İNTİFA HAKKI NEDİR? KURULMASI VE SONA ERMESİ

İntifa hakkı, kurulması ve sona ermesi önemli hukuki sonuçları olan bir meseledir. İntifa hakkı, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen ve bir kişinin başkasına ait bir şeyi kullanma ve yararlanma yetkisi vermesi anlamına gelen bir sınırlı ayni haktır. Bu hak sayesinde, intifa hakkı sahibi, bir taşınmazı, bir taşınır malı veya hatta bir alacağı kullanma ve bundan elde edilen gelirlerden yararlanma imkanı bulur. İntifa hakkı, miras hukuku, aile hukuku ve gayrimenkul hukuku gibi farklı hukuk alanlarında sıklıkla karşımıza çıkan ve önemli hukuki sonuçları olan bir kavramdır. Bu yazımızda, intifa hakkının temel özellikleri, kuruluşu, sona ermesi ve hukuki sonuçları gibi konular incelenmektedir.

İNTİFA HAKKI NEDİR? HUKUKİ TANIMI VE KAPSAMI

İntifa hakkı, belirli bir kişi yararına kurulan, devredilemeyen ve mirasçılara intikal etmeyen, kullanma ve yararlanmasını sağlayan bir irtifak hakkıdır. En geniş kullanma imkanı sağlayan ayni hak olan intifa hakkı TMK madde 749’da düzenlenmekle birlikte bir eşya veya malvarlığı üzerinde başkasına tanınan, en çok kullanma ve yararlanma yetkilerini içeren ayni haktır.

Bu hak, sahibine eşyayı kullanma, ürünlerinden yararlanma ve yönetme yetkisi verirken, eşyanın mülkiyetini elinde bulunduran malikte mülkiyet hakkı kalmaktadır. TMK madde 749’da düzenlenen intifa hakkı sahibi, hakkın konusu şeyi hem kendisi kullanabilir hem de başkasına kullandırabilmektedir. İntifa hakkı, mutlak haklar kategorisinde, ayni haklar içinde yer almaktadır. Mutlak hak olmasının özelliği olarak nispi haklardan farklı olarak herkese karşı ileri sürülebilmektedirler. Konusu esas itibariyle eşya olmakla birlikte taşınır veya taşınmaz mallar üzerine kurulabilir. Hak veya malvarlığı üzerinde bu hakkın tesis edilmesi mümkündür.

İrtifak hakları grubunda dahil olmakla birlikte sınırlı ayni haklar arasında yer almaktadır. Sınırlı ayni haklar irtifak hakları, taşınmaz yükü ve rehin yükü olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. İntifa hakkı, irtifak hakları içerisinde yer almaktadır. İntifa hakkı kişiye bağlı irtifak hakları arasında yer almaktadır. Bu sebeple başkasına devredilmesi, miras yoluyla bir başkasına geçmesi mümkün değildir.

İNTİFA HAKKININ TÜRLERİ VE UYGULAMA ALANLARI

İrtifak hakları içerisinde yer alan intifa hakkı; taşınırlar, taşınmazlar, haklar, alacaklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabilir. İntifa hakkı, kişiye kullanma ve yararlanma yetkisi vermektedir. Özel intifa çeşitleri bulunmaktadır:

