İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇU VE CEZASI

İzinsiz kenevir ekme suçu ve cezası, 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’un 23.maddesinde düzenlenmektedir. Kenevir ekimi, birey ve toplumun sağlığı açısından ve toplumda ciddi sonuçlara yol açılması bakımından ön plana çıkmaktadır. Türkiye’de kenevir ekimi, uyuşturucu maddelerle ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde sıkı bir denetime tabi tutulmaktadır ve söz konusu bu kanun gereğince izinsiz kenevir ekimi suç olarak tanımlanmakla birlikte bu eylemi gerçekleştirenlere yönelik cezai yaptırımlar öngörülmektedir. Özellikle kenevirin esrar üretimi amacıyla ekilmesi ve kişisel kullanım için ekilmesi olarak iki durumda ortaya çıkmaktadır ve söz konusu kanunda bu iki durum düzenlenmektedir. Bu bağlamda kenevir ekiminin amacı, miktarı ve kullanım şekli, hukuki açıdan belirleyici unsurları oluşturmaktadır.

KENEVİR NEDİR VE KENEVİR EKMEK NEDEN YASAKTIR?

Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik’in 4’üncü maddesinde kenevir, “Lif, tohum, sap ve benzeri amaçlarla yapılan yetiştiricilik yanında, farklı organlarından münhasıran esrar elde edilebilen, mahalli olarak bazı yörelerde kendir, Hint keneviri, çedene veya çetene olarak isimlendirilen; cannabis cinsine bağlı bütün tür ve alt türlere ait bitkileri” olarak tanımlanmaktadır. Hint kenevirinden elde edilen başlıca uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri; esrar, esrar macunu (kenevir reçinesi), kenevir yağı, bonzai (sentetik esrar), marijuana (marihuana) oluşturmaktadır.

Kenevir ekiminin yasak olmasının sebebi kenevir ekiminden elde edilen bu uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin üretimi ve dağıtımıyla doğrudan bağlantılı olmasından dolayıdır. Bu uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin üretimine olanak sağladığından kenevir ekimi toplum sağlığını tehdit eden uyuşturucu kullanımına teşvik etmektedir dolayısıyla söz konusu kanun gereğince izinsiz kenevir ekme suçu ciddi bir suç olarak tanımlamakla birlikte buna karşı önleyici tedbirler alınmaktadır. Ayrıca kontrolsüz bir şekilde yapılan kenevir ekiminin ekosistem dengesini bozma, tarım alanlarında istenmeyen sonuçlar gibi tarımsal ve çevresel etkilere de negatif olarak yol açabileceğinden söz etmek mümkündür.

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇU NEDİR?

İzinsiz kenevir ekme suçu ve cezası, 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’un 23.maddesi çerçevesinde iki ana kategoriye ayırmak mümkündür:

Esrar Üretimi Amacıyla İzinsiz Kenevir Ekme Suçu: Esrar, kenevir bitkisinin yaprakları, çiçekleri ve tepe kısımlarının kurutulması yoluyla elde edilen bir uyuşturucu maddedir. Esrar maddesinin maliyet olarak daha ucuz olması ve üretim aşamasında yoğun işlem gerektirmemesinden dolayı uygulamada en fazla karşılaşılan uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin başında gelmektedir. Esrar ekmenin cezası 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’da düzenlenmiştir. Esrar ekmenin cezası dört yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden on bin güne kadar adlî para cezasıdır.
Kendi Kişisel İhtiyacı İçin İzinsiz Kenevir Ekme Suçu: Kendi kişisel kullanımı için ihtiyaç duyduğu esrarı elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile kendi kişisel ihtiyacı için izinsiz kenevir ekme suçundan cezalandırılır. Kendi kişisel ihtiyacı için izinsiz kenevir ekme suçu kapsamında ekim yapma ibaresinden, tohumun toprağa ekilmesinden ürünün hasadına kadarki süreç anlaşılır.

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇU VE CEZASI

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇUNUN KASTA GÖRE DEĞİŞİMİ

İzinsiz kenevir ekme suçunun eylemi kenevir bitkisinin ekilmesidir dolayısıyla tohumun toprağa çekilmesinden ürünün hasadına kadar geçen süreç ekim yapma süreci olarak kabul edilmektedir. Tohumun toprağı çekilmesinden ürünün hasadına kadar geçen süreç içerisinde yani kenevirin dikili olduğu süreç içerisinde sadece 2313 Sayılı Kanun’un 23.maddesi beşinci fıkrasının birinci ve ikinci cümlesinde düzenlenen izinsiz kenevir ekme suçunun esrar üretimi amacıyla gerçekleştirilmesi ve kendi kişisel ihtiyacı için izinsiz kenevir ekme suçunun oluşacağından söz edilir.

