KIDEM TAZMİNATI TAVANI

Kıdem tazminatı tavanı, işçinin kıdem tazminatına hak kazanması durumunda işçiye ödenecek maksimum tutarı ifade eder. Kıdem tazminatı, işverenin iş sözleşmesini haksız sebeple feshetmesi veya işçinin haklı sebeple iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işyerinde en az bir yıl kıdemi olan işçiye ödenir.

Kıdem tazminatı işçinin işyerindeki hizmet süresine göre hesaplanır. Uzun süre aynı iş yerinde çalışan işçilere işten ayrıldıklarında maddi güvence sağlamayı amaçlayan bu tazminat, 1475 sayılı İş Kanunu’nun (eski iş kanunu) 14. Maddesinde düzenlenmiştir.

Kıdem tazminatına hak kazanan işçi için kıdem tazminatı tavanı, kıdem tazminatı tavan ücreti, kıdem tazminatı tavanının neye göre belirlendiği ve devamındaki sorular önemli bir hal almaktadır. Bu yazımızda bunları açıklamanın yanı sıra konuya dair sıkça sorulan sorulara da ayrıntılı olarak yanıt vermeye çalıştık. Keyifli okumalar dileriz.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI NEDİR?

Kıdem tazminatı tavanı, işçilerin kıdem tazminatına hak kazandıklarında alabilecekleri en yüksek kıdem tazminatı miktarını belirleyen üst sınırdır. Kıdem tazminatı tavanı, işçi ve işveren açısından oldukça önemlidir. Kıdem tazminatı tavanı, işçinin haklarını korurken işveren açısından öngörülebilirlik sağlar, tazminat ödemelerinin belirli bir sınırda kalmasını temin eder.

Kanunun 14. maddesinin devamında, “Bu tazminatın T.C. Emekli Sandığına tabi olarak geçen hizmet süresine ait kısmı için ödenecek miktar, emekli ikramiyesi için belirlenen tutarı aşamaz” ifadesi yer alır. Bu düzenleme, kıdem tazminatı miktarına bir üst sınır koyar. Uygulamada “kıdem tazminatı tavanı” olarak adlandırılan bu sınır, işçinin kıdem tazminatına esas ücreti ne kadar yüksek olursa olsun, tavanı aşamayacağı anlamına gelir. Yani, işçinin aldığı kıdem tazminatının hesaplanmasında bu tavan ücret esas alınır.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI

KIDEM TAZMİNATI TAVANI NASIL HESAPLANIR?

Kıdem tazminatı tavanı, devlet memurlarına bir hizmet yılı için ödenen azami emeklilik ikramiyesi miktarına göre belirlenir. Kıdem tazminatı tavan ücreti, belirli katsayılar ve göstergeler kullanılarak yapılır. Kanuna göre mevcut durumda devlet memurlarına bir hizmet yılı için ödenmekte olan emeklilik ikramiyesinin hesabında aşağıda belirtilen ödemelerin toplamı esas alınmaktadır :

1 – Aylık Gösterge X Aylık katsayısı

2 – Ek Gösterge X Aylık katsayısı

3 – Kıdem Aylığı Toplam Göstergesi X Aylık katsayısı

4 – Taban Aylık Göstergesi X Taban Aylık katsayısı

5 – En yüksek devlet memuru aylığının (Ek Gösterge Dahil) brüt tutarının her devlet memurunun kendi ek göstergesine göre farklılık gösteren oranına tekabül eden miktar

2024 YILI KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE KADAR?

Kıdem tazminatı tavan ücreti, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık dönemi için uygulanmak üzere iki kere hesaplanır. 05.07.2024 tarihinde T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Mali ve Sosyal Haklar Konulu Genelgeye göre, 01.07.2024 – 31.12.2024 döneminde geçerli olacak yeni 2024 yılı kıdem tazminatı tavanı 41.828,42 Türk lirası olarak açıklanmıştır.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI NEYE GÖRE BELİRLENİR?

Kıdem tazminatı tavanı, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir ve kamuoyuyla paylaşılır. Kıdem tazminatı tavanı, en yüksek dereceli devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenmesi gereken azami emeklilik ikramiyesi miktarına göre hesaplanır. Memur maaş katsayısındaki değişiklikler, kıdem tazminatı tavanın ücreti doğrudan etkilediği için kıdem tazminatı tavan ücreti Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere iki kez güncellenir.

KIDEM TAZMİNATI TAVAN ÜCRETİ HANGİ ÇALIŞANLARI ETKİLER?

Kıdem tazminatı tavanı, kıdem tazminatına hak kazanmış çalışanları etkiler. Kıdem tazminatına hak kazanmış olmak için 4857 sayılı İş Kanununca işçi olmasını, en az bir yıl süreyle aynı işverenle çalışmasını ve iş sözleşmesinin haklı bir nedenle veya işveren tarafından haksız bir nedenle feshedilmiş olması gerekir. Aynı zamanda kıdem tazminatı tavanı 854 Sayılı Deniz İş Kanununa tabi çalışan gemi adamlarını da etkiler. Her ne kadar kıdem tazminatı tavanı uygulanmasa da 5953 Sayılı Basın İş Kanununa tabi çalışanlar da tavan uygulamasından etkilenir.

