İdari gözetim kararı, genellikle yabancılar hukuku kapsamında, sınır dışı edilmesi planlanan veya ülkede izinsiz bulunan yabancıların güvenli bir yerde tutulması amacıyla verilen bir karardır. Bu karar, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na dayanır ve yabancının özgürlük hakkını sınırlayan bir tedbirdir. Ancak, bu tür kararların hukuka aykırı olabileceği durumlar da vardır. Bu nedenle, idari gözetim kararına karşı yargı yoluna başvurmak, kişinin temel hak ve özgürlüklerini koruma imkanı sağlar.
İdari gözetim kararına itiraz, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde yetkili sulh ceza hakimliğine yapılır. İtiraz dilekçesinde, kararın neden hukuka aykırı olduğu ve kişinin serbest bırakılması gerektiği gerekçeleri açıkça belirtilmelidir. Mahkeme, itirazı genellikle dosya üzerinden ve hızlı bir şekilde inceleyerek 5 gün içinde karar verir. İtiraz sonucu, gözetim süresinin devamına, kaldırılmasına veya idari gözetimin daha hafif tedbirlere dönüştürülmesine yönelik olabilir. Bu süreçte, kişinin avukat desteği alması, başvurusunun daha etkin ve başarılı bir şekilde yapılmasını sağlar.
İdari gözetim, yabancıların sınır dışı edilmesi veya uluslararası koruma başvurularının değerlendirilmesi sırasında, kamu güvenliği veya sağlığı tehdidi şüphesiyle belirli bir süre gözetim altında tutulmasını ifade eder. Yabancılara idari gözetim kararı, kaçma riski, giriş çıkış ihlalleri veya kamu güvenliğine tehdit oluşturma gibi durumlarda verilir. Haklarında idari gözetim kararı verilen yabancılar, ilgili kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle karara itiraz edebilmektedirler. Bu itiraz için özel düzenlemeler getirilmiş olup makalemizde idari gözetim kararına itirazın nasıl yapılacağını inceleyeceğiz.
İÇİNDEKİLER
- İDARİ GÖZETİM KARARI NEDİR?
- İDARİ GÖZETİM KARARI HANGİ DURUMLARDA UYGULANIR?
- İDARİ GÖZETİM KARARINA NASIL İTİRAZ EDİLİR?
- İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ SÜRECİNDE GEREKLİ BELGELER
- İDARİ GÖZETİM KARARI İTİRAZI HANGİ MAHKEMEYE YAPILIR?
- İDARİ GÖZETİM KARARININ SONUÇLARI NELERDİR?
- İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ EDERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
- İDARİ GÖZETİM KARARI HAKKINDA HUKUKİ MEVZUAT
- GERİ GÖNDERME MERKEZLERİ
- İDARİ GÖZETİME ALTERNATİF YÜKÜMLÜLÜKLER NELERDİR?
- ÖRNEK İDARİ GÖZETİM KARARI KALDIRMA KARARLARI
- İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
- SIKÇA SORULAN SORULAR
- İdari Gözetim Karari Ne Demek?
- İdari Gözetimden Nasıl Çıkarılır?
- İdari Gözetim Kararına İtiraz Uyaptan Yapılır Mı?
- İdari Gözetim Kararına İtiraz Reddedilirse Ne Olur?
- İdari Gözetim Kararına İtiraz Kaç Günde Sonuçlanır?
- İdari Gözetime Alternatif Yükümlülükler Nelerdir?
- İdari Gözetim Nasıl Kalkar?
- Avukat Geri Gönderme Merkezinde Ne Yapar?
- İdari Gözetim Kararına İtiraz Yetkili Mahkeme Hangisidir?
- İdari Gözetim Kararına İtiraz Süresi Var Mı?
İDARİ GÖZETİM KARARI NEDİR?
Yabancıların ülkeye kabulü ya da ülkeden sınır dışı edilmeleri sürecinde, sınır dışı işlemleri tamamlanıncaya kadar önceden belirlenmiş gözetim mekanlarında tutulmasına idari gözetim denir. İdari gözetim kavramı; “idari” mahiyette bir özgürlükten alıkoymak olarak tanımlanabilir. Kişilerin iradeleri dışında alıkonulması uygulamalarını genelde ceza hukukunda görürüz fakat idari gözetim müessesi de bir irade dışı alıkonulmadır. İdari gözetim sadece yabancılara uygulanırken ceza hukukunun muhatabı vatandaş veya yabancı ayrımı olmaksızın herkes olabilmektedir. İdari gözetim sınırdan geri çevirme ve sınır dışı etme kararlarının uygulanabilmesi ve uluslararası koruma başvurusunda bulunanların başvurularının değerlendirmesi sırasında belli şartların varlığı halinde uygulanan bir tedbir yöntemidir. Gözetim tedbiri için “kamu güvenliğinin tehdit edildiği” şüphesi yeterlidir.