1. Tüketime Tabi Eşya Üzerinde İntifa Hakkı (Gerçek Olmayan İntifa): Amaca uygun yararlanılmasının tüketilmesiyle yok olan taşınır eşyalara tüketime tabi eşya denmektedir. Bu eşyadan yararlanıldığı takdirde eşyanın özdeğeri yok olmaktadır. Aksi kararlaştırılmadıkça tüketime tabi eşyaların mülkiyeti intifa hakkı sahibine geçer ancak intifa hakkı sahibi geri verme sırasında bu şeylerin o günkü değerini ödemekle yükümlü olur.
2. Haklar, Alacaklar Üzerinde İntifa Hakkı: Bir alacak üzerindeki intifa hakkı, onun getirisini edinme yetkisi verir. Alacağı üzerinde bir başkası lehine intifa hakkı kuran kişi alacaklı sıfatını korur. Alacağın getirisi intifa hakkı sahibine ait olur. Alacaklı ve intifa hakkı sahibinden birine ödemeye yetkili kılınmamış olan borçlu, borcunu ikisine birlikte ödemek veya hâkimin belirleyeceği yere tevdi etmek zorundadır (TMK 821/1).
3. Malvarlığı Üzerinde İntifa: Bir bütün olarak malvarlığı üzerinde tek bir işlemle ayni hak kurulamaz. Malvarlığı üzerinde intifa hakkı kurulabilmesi için Türk Medeni Kanunu’nun 794. maddesi gereği, malvarlığını oluşturan her bir eşya veya hak üzerinde ayrı ayrı intifa hakkı kurulması gerekir. Sözleşme veya miras yoluyla bir malvarlığı üzerinde intifa hakkı kurma borcu doğabilir. Bu borcun ifası için, malvarlığındaki her bir unsurun üzerinde ayrı ayrı intifa hakkı kurulması gereklidir. Ancak, 3678 sayılı Kanun’dan önce intikal eden miraslarda eşin ve dördüncü derece mirasçıların kanuni intifa hakları, terekenin tamamı üzerinde kendiliğinden doğar. Bu durum, tereke alacaklılarının alacaklarını intifa hakkı ile yükümlü olan tereke mallarından almalarına engel değildir.

İNTİFA HAKKI NASIL KURULUR?

İntifa hakkı nedir? İntifa hakkı kurulması ve sona ermesi nasıl olur? İntifa hakkının hukuki tanım, kapsam ve türlerinden sonra bu hakkın nasıl kurulacağı hususu önem arz etmektedir. Taşınır eşyalar için intifa hakkı teslim ile, taşınmaz eşyalar için tescil ile ve haklar için devir yolu ile intifa hakkının tesisi mümkündür.

Tesisen Kazanma: İntifa hakkının bir kişiye tesis edilmesi (bir başkasına verilmesiyle) kazanılmasıdır. Tesisen kazanmanın şartları intifa konusuna göre değişiklik göstermektedir. Taşınmazlar için tapu siciline tescil edilmesi ile intifa hakkı tesisen kazanılmaktadır. İntifa hakkı konusu taşınır eşya ise hak sahibine zilyetliğin devri ile tesisen kazanım gerçekleşmektedir. Haklar üzerinde intifa hakkı tesisi için bir devir sözleşmesi yapılmalıdır. Dolayısıyla intifa hakkı yalnızca devredilebilen haklar üzerine tesis edilebilmektedir. Devir sözleşmesinin hakkın devrine ilişkin şekle tabi olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

Aslen Kazanma:

1. Kanuni İntifa Hakkının Kazanılması: Kanunda öngörülen intifa hakkıdır. Taşınmaz kanuni intifa hakkı durumu bilen kişilere karşı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile ileri sürülebilmektedir. Tapu kütüğü usulüne uygun olarak tescil edilmiş olması halinde bu hak herkese karşı ileri sürülebilmektedir. Taşınırlarda da zilyetlik devredilmemesi halinde intifa hakkı da devredilmemiş sayılmaktadır.
2. İntifa Hakkının Zamanaşımı ile Kazanılması: TMK madde 712 ve 713 bağlamında taşınmaz üzerinde intifa hakkının olağan zamanaşımı ve olağanüstü zamanaşımı ile kazanılması ve TMK 777 bağlamında intifa hakkının taşınırlar üzerinde zamanaşımı ile kazanılması mümkündür.
3. İntifa Hakkının Mahkeme Kararı ile Kazanılması: Taşınmaz üzerindeki intifa hakkının sözleşme olmasına rağmen tesis edilmemesi halinde hak sahibinin mahkemeye başvurması mümkündür. Bu durumda hak sahibi intifa hakkını mahkeme kararı ile kazanmaktadır. Mahkeme kararı neticesinde tapu siciline yapılacak kayıt açıklayıcı niteliktedir. Taşınırlar üzerindeki intifa hakkı bakımından ise mahkeme kararıyla birlikte zilyetliğin de devredilmesi gerekmektedir.