Kenevir bitkisi, esrar elde etmek amacıyla bütünüyle ya da kısmen söküldüğü veya koparıldığı anda ise izinsiz kenevir ekme suçundan ekim eyleminin sona erdiğinden bahisle 2313 Sayılı Kanun’un 23/5.maddesindeki suçun yanı sıra, esrarın ne amaç ile elde edildiğine göre TCK’nın 188.maddesindeki “uyuşturucu madde imal ve ticareti” ya da TCK’nın 188.maddesindeki “kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma” suçlarının da somut olay çerçevesinde işlenmiş olmasından söz etmek mümkündür. Bu bağlamda failin kenevir ekimi yapma eyleminde kenevir bitkisinin hangi amaç ile ikiliğin tespiti suçun belirlenmesi açısından önem arz etmektedir.

Esrar Elde Etmek Amacıyla İzinsiz Kenevir Ekme Suçu: Bu durumda esrar ekmenin cezası gündeme gelecektir. Esrar ekmenin cezası yaptırımının uygulanabilmesi için birtakım huşular göz önünde bulundurulur. Dikili kenevir bitkileri yakalandığında esrar maddesi elde etmek için kenevir bitkisi yetiştirildiğine dair değerlendirmeler yapılırken kenevir bitkisinin bulunduğu odanın boyutları, sanığın esrar içip içmeme durumu, daha önce esrar ekme cezasından hakkında mahkumiyet kurulup kurulmadığı, esrar elde etmek amacıyla sürekli bir şekilde kenevir ekimini yapıp yapılmadığına ilişkin değerlendirme, bulunan miktardaki kenevir bitkisinden elde edilebilecek esrarın kişisel kullanımın üzerinde olup olmadığı hususları değerlendirilir.

Dolayısıyla dikili halde kenevir bitkileri yakalandığında elde edilen maddenin kriminal raporunda belirtilen esrarın kişisel kullanımın çok üst bir miktarda olduğu anlaşılması, her ne kadar esrar içiyor olsa da kişisel ihtiyaç için yetiştirme ortamının sağlanması ve fazlaca kenevir kökü dikilmesinin olağandışı olması hallerinde, kişinin elde etmek amacıyla kenevir ektiğini iddia etmesine rağmen kanında esrarın etkin maddesi olan THC (Tetrahidrocannabinol) içermediğinin tespiti gibi durumlarda esrar elde etmek amacıyla izinsiz kenevir ekme suçunun işlenmiş olabileceğinden söz etmek mümkündür.

Kendi Kişisel İhtiyacı İçin İzinsiz Kenevir Ekme Suçu: Bulunan dikili kenevir bitkisinin kökünün sayısının miktarı, kenevir bitkilerin kendi ihtiyacı için yetiştirdiğin savunulması, satış için harekete geçmemesi yahut satış faaliyetleri için hazırlık hareketlerine başlamamış olması, esrar elde etmede kullanılabilen taze durumdaki Hint Keneviri bitkisinin gövde ve uç kısımlarının mevcut olması, kişisel kullanım için uyuşturucu madde bulunduran kimsenin bu maddeyi her zaman kolaylıkla erişebileceği bir yerde bulundurması halleri, kenevirin paketlenmemiş olması gibi durumlarda kendi kişisel ihtiyacı için izinsiz kenevir ekme suçunun işlenmiş olabileceğinden söz etmek mümkündür.

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇUNUN UNSURLARI

İzinsiz kenevir ekme suçuna örnek yargıtay kararları başlığında yer verdiğimiz Ceza Genel Kurulu 2018/577 E.,2021/313 K. Numaralı Yargıtay kararı göz önünde bulundurularak:

Korunan Hukuki Yarar: Kamu sağlığı
Suçun Maddi Unsurları:
Fail: 2313 sayılı Kanun’un 23.maddesi 5.fıkrasının 1. ve 2. cümlesinde düzenlenen suçlar bakımından bu suçun faili herkes
Mağdur: 2313 sayılı Kanun’un 23.maddesi 5.fıkrasının 1. ve 2. cümlesinde düzenlenen suçlar bakımından suçun mağduru ise toplumdur.
Suçun Konusu: Kenevir bitkisinin ekilmesidir.
Hareket: İzinsiz kenevir ekme suçunun eylemi kenevir bitkisinin ekilmesidir dolayısıyla tohumun toprağa çekilmesinden ürünün hasadına kadar geçen süreç ekim yapma süreci olarak kabul edilmektedir.