YABANCILARIN İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ
İDARİ GÖZETİM KARARI HANGİ DURUMLARDA UYGULANIR?
Haklarında sınırdışı edilme kararı verilenlerden;
- Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar
- Yasal giriş ya da çıkış kurallarına riayet etmeyenler
- Sahte belge kullananlar
- Türkiye’den çıkması için tanınan sürede Türkiye’den çıkmayanlar
- Kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından risk taşıyanlar
hakkında valiliklerce idari gözetim kararı alınır yahut idari gözetime alternatif yükümlülükler uygulanır.
İlgili düzenleme YUKK’un 57. Maddesinin 2. Fıkrasında mevcuttur. Maddeye göre; hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır.
Türk hukukunda uluslararası koruma talep eden yabancıların idari gözetimi ise YUKK’un 68. Maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre; uluslararası koruma talep eden yabancıların idari gözetim altına alınabilmesi içi sadece taleplerinin olması yetersiz kalmaktadır. Bu yabancıların ancak kanunda sayılan sebeplerden birinin varlığı halinde idari gözetimine karar verilebilmesi mümkündür. Başvuru sahiplerinin idari gözetim altına alınması istisnai bir işlemdir ve başvuru sahibi sadece aşağıdaki hâllerde idari gözetim altına alınabilir:
- a) Kimlik veya vatandaşlık bilgilerinin doğruluğuyla ilgili ciddi şüphe varsa, bu bilgilerinin tespiti amacıyla
- b) Sınır kapılarında usulüne aykırı surette ülkeye girmekten alıkonulması amacıyla
- c) İdari gözetim altına alınmaması durumunda başvurusuna temel oluşturan unsurların belirlenemeyecek olması hâlinde
- ç) Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehlike oluşturması hâlinde”
Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyen ve sınır kapılarında tutulan yabancılar için böyle bir durumda idari gözetim kararı verilebilmesi için uluslararası koruma talep edilmediği sürece yabancının hakkında sınır dışı kararı verilmiş olması ön şarttır. Yani sınır kapısında bekletilen yabancılar hakkında sadece sınırdan geri çevirme kararı verilmiştir, bir sınır dışı kararı verilmemiştir bu yüzden de yabancının idari gözetim altına alınabilmesi mümkün değildir.
Yukarıda idari gözetim kararının uygulanabileceği durumlardan bahsedilmiş olup ilgili kararın hukuka aykırı bir şekilde uygulandığını düşünenler karara karşı itiraz hakkına da sahiptirler.
İDARİ GÖZETİM KARARINA NASIL İTİRAZ EDİLİR?
Haklarında verilen idari gözetim kararının hukuka aykırı olduğu gerekçesi ile yabancılar karara itiraz edebilmektedirler. Bu hakkın kullanımını kısıtlanamaz zira hukuk devleti uyarınca idare tarafından yapılan işlemler ve eylemler her zaman yargıya açık olmak zorundadır.
Yabancılar idari gözetim kararına karşı itirazı doğrudan yapabilecekleri gibi yasal temsilcileri aracılığı ile de yapabilirler. Yani idari gözetim kararının iptaline ilişkin itirazda bulunabilir. İtiraz sulh ceza hakimliğine yapılır. İlgili maddelere göre “İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir. Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Dilekçenin idareye verilmesi hâlinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine derhâl ulaştırılır. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.
O yerde birden fazla sulh ceza hâkimliği varsa ikinci sulh ceza hâkimliği, aksi durumda il veya ilçenin adıyla anılan sulh ceza hâkimliği yetkilidir. Kanunumuzda, idari gözetim kararına karşı sulh ceza mahkemesine yapılacak itiraza ilişkin belli bir süre öngörülmemiştir. Bu yüzden kişi, idari gözetim altında bulunduğu süre içerisinde her zaman idari gözetim kararının kaldırılmasına yönelik başvuruyu yapabilecektir.
