer ek ücretler ve ücret benzerleri para niteliği taşımıyorlarsa son bir yıl içindeki ödemeler nakde çevrilmeli, sonra da günlük miktara dönüştürülmelidir.

Kıdem Tazminatına İkramiye Eklenir Mi?

Kıdem tazminatına esas ücretin tespitinde devamlılık arz eden ödemeler dikkate alınır. Bunlar sürekli verilen yemek ücreti, yol ücreti, yakacak yardımı, ikramiye gibi ödemelerdir. İşçiye sağlanan bu imkanların nakdi olup olmadığına bakılmaz. Düzenli olup olmadığı önemlidir. Buna göre ikramiye ödemeleri kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmalıdır.

Kıdem Tazminatına Yemek Ücreti Eklenir Mi?

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplanırken yemek yardımı ayni olarak da nakdi olarak da yapılıyor olsa hesaba dahil edilir. Ayni yardım yemeğin parasal değeri hesaplanarak hesaba eklenir. Yemek yardımı kaç gün yapılıyorsa hesaplama o gün sayısına göre yapılır.

İlave Tediye Kıdem Tazminatına Eklenir Mi?

Tediye “para ya da benzeri bir şeyi verme ya da ödeme” anlamına gelmektedir. İlave tediye ücreti, 6772 sayılı Kanun kapsamındaki işyerlerinde çalışan işçilere verilen bir ücrettir. Bu işyerlerinde çalışan işçilerin kıdem tazminatı hesabında, ilave tediye ücretinin de dikkate alınması gerekir.

Kıdem Tazminatına Yol Ücreti Nasıl Eklenir?

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplanırken yol yardımı aynı veya nakdi olarak da yapılıyor olsa hesaba dahil edilir. Yardım işveren tarafından nakden yapılıyorsa bedel hesaba eklenir. Araç sağlanarak yapılıyorsa yol ücreti ilgili yerlere sorularak bedel tespit edilir ve hesaba eklenir. Kıdem tazminatı hesaplanırken yol ücreti ayda fiilen kaç gün işe gidildiğine göre belirlenir.

Yemek Parası Kıdem Tazminatına Nasıl Eklenir?

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplanırken yemek yardımı ayni olarak da nakdi olarak da yapılıyor olsa hesaba dahil edilir. Ayni yardım yemeğin parasal değeri hesaplanarak hesaba eklenir. Yemek yardımı kaç gün yapılıyorsa hesaplama o gün sayısına göre yapılır.

Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Ücrete Hangi Ödemeler Dahil Edilmez?

Ücret eklentilerinin kıdem tazminatına esas ücrete dâhil edilebilmesi için; işçiye bir menfaat sağlanmış olmalı, menfaat nakdi nitelikte olmalı, kanundan ya da sözleşmeden doğmalı ve geçici olmamalıdır. Bu niteliği sağlamayan ek ücretler kıdem tazminatına esas ücret hesabına dahil edilmez. Örnek vermek gerekirse;

• Yıllık izin ücreti
• Sağlık yardımı
• Sosyal yardım
• Hafta tatili ücreti
• Doğum yardımı
• Ölüm yardımı
• Fazla mesai ücreti
• Teşvik ikramiyesi
• İş arama yardımı
• Bir defalık verilen ikramiyeler
• Çalışılan hafta tatili ücreti
• Yolluk, otel, ev gideri olarak ödenen paralar
• Gece zammı
• SGK’ya bildirilmiş prime esas kazanç kıdem tazminatına esas ücret hesaplamasına dahil edilmeyecektir.

Multinet Kıdem Tazminatına Eklenir Mi?

4857 sayılı İş Kanunu madde 32 hükmünce iş sözleşmelerinin sona ermesinde işçinin ücreti ile sözleşme ve Kanundan doğan para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerinin tam olarak ödenmesi zorunludur. Yani kıdem tazminatı hesabına para ve para ile ölçülmesi mümkün menfaatler dahildir. Bu nedenle yemek çekleri de kıdem hesabında dikkate alınır. 

Sodexo Kıdem Tazminatına Eklenir Mi?

Kıdem tazminatı hesabına para ve para ile ölçülmesi mümkün olan sürekli olarak ödenen menfaatler dahildir. Bu nedenle yemek çekleri de kıdem hesabında dikkate alınır.

Ticket Kıdem Tazminatına Eklenir Mi?

Her ay sabit olarak verilen yemek çekleri, kıdem tazminatına esas ücret hesabında dahil edilecek ek ödemelerden biridir.

Hediye Çeki Kıdem Tazminatına Dahil Mi?

Hediye çekleri, işçilerin işyerinde gördükleri işe karşılık olmaksızın belli ihtiyaçlarını karşılamaları amacıyla işverenler tarafından yardım amaçlı olarak verilmektedir. İşçi bu çekle giyim, yiyecek, erzak gibi ihtiyaçlarını karşılar. Hediye çekleri genellikle düzenli olarak verilmediğinden kıdem tazminatına esas ücret hesabına dahil edilmezler. Eğer düzenli olarak veriliyorlarsa dahil edileceklerdir.

Prim Ödemeleri Kıdem Tazminatına Dahil Edilir Mi?

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplanırken primle ilgili karara varmak için primin devamlılık arz edip etmediğine bakmamız gerekir. Prim devamlılık arz ediyorsa kıdem tazminatı hesabına dahil edilecektir. Prim miktarı değişiklik gösteriyorsa prim toplamı 365’e bölünerek gün karşılığı, bu sayı 30 ile çarpılarak aya düşen karşılığı bulunur ve hesaba eklenir.

Aile Yardımı Kıdem Tazminatına Eklenir Mi?

Kıdem tazminatına esas ücret hesaplamasında dikkate alınacak ek ödemeler şunlardır;

• İkramiye
• Çocuk ve aile yardımı
• Devamlılığı olan prim
• Yakacak yardımı
• Giyecek yardımı
• Elektrik yardımı
• Kira yardımı
• Yemek yardımı
• Aile yardımı
• Ulaşım yardımı
• Eğitim yardımı
• Devamlı ödenen primler

Özel Sağlık Sigortası Kıdem Tazminatına Eklenir Mi?

Kıdem tazminatına esas ücret hesabında asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı da para ile ölçülebilen menfaatler kapsamına girer, bu yüzden hesaplamaya dahil edilmelidir.

Fazla Mesai Ücreti Kıdem Tazminatına Eklenir Mi?

Fazla çalışma ücreti işçinin fazla mesai yaptığı dönemlerde kazanılır ve bu ödemeler geçici olduğundan fazla çalışma ücreti kıdem tazminatı hesabına dahil edilmez.

ECE YİVRİK