2313 sayılı Kanun’un 23.maddesi 5.fıkrasının 1.cümlesinde düzenlenen suç tipine göre kenevir ekiminin esrar elde etmek için yapılmış olması gerekir.

2313 sayılı Kanun’un 23.maddesi 5.fıkrasının 2.cümlesinde düzenlenen suç tipine göre kenevir ekiminin kendi kişisel ihtiyacı için yapılmış olması gerekmektedir.

Manevi Unsurlar:
Kast: Kendi kişisel ihtiyacı için izinsiz kenevir ekme suçu bakımından genel kast, esrar elde etme amacıyla izinsiz kenevir ekme suçu bakımından özel kast aranmaktadır.

23.maddesi 5.fıkrasının 1. ve 2. cümlesinde düzenlenen her iki suç bakımından doğrudan ve olası kastla işlenmesi mümkündür.

Taksir: Bu suçların taksirle işlenmesi mümkün değildir.

ESRAR ELDE ETMEK AMACIYLA KENEVİR EKME SUÇU VE TCK-188

Esrar elde etmek amacıyla izinsiz kenevir ekme suçu, 2313 Sayılı Kanun’un 23.maddesinin 5.fıkrasının 2.cümlesinde düzenlenmektedir. İzinsiz kenevir ekme suçunun eylemi kenevir bitkisinin ekilmesidir dolayısıyla tohumun toprağa çekilmesinden ürünün hasadına kadar geçen süreç ekim yapma süreci olarak kabul edildiğinden kenevir dikili olduğu süre boyunca 2313 Sayılı Kanun’un 23.maddesinin 5.fıkrasının 2.cümlesinde düzenlenen esrar elde etmek için izinsiz kenevir ekme suçundan söz edilecektir. Kenevir bitkisinin kısmen yahut tamamen koparılması halinde bu bitkinin koparılma amacına bağlı olarak (satış yahut kullanma amacı) uyuşturucu madde imal ve ticareti yahut kullanmak için uyuşturucu bulundurma suçlarının varlığından söz edilecektir. Bu suçlar birbirlerinin unsurları ya da ağırlaştırıcı nedenleri olmadığından dolayı fail hakkında hem izinsiz kenevir ekme suçu hem de TCK 188 bağlamında uyuşturucu madde imal ve ticaretinden hüküm kurulacaktır.

TCK 188 ve TCK 191 hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz sitemizdeki diğer makalemize de göz atabilirsiniz.

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇUNDA KİŞİSEL KULLANIM SINIRI

İzinsiz kenevir ekme suçunda kişisel kullanım sınırı Yargıtay görüşleri incelenerek anlaşılmaktadır. Yargıtay’ın görüşüne göre ticari amaçla ekildiklerine ilişkin başka delil yoksa kişisel kullanım sınırı 20 köke kadardır.

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇUNUN MUHAKEMESİ VE CEZASI

Ekilecek kenevirin türüne ve miktarına bağlı olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan gerekli izinlerin alınması gerekmektedir. Bu iznin yokluğu halinde izinsiz kenevir ekme suçu oluşacaktır ve bu suça ilişkin çeşitli yaptırımlar öngörülmektedir. İzinsiz kenevir yetiştirmek yasaktır ve kenevirin izinsiz yetiştirildiğinin tespiti halinde, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı teşkilatında görevli ziraat mühendislerinin, bunların bulunmadığı yerlerde ziraat teknisyenlerinin vereceği rapor üzerine mahallin en büyük mülki amirinin emriyle zabıta tarafından imha edilir veya ettirilir.

2313 Sayılı Kanun’un 23.maddesinin 2.fıkrasının ve 5.fıkrasında düzenlenen suçlar hakkında ceza yaptırımları şu şekildedir:

İzinsiz Kenevir Ekme Suçu: İzin belgesi almadan ya da izin belgesi almasına rağmen bilerek belgesinde belirtilen alandan fazla yerde veya izin belgesinde kayıtlı yerden başka yerde kenevir ekimi yapan kişi, elli günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır.

Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik’e göre:

Madde 5/2: Haritada gösterilen il ve ilçelerin dışında kenevir yetiştiriciliği yasaktır. Ancak, bu Yönetmelik çerçevesinde belirlenen hükümlere uymak şartı ile bilimsel araştırma amacıyla ana veya tali bitki olarak kenevir yetiştiriciliğine birinci fıkrada belirlenen bölgeler dışında da Bakanlıkça izin verilebilir.