Her ne kadar sulh ceza hakimliği itiraz mercii olsa da itiraz dilekçesinin sulh ceza hakimliği yerine idareye verilmiş olması durumunda, bunun en hızlı şekilde yetkili sulh ceza hâkimine ulaştırılması gerekir.
İtiraz Dilekçesi Nasıl Hazırlanır? Başvurulacak Yetkili Merciler İtiraz Süresinin Önemi
İtiraz dilekçesi sulh ceza hakimliğine gönderilmek üzere hazırlanır. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı bu dilekçeyle itiraz kanun yoluna başvurabilir.
Başvurulacak merci kural olarak adliyelerdeki sulh ceza hakimliğidir fakat dilekçe idareye verilmişse idare yetkili sulh ceza hakimine derhal dilekçeyi ulaştırır.
Hukuka aykırı bir idari gözetim kararının, sulh ceza hâkimliği tarafından iptal edilerek hükümsüz kılınması için itiraz yoluna başvurma süresi idari gözetim süresince hak düşürücü süreye tabi değildir. İdari gözetim süresince başvuruda bulunulabilir.
Kanunda sulh ceza hâkimliği tarafından yapılacak incelemenin beş gün içinde sonuçlandırılacağı düzenlenmiştir. Sulh ceza hâkiminin itiraz başvurusu neticesinde vereceği karar kesin olup idari gözetim kararına itirazın reddedilmesi durumunda başvurulabilecek bir kanun yolu bulunmamaktadır.
İdari gözetim kararına itiraz dilekçesi hazırlanırken talep net bir şekilde dile getirilmelidir. Ayrıca ilgili kararın ne yönden hukuka aykırı olduğu mutlak bir şekilde belirtilmelidir. Yine kişinin mevcut durumunun da dilekçede belirtilmesi elzemdir. Örneğin yaşlılık sebebiyle sağlık şartlarının elvermediği, gebelik sebebiyle idari gözetimin geri dönülemez sonuçlara sebebiyet verebileceği, sabit ikamet sahibi olunduğu, hakkında yürütülen soruşturma sebebiyle idari gözetime tabi tutulan kişi hakkında takipsizlik kararı verildiği gibi örnekler mutlaka idari gözetime itiraz dilekçesinde belirtilmelidir. Yine, idari gözetim kararına itiraz edilirken ilgili kanunun 57/A maddesinde düzenlenen alternatif yükümlülükler maddesine atıfta bulunulmalıdır. Yani kişi hakkında her ne kadar idari gözetimin kaldırılması kararı verilmeyecekse de alternatif yükümlülüklerin uygulanarak kişinin serbest bırakılması sulh ceza hakiminden talep edilmelidir.
İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ SÜRECİNDE GEREKLİ BELGELER
- Sulh ceza hakimliğine gönderilmek üzere hazırlanmış itiraz dilekçesi
- Yabancıya ait kimlik belgesi
- İdari gözetim kararının örneği
- İtirazın yapılmasını destekleyen gerekçelere ait belgeler (sağlık raporu, noter taahhüdü, tanık raporu )
- Varsa yabancının pasaportu
İDARİ GÖZETİM KARARI İTİRAZI HANGİ MAHKEMEYE YAPILIR?
İdari gözetim kararı itirazı sulh ceza hakimliğine yapılır. İdareye verilen itiraz dilekçeleri ise derhal sulh ceza hakimliğine gönderilir. İlgili madde ; YUKK, m. 68/7; İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetime karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir. Sulh ceza hâkimi incelemeyi 5 gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.
İDARİ GÖZETİM KARARININ SONUÇLARI NELERDİR?
Yabancı geçici olarak özgürlüğünden alıkonulur. İdari gözetim uygulanan kişi, Türkiye’deki bir geri gönderme merkezine (GGM) yerleştirilir. Bu merkezlerde yabancı, ülkesine geri gönderilene kadar tutulur. İdari gözetim kararı, genellikle yabancının Türkiye’den sınır dışı edilmesi için gerekli olan işlemlerin yapılması, ülkesine dönüş için belgelerin düzenlenmesi, kimlik tespiti ve diğer bürokratik işlemler tamamlanması için verilir. Bu kişiler cezaevinde tutulmaz.
İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ EDERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
İdari gözetim kararına itiraz ederken usulen ve esasen uyulması gereken şartlar vardır. Her ne kadar başvuru süresi belli bir süreye tabi olmasa da itiraz dilekçesinin doğru bir şekilde sunulması için sürecin zamanında başlatılması önemlidir. İdari gözetim kararına itirazlar sulh ceza hâkimliğine yapılmalıdır. İdareye verilen dilekçelerin sulh ceza hakimliğine gönderilmesi vakit alabilir. Dilekçe açık, net ve anlaşılır olmalı ve somut delillerle desteklenmelidir. İdari gözetim şartlarında bir değişiklik varsa veya yeni bir durum ortaya çıkmışsa, bu durum yeniden başvuru yapılması için gerekçe oluşturabilir.
Örneğin, kişinin sağlık durumu kötüleşmişse, tutukluluk koşulları değişmişse, bu durumlar başvuruda dile getirilebilir. Sulh ceza hâkimliğinin verdiği karar kesindir bu yüzden dilekçenin hukuken desteklenmiş şekilde yazılması gerekir. Yine dilekçede mutlaka alternatif yükümlülüklerin uygulanmasını talep etmek gerekmektedir. Alternatif yükümlülükler Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 57/A maddesinde düzenlenmiş olup yabancıya idari gözetim dışında başkaca yükümlükleri yüklemektedir. Bu hususta yabancılar hukuku avukatlarımızdan destek alabilirsiniz.
İDARİ GÖZETİM KARARI HAKKINDA HUKUKİ MEVZUAT
İdari gözetim kararı, belirli mevzuat çerçevesinde verilmekte olup, hukuki dayanakları şunlardır ; Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu , Türk Vatandaşlığı Kanunu (5901 Sayılı Kanun) , İçişleri Bakanlığı ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yönetmelikleri
GERİ GÖNDERME MERKEZLERİ
Ulusal ve uluslararası mevzuata göre, düzensiz durumda bulunan veya düzensiz şekilde çalışan, ya da yasal olmayan yollarla ülkeye giriş yapan ya da çıkmaya çalışan yabancılar, sınır dışı işlemleri tamamlanana kadar idari gözetim altına alınarak Geri Gönderme Merkezleri’ne (GGM) yerleştirilmektedir. İşleyişi, koşulları vs. geri gönderme merkezi yönetmeliğinde düzenlenir. Türkiye’de ki geri gönderim merkezleri ve kapasiteleri şunlardır ;
Adana Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 80 kişi |
Antalya Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 170 kişi |
Aydın Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 564 kişi |
Çanakkale Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 400 kişi |
Edirne Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 500 kişi |
Erzurum Geri Gönderme Merkezi (2 adet) |
Kapasite: 750 kişi (her bir merkez) |
Gaziantep Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 750 kişi |
Hatay Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 192 kişi |
İstanbul Silivri Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 270 kişi |
İstanbul Binkılıç Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 750 kişi |
İzmir Harmandalı Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 750 kişi |
Kayseri Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 750 kişi |
Kırklareli Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 750 kişi |
Kocaeli Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 250 kişi |
Muğla Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 88 kişi |
Van Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 392 kişi |
Van Kurubaş Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 750 kişi |
Osmaniye Düziçi Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 4000 kişi |
Afşin Geri Gönderme Merkezi (Kahramanmaraş) |
Kapasite: 1000 kişi |
Konya Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 1000 kişi |
Sakarya Geri Gönderme Merkezi |
Kapasite: 1200 kişi |
İDARİ GÖZETİME ALTERNATİF YÜKÜMLÜLÜKLER NELERDİR?
İdari gözetim kararı, istisnai bir tedbirdir ve hukuki yararın alternatif tedbirlerle sağlanması mümkünse, alternatif tedbirlere başvurulmalıdır. İdari gözetime alternatif tedbirler alıkonma içermeyen tedbirler, daha az kısıtlayıcı tedbirler olarak tanımlanabilir.
İdari gözetimin gerekip gerekmediği bireysel olarak değerlendirilir ikamet zorunluluğu ve bildirim yükümlülüğünün yeterli olup olmayacağı öncelikle değerlendirilir. Valilik, idari gözetim yerine başka usuller belirleyebilir. Bu tedbirler yeterli olmadığı takdirde, idari gözetim uygulanır. Geri gönderme merkezine gönderilmesi sonrasında yabancıyla mülakat yapılarak idari gözetime alternatif yükümlülüklere tabi tutulup tutulmayacağı değerlendirilir.