İNTİFA HAKKININ SAĞLADIĞI HUKUKİ YETKİLER

İntifa hakkı, sahibine çeşitli hukuki yetkiler tanıyan bir sınırlı ayni haktır. İntifa hakkı sahibi, aksi bir düzenleme olmadıkça, hakkın konusu olan maldan tam olarak yararlanma yetkisine sahiptir. Bu, malı kullanma ve ondan faydalanma haklarını içerir. İntifa hakkı sahibi, eşyanın doğal ürünlerinden faydalanabilir ve intifa hakkına konu olan sermayenin faizleri ve diğer dönemsel gelirleri de hak sahibine ait olur. İntifa hakkı sahibi, malı kullanma ve yararlanma yetkisine sahiptir. Bu yetki, malın niteliğine göre farklılık gösterebilir. Örneğin, bir taşınmaz üzerinde intifa hakkı sahibi, o taşınmazı kullanabilir, kiraya verebilir ve yönetebilir.

İntifa hakkı sahibi, intifa hakkına konu olan malı zilyetliğinde bulundurma hakkına sahiptir. Malikin zilyetliği asli ve dolaylı zilyetlik iken, intifa hakkı sahibinin zilyetliği feri ve doğrudan zilyetliktir.

İntifa hakkının kullanımı başkasına devredilebilir. Ancak, bu devir sadece hakkın kullanımına ilişkin olup, hakkın kendisi devredilemez. İntifa hakkının kendisi devredilemez ve miras bırakılamaz. Eğer sözleşmede veya durum ve koşullardan intifa hakkının şahsen kullanılması gerektiği anlaşılmıyorsa, kullanım hakkı başkasına devredilebilir.

İntifa hakkı sahibi, intifa hakkına konu olan malı kiraya verme yetkisine sahiptir.

İntifa hakkı, sahibine tam yararlanma yetkisi sağlasa da bu hak sınırsız değildir. İntifa hakkı sahibi, malın özüne zarar veremez ve malın değerini düşüremez.  İntifa hakkı, belirli bir süreyle sınırlı olabilir. Gerçek kişilerde intifa hakkı, hak sahibinin ölümüyle sona ererken, tüzel kişilerde ise belirlenen sürenin dolmasıyla veya kişiliğin ortadan kalkmasıyla sona erer. Ancak, tüzel kişilerin intifa hakkı en çok yüz yıl devam edebilir.

İNTİFA HAKKININ MALİ HAKLARLA İLİŞKİSİ

İntifa hakkı, sahibi için maldan yararlanma ve gelir elde etme potansiyeli sunar. İntifa hakkı sahibi, eşyanın doğal ürünlerinden faydalanabilir, intifa hakkına konu olan sermayenin faizleri ve diğer dönemsel gelirleri de hak sahibine ait olur.  İntifa hakkı sahibi, intifa hakkına konu malın kullanımından kaynaklanan bakım ve işletme giderleri, güvencesini oluşturduğu borçların faizleri, vergi ve resimleri ödemekle yükümlüdür. Vergi ve resimler malik tarafından ödenmişse, intifa hakkı sahibi tarafından malike ödenmesi gerekir. Süreli intifa haklarında, sürenin dolmasıyla intifa hakkının sona ermesi durumunda da kayıtlı değer üzerinden binde 68,31 oranında harç alınır. İntifa hakkı sona erdiğinde, intifa hakkı sahibi tarafından yapılan olağanüstü bakım ve onarım masrafları, malikten talep edilebilir

İNTİFA HAKKININ SÜRESİ

İntifa hakkının süresi, tüzel kişi ve gerçek kişi lehine kurulan haklar açısından farklılık göstermektedir. Gerçek kişiler için kurulan intifa hakkının bir süre sınırlaması yoktur; dolayısıyla istenilen bir süre belirlenebilir. Zaten devredilemeyen bir hak olması nedeniyle, bu hak en fazla hak sahibinin ölümü anına kadar geçerlidir. Hak sahibi kişinin ölümü, daha önce belirttiğimiz gibi, bu hakkın sona ermesi anlamına gelir. Tüzel kişiliğin sona ermesiyle intifa hakkı kendiliğinden sona erer. Tüzel kişi lehine kurulacak intifa hakkı için yasal bir üst sınır vardır. Tüzel kişilik sona ermemişse tüzel kişilere tanınan bu hak, en fazla 100 yıl süreyle tesis edilebilir.

İNTİFA HAKKINDA TARAF OLARAK HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER

İntifa hakkı sahibi ve mal sahibinin intifa hakkı bağlamında sahip olduğu haklar ve yükümlülükler bulunmaktadır.