Esrar Elde Etmek Amacıyla İzinsiz Kenevir Ekme Suçu: Esrar elde etmek amacıyla izinsiz kenevir ekme suçunun oluşabilmesi için kenevir bitkilerinin henüz koparılmamış olması gerekir. Esrar ekmenin cezası olarak kişi dört yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Kişisel Kullanım İçin İzinsiz Kenevir Ekme Suçu: Yargıtay’ın yerleşik ihtiyaçlarına göre ticari amaçla yetiştirildiğine ilişkin başka delil yoksa 20 köke kadar dikili kenevir kişisel kullanım sınırı kapsamında kabul edilmekle birlikte kenevir ekimi yapan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇUNA ÖRNEK YARGITAY KARARLARI

Kök kenevirin kaç gram esrar oluşturabileceğine ilişkin Yargıtay Kararı:

“20. Ceza Dairesi 2015/1081 E., 2015/1608 K.

“İçtihat Metni”

Mahkeme: MADEN Sulh Ceza Mahkemesi

Suç: Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma

Hüküm: Mahkûmiyet

Dosya incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Olay tarihinde sanığın evinin önünde ve mısır tarlası içerisinde kenevir bitkileri bulunduğu ihbarı üzerine alınan arama kararı uyarınca mısır tarlasına gidildiğinde, sanığın tarlayı biçerken görüldüğü ve tarlanın yaklaşık % 30’unun biçilmiş olduğunun tespit edildiği, tarlada yapılan aramada 100 kök dikili vaziyette Hint keneviri bitkisi ile biçilmiş mısır bitkileri altına saklanmış, kaç kök kenevir bitkisine ait olduğu belirlenemeyen 200 adet kenevir bitkisi dallarının, ikametinde yapılan aramada ise evi ve ahırın arasındaki alanda 82 kök, ahır duvarının dibinde 3 kök dikili vaziyette Hint keneviri bitkileri ile ahırın samanlık bölümünde 1 adet kurumaya bırakılmış Hint keneviri bitkisi ele geçirildiği,

Adli Tıp Kurumu…Grup Başkanlığı’nın raporuna göre, ele geçirilen ve adli emanete alınan 6 kök bitkiden net 285,76 gram esrar elde edilebileceğinin bildirildiği de gözetildiğinde; sanığın suç konusu esrarı hangi amaçla bulundurduğunun belirlenmesi için dosyadaki diğer deliller de dikkate alınarak, sanık hakkında 2313 sayılı Kanuna aykırılık suçundan açılan davanın konusu olan 185 kök kenevirden elde edilebilecek net esrar miktarının da değerlendirilmesi suretiyle, sanığın hukuki durumunun ve eyleminin satmak amacıyla uyuşturucu madde bulundurmak suçunu oluşturup oluşturmadığının tartışılarak belirlenmesi görevinin üst dereceli ağır ceza mahkemesine ait olduğu gözetilip, görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, kovuşturma sürdürülerek yazılı biçimde hüküm kurulması,

Kanuna aykırı, sanığın temyiz itirazları bu nedenle yerinde olduğundan, diğer yönleri incelenmeksizin hükmün istem gibi BOZULMASINA, CMK’nin 326/son maddesi uyarınca sanığın kazanılmış hakkının saklı tutulmasına, 08.06.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”

Failin İzinsiz Kenevir Ekme Suçundaki Amacının Önemine İlişkin Yargıtay Kararı:

Ceza Genel Kurulu 2018/577 E., 2021/313 K.

“İçtihat Metni”

Kararı Veren

Yargıtay Dairesi: 10. Ceza Dairesi

Mahkemesi: Asliye Ceza

Sayısı: 17-63

“Bu kapsamda; failin kenevir ekimi sonucunda elde edeceği esrarı başkasına satma, devir veya tedarik etme hususunda herhangi bir davranış içine girip girmediği, bu hususta ikrarı bulunup bulunmadığı, ekimi yapılan kök sayısı, kenevir ekimin yapıldığı yer, filizlenen bitkilerin boyutları ile mevcut hâlleri ve erişkinliğe ulaşmaları durumunda elde edilebilecek esrar miktarının uyuşturucu madde ticareti yapma suçuna elverişli olup olmadığı, ekili vaziyette ele geçen kenevir bitkilerinin yanında hasadı yapılmış bitkiler bulunup bulunmadığı ve bunlardan elde edilebilecek esrar miktarı,

kenevir ekme suçunun yanı sıra uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan açılan bir dava bulunması hâlinde bu davada uyuşturucu madde ticareti yapma suçunun sabit olup olmadığı veya suçun vasfının değişerek kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçuna dönüşmesine ilişkin yapılan değerlendirmeler, failden alınan kan veya idrar örneklerinde uyuşturucu maddeye rastlanılıp rastlanılmadığı hususları ayrı ayrı veya birlikte değerlendirilmek suretiyle failin kenevir ekme suçunun hangi amaca yönelik olduğu belirlenmelidir…”