YILLARA GÖRE KIDEM TAZMİNATI TAVANI

Son 5 yıla dair kıdem tazminatı tavan ücreti verileri şu şekildedir:

KIDEM TAZMİNATI TAVANI

DENİZ İŞ KANUNUNDA KIDEM TAZMİNATI TAVAN ÜCRETİ

Kıdem tazminatı tavanı, 854 sayılı Deniz İş Kanunu’na tabii olarak çalışan işçiler için de geçerlidir. Toplu iş sözleşmesi veya bireysel hizmet sözleşmesi fark etmeksizin kıdem tazminatına hak kazanmış gemi adamına ödenecek kıdem tazminatı tavan ücreti, Devlet Memurları Kanunu’na tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek maksimum emekli ikramiyesini aşamaz.

BASIN İŞ KANUNUNDA KIDEM TAZMİNATI TAVAN ÜCRETİ

Basın İş Kanunu’nda kıdem tazminatına hak kazanabilmek için esas alınan kıdem süresi mesleğe başlama tarihidir. Gazetecinin farklı işyerlerinde çalışmış olması kıdem durumunu etkilemez. Kıdeme esas alınan tarih mesleğe başlanılan tarihtir. Meslekte en az 5 yıl geçirmiş 5953 sayılı Basın İş Kanunu’na tabii işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Basın İş Kanunu’na tabi işçiler için kıdem tazminatı tavan ücreti uygulanmaz yani kıdem tazminatına belirli bir üst sınır olmaksızın hak kazanırlar. Basın İş Kanunu’na tabi çalışanların kıdem tazminatının 24 aylık ücretine karşılık gelen kısmı gelir vergisinden muaftır.

KIDEM TAZMİNATI TAVANINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

• Kıdem tazminatı tavanı, en yüksek dereceli devlet memuruna ödenecek minimum emeklilik ikramiyesi tutarına göre belirlenir.
• Kıdem tazminatı tavan ücreti üzerinde kıdem tazminatı ödenmesinde sakınca yoktur.
• İşveren bu tavan miktarını aşan ödemeler yaparsa tavanı aşan fazla kısım için gelir vergisi ve sigorta primi hesaplanmalıdır.
• Kıdem tazminatı almaya hak kazanarak işten ayrılan işçinin son aldığı aylık giydirilmiş brüt ücret, kıdem tazminatı tavan tutarı üstünde ise kıdem tazminatı tavan tutarı, altında ise giydirilmiş aylık brüt ücreti esas alınır.
• Kıdem tazminatı tavanı tutarının belirlenmesinde esas alınan tutar en yüksek devlet memurunun bir hizmet yılı için alacağı azami emeklilik ikramiye tutarıdır.
• Gemi adamlarının kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet memurunun bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.
• Basın çalışanları için kıdem tazminatı hesaplamalarında kıdem tazminatı tavanı bulunmamaktadır.

HARBİYE HUKUK BÜROSU OLARAK İŞ HUKUKUNA YÖNELİK HİZMETLERİMİZ

Harbiye hukuk bürosu olarak, iş hukuku alanında uzmanlaşmış ekibimizle yanınızdayız. Kamu ve özel sektör sorunlarınızı etkin ve çözüm odaklı bir şekilde ele alarak, hukuki süreçlerinizi titizlikle yönetiyoruz. Deneyimli avukatlarımız, davalarınızda en yüksek başarı oranını elde etmek için stratejik bir yaklaşım sunar. Adil ve şeffaf hizmet anlayışımızla, hukuki haklarınızı korumak ve savunmak için buradayız. Güvenilir bir danışmanlık ve etkili bir hukuki destek arıyorsanız, Harbiye Hukuk Bürosu aradığınız doğru adres!

SIKÇA SORULAN SORULAR

Kıdem Tazminatı Tavanı Ne Demektir?

Kıdem tazminatı tavan ücreti, işçiye ödenecek kıdem tazminatının yıllık olarak belirlenen en yüksek sınırıdır. Kıdem tazminatı tavanı, en yüksek dereceli devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi tutarına göre belirlenir.

Kıdem Tazminatı Tavanı Net Ne Kadar?

2024 yılının 01.07.2024 – 31.12.2024 dönemi için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavan ücreti, 41.828,42 Türk Lirasıdır.

Kıdem Tazminatı Tavanı Aşılabilir Mi?

Kıdem tazminatı tavan ücreti konusunda en çok tartışılan konulardan biri, bu tavanın aşılıp aşılamayacağıdır. Eski 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesine  göre, kıdem tazminatı tavanını aşmak ağır cezai yaptırımlara neden oluyordu.