İntifa Hakkı Sahibinin Hakları:

1. Zilyet Olma Yetkisi: İntifa hakkı sahibi, intifa konusu malı zilyetliğinde bulundurma, yönetme ve kullanma yetkilerine sahiptir. Ayrıca, malı koruma yetkisine de sahiptir.
2. Kullanma Yetkisi: İntifa hakkı sahibi, malı intifa amacına uygun olarak kullanabilir. Ancak, malın öz değerine zarar verecek şekilde kullanamaz.
3. Ürün ve Gelirleri Elde Etme Yetkisi: İntifa hakkı sahibi, malın doğal ve hukuki ürünlerini elde etme hakkına sahiptir. Bu, hem doğal ürünleri (örneğin, meyve) hem de hukuki ürünleri (örneğin, kira geliri) kapsar.
4. Yönetme Yetkisi: İntifa hakkı sahibi, malı yönetme hakkına sahiptir. Malı bizzat yönetebilir, başkasına yönettirebilir veya kiraya verebilir.
5. Resmi Defter Tutulmasını Talep Yetkisi: İntifa hakkı sahibi, intifa konusu malların resmi defterinin tutulmasını talep edebilir. Bu, malların iadesi aşamasında kolaylık sağlar.
6. Tasarruf Yetkisi: Kural olarak intifa hakkı sahibi malın öz değerinde tasarruf edemez. Ancak, değeri belirlenerek kendisine teslim edilen tüketilebilen taşınırlar üzerinde aksi kararlaştırılmadıkça serbestçe tasarruf edebilir.

İntifa Hakkı Sahibinin Yükümlülükleri:

1. Bakım ve Koruma Yükümlülüğü: İntifa hakkı sahibi, malın olağan bakımı ve korunması için gerekli onarım ve yenilemeleri yapmakla yükümlüdür.
2. Masrafları Ödeme Yükümlülüğü: İntifa süresince malın olağan işletme giderleri, vergileri ve güvencesini oluşturduğu borçların faizlerini ödemekle yükümlüdür.
3. Sigorta Ettirme Yükümlülüğü: İntifa hakkı sahibi, yerel adetlere göre iyi bir yönetimin gereği olduğu takdirde malı yangına ve diğer tehlikelere karşı sigorta ettirmekle yükümlüdür.

Malikin Hakları:

1. Tasarruf Yetkisi: Malik, intifa konusu mal üzerindeki tasarruf yetkisini korur. Malı satabilir, üzerinde rehin hakkı tesis edebilir, ancak bu işlemler intifa hakkı sahibinin haklarını ihlal edemez.
2. Gözetim Yetkisi: Malik, malın hukuka aykırı veya niteliğine uygun olmayan şekilde kullanılmasını takip edebilir ve itiraz edebilir.
3. Güvence İsteme Yetkisi: Haklarının tehlikeye girdiğini ispat eden malik, intifa hakkı sahibinden güvence isteyebilir. Tüketilebilen şey veya kıymetli evrak üzerinde intifada, tehlike ispatına gerek olmaksızın güvence istenebilir.
4. Zilyetliğe Son Verme Yetkisi: Malik, intifa hakkı sahibinin uygun bir sürede güvence vermemesi veya malı hukuka aykırı kullanması durumunda, zilyetliğine son verilmesini mahkemeden talep edebilir.
5. Resmi Defter Tutulmasını Talep Yetkisi: Malik de intifa konusu malın noterlikçe resmi defterinin tutulmasını isteyebilir.
6. Yönetime Katılma Yetkisi: Alacak üzerinde intifada malikin alacağın yönetimine katılma yetkisi vardır.

Malikin Yükümlülükleri:

1. Özdeğeri Koruma Yükümlülüğü: İntifa konusu malın özdeğerini koruma önlemleri malike aittir.
2. Önemli Giderleri Karşılama Yükümlülüğü: Malın öz değerine ilişkin önemli giderler malike aittir.
3. Yönetime Katılma Yükümlülüğü: Alacak üzerinde intifa söz konusu ise, alacağın yönetimine katılmak hem bir hak hem de yükümlülüktür.