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇU VE CEZASI

HARBİYE HUKUK BÜROSU OLARAK CEZA HUKUKUNA YÖNELİK HİZMETLERİMİZ

İzinsiz kenevir ekme suçu, esrar ekmenin cezası gibi konular, bireylerin hayatını derinden etkileyebilir. Esrar ekmenin cezası yasal düzenlemeler çerçevesinde uyuşturucu madde ticaretinin önlenebilmesi bakımından uygulanan cezai bir yaptırımdır. İzinsiz kenevir ekme suçu, kenevirin ekim amacı, sınırı, dikili halde bulunması bakımından önem arz etmektedir. İzinsiz kenevir ekme suçunun amacına bağlı olarak daha fazla hapis cezasına hükmedilmesi gündeme gelebilecektir. Bu bağlamda bilinçli ve doğru bilgiye sahip olmak önemlidir

Harbiye Hukuk Bürosu, ceza hukuku alanında geniş bir uzmanlık yelpazesine sahip bir ekip ile faaliyet göstermektedir. Bu ekip, esrar ekmenin cezası ve izinsiz kenevir ekme suçu hakkında sahip olduğu bilgisiyle karmaşık dava süreçlerinde müvekkillerine detaylı rehberlik sunarak, müvekkillerinin haklarını koruma noktasında büyük bir çaba sarf etmektedir.

Dava süreçlerinin her aşamasında profesyonel ve deneyimli ekibimizle yanınızda olarak, ihtiyaç duyduğunuz destek ve bilgiyi sağlamaktan memnuniyet duyuyoruz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

2313 sayılı kanuna aykırılık cezası nedir?

Esrar elde etme amacıyla izinsiz kenevir ekme suçunu işleyen kişi dört yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Kişisel kullanım için kenevir ekimi yapan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Kenevir ekmek kaç köke kadar serbesttir?

Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan gerekli izinlerin alınmaması halinde kenevir ekimi izinsiz kenevir ekimi suçunun oluşmasına sebebiyet verecektir. Yargıtay’ın yerleşik ihtiyaçlarına göre ticari amaçla yetiştirildiğine ilişkin başka delil yoksa 20 köke kadar dikili kenevir kişisel kullanım sınırı kapsamında kabul edilmektedir. İzinsiz 20 köke kadar ekilmesi halinde kişisel kullanım ihtiyacı için ekilen izinsiz kenevir suçunun varlığından söz edilecektir. 20 kökten fazla olması, kenevir bitkisinin dişi olması gibi somut olayın özellikleri dikkate alınarak esrar elde etme amacıyla izinsiz kenevir ekme suçunun varlığından söz edilecektir. Esrar ekmenin cezası dört yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden on bin güne kadar adlî para cezasıdır.

Kenevir üretimi neden yasak?

2313 Sayılı Kanun’un 3. maddesinde 1979 yılında yapılan değişiklikle Münhasıran esrar yapmak için kenevir ekilmesi ve her ne şekilde olursa olsun esrarın ihzar, ithal, ihraç ve satışı yasaklanmıştır. Kenevire bağlı uyuşturucu madde üretiminin engellenmesinin sağlanması için kenevir üretimi yasaklanmıştır.

1 kök kenevir kaç gram esrar sayılır?

Yaklaşık 47,62 gram esrar elde edilebilmesi mümkündür. Esrar ekmenin cezası dört yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden on bin güne kadar adlî para cezasıdır.

2313 sayılı kanun nedir?

İmali, ithali, ihracı, satılması, devri, bulundurulması, kullanılması, tedariki suç teşkil eden uyuşturucu madde üretiminin engellenmesinin sağlanması için düzenlenen Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’dur.

Kenevir ekiminin amacı nasıl tespit edilir?

Kenevir ekiminin 20 köke kadar olması halinde kişisel amaç için kenevir ekiminden söz edilebilirken, kenevir bitkisinin dişi olması halinde (dişi kenevir bitkisinde yoğun THC (kenevir bitkisinde doğal olarak bulunan analjezik madde) bulunması sebebiyle esrar elde edilebilmektedir) esrar elde etme amacıyla izinsiz kenevir ekimi suçunu oluşturabilmesi gibi somut olayın özellikleri bağlamında değerlendirme yapılması gerekmektedir.

DİLAY ERGENÇ

İZİNSİZ KENEVİR EKME SUÇU VE CEZASI