Ancak, kanun değişikliği ile bu durum ortadan kalktı. 1475 sayılı Kanun’un 14. maddesi dışındaki diğer maddeleri, 4857 sayılı İş Kanunu ile yürürlükten kaldırıldı. Bu değişiklikle birlikte, kıdem tazminatı tavanını aşan ödemeler için uygulanan cezai müeyyideler de sona erdi.

İşverenlerin işçilere kıdem tazminatı tavanını aşan ödemeler yapabilmesi mümkündür. Kıdem tazminatı, sadece damga vergisine tabidir ve çalışanların yıllar boyunca verdikleri emeğin karşılığı olduğundan gelir vergisi ve SGK primlerinden muaftır.

Kıdem Tazminatı Tavanı Tutarı Hangi Ücret Üzerinden Hesaplanır?

1475 sayılı kanunun 14. Maddesinde; ‘Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılır. Parça başı, akort, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadığı hallerde son bir yıllık süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret bu tazminatın hesabına esas tutulur.’ düzenlenmiştir.

İşçinin kıdem tazminatına esas ücretin tespitinde sözleşmenin feshedildiği tarihteki son giydirilmiş brüt ücret esas alınır. Bu doğrultuda kıdem tazminatı tavan ücreti, işçinin işten ayrıldığı ya da haklı nedenle iş akdini feshettiği tarihteki ücretine göre belirlenecektir.

‘Kıdem tazminatı hesabında esas alınacak ücret, işçinin son ücretidir.’ Diğer bir anlatımla, iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan ücrettir. İhbar süresi tanınmak suretiyle yapılan fesihte sürenin bittiği tarihte fesih gerçekleştiğinden, sürenin bittiği tarihteki ücret esas alınmalıdır. Bildirim süresi tanınmaksızın ve ihbar tazminatı da ödenmeden (tam olarak ödenmeden) işverence yapılan fesih durumunda ise, bildirim süresi sonuna kadar işyerinde uygulamaya konulan ücret artışından, iş sözleşmesi feshedilen işçinin de yararlanması ve tazminatının bu artan ücret esas alınarak hesaplanması gerekir.”

 Yargıtay 22. Hukuk Dairesi – 2014/26692 Ε., 2014/33025 Κ.Tarihi: 24.11.2014

Kıdem Tazminatı Tavanı Asgari Ücretin Kaç Katı?

01.01.2024 tarihi itibariyle net asgari ücret 17.002,12 TL’dir. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen 01.07.2024 – 31.12.2024 tarihleri arasında geçerli olacak kıdem tazminatı tavan ücreti ise 41.828,42 TL’dir. Dolayısıyla yapılan hesaplamalar sonucu kıdem tazminatı tavanının, asgari ücretin 2,46 katı olduğunu söylemek mümkündür.

Kıdem Tazminatı Tavanı Brüt Mü Net Mi?

Bir çalışanın kıdem tazminatının esas ücretinin 1475 sayılı İş kanunun 14. Maddesinde giydirilmiş brüt ücretine göre tespit edileceği bu ücretin ise her yıl belirlenen tavan ücretin üzerinde olamayacağı yine aynı kanunda belirtilmiştir. Bu doğrultuda çalışan işçinin brüt ücretinin kanunda belirlenen tavan ücretin üzerinde olması halinde çalışanının kıdem tazminatına esas ücretinin kanunda belirtilen tavan üzerinde olamayacağı kanunda belirtilmiştir.

Tazminat Tavanı Yılda Kaç Kez Yapılır?

1475 Sayılı kanunda açıkça belirtildiği üzere kıdem tazminatı tavan ücreti, Emekli Sandığı Kanununun yürürlükteki hükümlerine göre Hazine ve Maliye Bakanlığınca ‘Ocak-Haziran’ ve ‘Temmuz-Aralık’ dönemi için olmak üzere yılda iki(2) kez hesaplanır ve kamuoyuna duyurulur.

Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Hangi Maaş Dikkate Alınır?

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin son brüt maaşı dikkate alınır. Son brüt maaş, iş sözleşmesinin feshedildiği zamanda geçerli olan ücrettir. Kıdem tazminatı hesaplanırken esas alınan ücret giydirilmiş ücrettir. Giydirilmiş ücret yemek, yol, gıda, yakacak, eğitim, konut, giyecek ve sosyal yardımlar gibi ek ödemeleri de içeren ücrettir.

Kıdem Tazminatının Üst Sınırı Hangi Kritere Göre Belirlenir?

Kıdem tazminatı üst sınırı, 1475 sayılı İş Kanununun 14. Maddesinin 2762 sayılı Kanunla değişik  13. Fıkrası gereğince; bu kanuna tabi işçilerin kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçememektedir. Kanun maddesi kapsamında  kıdem tazminatı tavanı ücreti açıklanan  artış oranlarına göre değişmekte olup bu artış oranlarına göre de kıdem tazminatı tavan ücreti hesaplaması yapılmaktadır.

Selin ERDUR