İNTİFA HAKKI NEDİR KURULMASI VE SONA ERMESİ

İNTİFA HAKKININ DEVREDİLMESİ VE SINIRLAMALARI

İntifa hakkı, belirli bir kişi veya kişilere tanınabilir. Bu hakkın sahibi olan kişiler, hem gerçek hem de tüzel kişiler olabilir. Ancak bu kişiler, genel olarak intifa hakkını devredemez veya mirasçılara geçiremezler.

Bununla birlikte, Türk Medeni Kanunu’nun 806. maddesi çerçevesinde, eğer sözleşmeyle açık bir yasaklama yoksa ya da işin doğası gereği böyle bir yasaklama söz konusu değilse, intifa hakkı sahibi yalnızca “kullanım hakkını” üçüncü şahıslara devredebilir. Bu kullanım hakkı, kira sözleşmesi veya kullanım ödüncü gibi yollarla devredilebilir.

Eşyanın kullanım hakkı bu şekilde devredildiğinde, mülk sahibi, intifa hakkını ilk olarak tanıdığı kişiye karşı kullanabileceği tüm haklarını, kullanım hakkını elinde bulunduran kişiye karşı da kullanma yetkisine sahiptir. Örneğin, hak belirli bir süre için devredilmişse ve hak geri alınmışsa, devralan kişi de bu durumda mülkü terk etmek zorunda kalır.

İNTİFA HAKKININ SONA ERMESİ VE KALDIRILMASI

Taşınmaz üzerinde intifa hakkının sona erme sebepleri şöyledir:

1. Taşınmazın Tamamen Yok Olması: Taşınmazın su basması, çökme gibi nedenlerle yok olması veya kullanılamaz hale gelmesi durumunda intifa hakkı sona erer. Taşınmazın sadece bir bölümünün yok olması durumunda, intifa hakkı kalan kısım üzerinde devam eder. Malik, harap olan malı yenilemek zorunda değildir, ancak yenilerse intifa hakkı kendiliğinden yeniden doğar.
2. Kamulaştırma: İntifa konusu malın kamulaştırılmasıyla intifa hakkı sona erer ve intifa hakkı kamulaştırma bedeli üzerine geçer. Kamulaştırmadan vazgeçilirse ve taşınmaz eski sahibine dönerse, intifa hakkı yeniden kurulur.
3. Mahkeme Kararı: İntifa hakkının terkinine dair bir mahkeme kararı ile intifa hakkı sona erebilir. Bu durumda, mahkeme kararı ile intifa hakkı sicil dışı sona erer ve yapılacak terkin açıklayıcı niteliktedir.
4. Cebri İcra: İntifa hakkından önce gelen bir taşınmaz rehninin icra yoluyla paraya çevrilmesi durumunda intifa hakkı sona erebilir.
5. Hak Sahibinin Ölümü veya Kişiliğinin Sona Ermesi: İntifa hakkı kişiye bağlı bir hak olduğundan, hak sahibinin ölümü ile sona erer.
6. Sürenin Sona Ermesi: İntifa hakkının belirli bir süre için kurulmuş olması durumunda, sürenin bitmesi ile intifa hakkı sona erer.
7. Terkin: Taşınmaz üzerinde tescil ile kurulan intifa hakkı, terkin ile sona erer. İntifa hakkı sahibi terkin talebinde bulunur ve bu işlemle hak sona erer. Kanuni intifa hakkı ise sebebin ortadan kalkmasıyla sona erer.

Taşınırlar ve alacaklar üzerinde intifa hakkının sona erme nedenleri şöyledir:

1. Taşınırın Yok Olması veya Alacağın Sona Ermesi: Taşınırın yok olması veya alacak hakkının sona ermesi durumunda intifa hakkı kendiliğinden sona erer. Taşınırın işlenmesi, başka bir eşya ile karışması veya birleşmesi hallerinde de hak sona erer.
2. Hak Sahibinin Ölümü veya Kişiliğinin Sona Ermesi: İntifa hakkının süreye bağlı olmaması halinde, hak sahibinin ölümü ya da kişiliğinin sona ermesi ile hak sona erer.
3. Sürenin Geçmesi: İntifa hakkının belirli bir süre için kurulmuş olması durumunda, sürenin bitmesiyle hak sona erer.

İNTİFA HAKKI VE MİRAS HUKUKU

İntifa hakkı kişiye bağlı irtifak haklarından olmasından dolayı devredilemez ve miras yoluyla intikal ettirilemez. Hak sahibinin vefatı durumunda ise intifa hakkı kendiliğinden sona erer ve miras olarak geçmez. Miras bırakan kişinin ölümü halinde, eğer kendisine tanınmış bir intifa hakkı varsa bu hak da ortadan kalkar. Tüzel kişilerde tüzel kişiliğin sona ermesi veya sona ermemiş olması halinde en fazla 100 yıl olmak üzere intifa hakkı devam etmektedir.

İNTİFA HAKKI İLE İPOTEK VE TAŞINMAZLAR İLİŞKİSİ

İntifa hakkı ve ipotek, taşınmazlar hukukunda sıklıkla karşılaşılan ve birbirini etkileyebilen iki önemli sınırlı ayni haktır. İntifa hakkı ile ipotek arasındaki ilişki, özellikle taşınmazın satılması veya ipotek hakkının kullanılması durumunda önem kazanır. TMK m.853 vd. hükümlerinde düzenlenen ipotek ise, bir borcun güvencesi olarak taşınmaz üzerinde kurulan bir teminat hakkıdır. İpotekli taşınmaz, borcun ödenmemesi durumunda alacaklının talebi üzerine satılarak borç tahsil edilir.  Bir taşınmaz üzerinde hem intifa hakkı hem de ipotek bir arada bulunabilir.

İntifa hakkı konusu taşınmaz üzerine intifa hakkı tesisinden önce ipotek konulmuş olması halimde ipotek konusu taşınmaz satıldığında intifa hakkı da sona ermektedir. Ancak intifa hakkı tesisinden sonra mülkiyet hakkı sahibinin borçları sebebiyle cebri icra yoluyla satılan taşınmaz üzerinde intifa hakkı devam eder. 

İNTİFA HAKKI TESİSİ VE KALDIRILMASI İŞLEMİNDE TAPU HARCI

İntifa hakkı tesisinde tapu harçlarını etkileyen temel faktörler şunlardır:

• İntifa Hakkının Bedeli: İntifa hakkının bedelli veya bedelsiz olarak kurulması, tapu harcını doğrudan etkiler.
  • Bedelli Tesis: Eğer intifa hakkı bir bedel karşılığında tesis ediliyorsa, tapu harcı ödenen bu bedel üzerinden hesaplanır. Harç oranı, devir alan için binde 20’dir.
  • Bedelsiz Tesis: Eğer intifa hakkı bedelsiz olarak tesis ediliyorsa, harç, gayrimenkulün kayıtlı değeri üzerinden hesaplanır. Bu durumda harç oranı binde 68,31’dir.
• Gayrimenkulün Emlak Vergisi Değeri: Tapu harcının matrahının belirlenmesinde emlak vergisi değeri önemli bir role sahiptir.
  • Alt Sınır: Harç matrahının alt sınırı, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin 2/3’ü olarak belirlenir.
  • Üst Sınır: Harç matrahının üst sınırı ise, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katı ile sınırlıdır. İntifa hakkı için ödenen bedel, bu değerin üzerinde olsa bile harç matrahı emlak vergisinin iki katını geçemez.
  • Kayıtlı değer olarak da bilinen emlak vergisi değeri, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesine göre tespit edilen vergi değeridir.
• İntifa Hakkının Süresi: Süreli intifa haklarında, sürenin dolmasıyla intifa hakkının sona ermesi durumunda da kayıtlı değer üzerinden binde 68,31 oranında harç alınır.
• İşlemin Tarafı: Tapu işlemini gerçekleştiren tarafın statüsü de tapu harçlarını etkiler.
  • Kamu Kuruluşları: Genel ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin edineceği taşınmazların tescil ve şerh işlemleri harçtan muaftır.
• Kamu Yararına Çalışan Dernek ve Vakıflar: Kamu menfaatine yararlı dernekler ve Bakanlar Kurulu tarafından vergi muafiyeti tanınan vakıfların edindiği taşınmazların tescil ve şerh işlemleri de harçtan muaftır. Örneğin, özel bir şirkete ait taşınmazın bu nitelikteki bir derneğe devrinde tapu harcı aranmaz.

avukat iletişim

SIKÇA SORULAN SORULAR

İntifa Ne Demek​?

İntifa hakkı, belirli bir kişi yararına kurulan kullanma ve yararlanmasını sağlayan bir irtifak hakkıdır.

İntifa Hakkı Hangi Taşınmazlar Üzerinde Uygulanabilir?

İntifa hakkı sadece taşınmazlar üzerinde değil, taşınırlar, haklar ve malvarlığı üzerinde de kurulabilir.

İntifa Hakkının Süre Sınırı Var Mı?

Gerçek kişiler için kurulan intifa hakkının bir süre sınırlaması yoktur, en fazla hak sahibinin ölümüne kadar geçerli olmaktadır. Tüzel kişiliğin sona ermesi ile intifa hakkı sona erer. Tüzel kişiliğin sona ermemiş olması halinde tüzel kişi lehine kurulacak intifa hakkı için yasal bir üst sınır vardır. Tüzel kişilere tanınan bu hak, en fazla 100 yıl süreyle tesis edilebilir.

İntifa Hakkı Sahibi Taşınmazı Başkasına Kiraya Verebilir Mi?

Bir taşınmaz üzerindeki kullanma ve yararlanma hakkı başkasına (intifa hakkı sahibine) verildiğinde, mülkiyetin sadece tasarruf etme hakkına sahip olan kısmına çıplak mülkiyet denir. Çıplak mülkiyet sahibi, intifa hakkı devam ederken bile taşınmaz üzerinde tasarruf etme yetkisine sahiptir. Bu, taşınmazı başkasına satabilme hakkını içerir. Ancak bu hakkını kullanırken, intifa hakkı sahibinin haklarını dürüstlük kuralına aykırı veya kötü niyetli bir şekilde ihlal edemez. Taşınmazı kullanma ve ondan yararlanma hakkı intifa hakkı sahibine ait olduğundan, çıplak mülkiyet sahibi taşınmazı kiraya veremez. Kiralama yetkisi intifa hakkı sahibindedir.

İntifa Hakkı ile Mülkiyet Hakkı Arasındaki Fark Nedir?

İntifa hakkı, malı kullanma ve yararlanma yetkisi verirken mülkiyet hakkı, mal üzerinde tam yetki (kullanma, yararlanma ve tasarruf) sağlar.

İntifa Hakkı Mirasçılara Geçer Mi?

İntifa hakkı, kişiye bağlı irtifak hakkı olduğundan mirasçılara geçmez, hak sahibinin ölümüyle sona erer.

İntifa Hakkı Devredilebilir Mi?

İntifa hakkı, kişiye bağlı irtifak hakkı olduğundan devredilemez, ancak intifa hakkının kullanılması devredilebilir.

İntifa Hakkı İptal Edilebilir Mi?

İntifa hakkının mahkeme kararıyla iptal edilebilmesi mümkündür veya malik tarafından intifa hakkının zilyetliğine son verilebilir.

İntifa Hakkı Üzerine İpotek Tesis Edilebilir Mi?

İntifa hakkı üzerine ipotek tesis edilemez. Ancak malik, intifa hakkı konusu  malın mülkiyetini ipotek edebilir.

İntifa Hakkı Devlet Tarafından Kamulaştırılabilir Mi?

Kamulaştırma yetkili idare tarafından kamu yararının bulunduğu takdirde yapılmaktadır. : İntifa konusu malın kamulaştırılmasıyla intifa hakkı sona erer ve intifa hakkı kamulaştırma bedeli üzerine geçer. Kamulaştırmadan vazgeçilirse ve taşınmaz eski sahibine dönerse, intifa hakkı yeniden kurulur.

İntifa Hakkı İçin Noter Onayı Gerekli Midir?

Taşınmazlar üzerindeki intifa hakkı için tapu kütüğüne tescil edilmesi gerekmektedir.

Mirasçılar İntifa Hakkını Kaldırabilir Mi?

Mirasçılar intifa hakkını kaldıramaz. İntifa hakkı, hak sahibinin ölümü ile kendiliğinden sona erer.

İntifa Hakkı Olan Kişi Ölürse Ne Olur?

İntifa hakkı, kişiye bağlı irtifak hakkı olduğundan sahibinin ölümüyle intifa hakkı sona erer.

Dilay ERGENÇ