İdari gözetime alternatif yükümlülükler; bildirimde bulunma, kuruma ya da konuta yerleştirilme , belirli bir adreste ikamet zorunluluğu , teminat istenmesi , elektronik izleme ve ev hapsi , kamu yararına hizmetlerde gönüllülük esasıyla görev alma olarak tanımlanabilir.
Valiliğe idari gözetim yerine uygulanabilecek alternatif tedbirler bakımından takdir yetkisi tanınmıştır. Valiliğin takdir yetkisi hangi alternatif tedbirin uygulanabileceği konusundadır yani idari gözetim mi alternatif tedbir mi uygulanmalı sorusunda valiliğin takdir yetkisi yoktur.
ÖRNEK İDARİ GÖZETİM KARARI KALDIRMA KARARLARI

İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ
…………………….I Başvurusunda İtiraz eden vekili Hakimliğimize vermiş olduğu dilekçesinde özetle, müvekkili hakkında İzmir Valiliği tarafından düzenlenen idari gözetim kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. İtiraz eden vekilince ibraz edilen evraklar, idarenin cevabı ve ekinde bulunan evraklar birlikte değerlendirildiğinde;
Muteriz hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından verilen 2024/187499 soruşturma ve 2024/117974 numaralı Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar’da göz önünde bulundurularak, muterizin ülkemizde geçirdiği zaman dilimi içinde hakkında adli yada idari herhangi bir soruşturmanın bulunmaması, aramanın icrası esnasında suç unsurunun ele geçirilmemiş olması, muterizin idari gözetim altında geçirmiş bulunduğu süre, muterizin ailesi ile birlikte yaşadığı sabit bir ikametgahının bulunduğu, uluslararası insan hakları hukuku ve kamu ekonomisi gözetildiğinde idari gözetim tedbirinin son çare olarak görülmesi gerektiği,
bu kosullarda ve kesinleşmiş bir sınırdışı edilme kararı bulunmadan muterizin ucu açık bir şekilde idari gözetim altında tutulmasının Anayasamızın 19. Maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 5. Maddesinde ifadesini bulan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına aykırı olacağı, 6458 sayılı yasanın 57. Maddesinde öngörülen idari gözetime alternatif yükümlülükler ile de idari gözetimden elde edilecek amaca ulaşabileceği, bu yükümlülüklere uyulmaması halinde ilgili Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun uygulanmasına İlişkin Yönetmelik uyarınca muterizin yeniden idari gözetim altına alınabileceği, tüm bu hususlar gözetildiğinde idari gözetim tedbirinin devam etmesinin dosya kapsamına göre orantısız olacağı,
6458 sayılı Kanunun 57. Maddesinde belirtilen alternatif yükümlülüklerin bu aşamada ölçülü olacağı anlaşılmakla itiraz eden vekilinin itirazının kabulüne dair aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.

SINIR DIŞI KARARINA İTİRAZ KARAR ÖRNEĞİ
İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
İdari gözetim kararına itiraz dilekçesi örneği;
İSTANBUL NÖBETÇİ SULH CEZA HAKİMLİĞİ’NE
DAVACI :
VEKİLİ : Av. Haşim Elmas
Hürriyet Mah. Dr. Cemil Bengü Cad. No:39/1 Kağıthane/İstanbul
DAVALI : İstanbul Valiliği
Ankara Caddesi 34110 Cağaloğlu-Fatih/İstanbul
İTİRAZ KONUSU : İdari gözetim altında tutulan müvekkilimizin 6458 sayılı Kanunun 57/6. ve 68. maddelerine göre idari gözetim kararının kaldırılması talebinden ibarettir.
İŞLEMİN TARİHİ : İstanbul İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nün 02.09.2024 tarih, ………………….. sayılı İdari Gözetim Kararı ve devamında İstanbul Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğünün idari gözetim devam kararı tarihi
- Müvekkilim ……………. hakkında sınır dışı kararı verilmiş ve kendisi idari gözetim altına alınmıştır. Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı olan Uygur Türkü, ……………. doğumlu müvekkil……………., ülkemize yasal giriş yapmış, Çin Halk Cumhuriyeti’nin siyasi ve ekonomik düzensizliğinden ve Uygur Türklerine karşı uyguladığı işkence politikasından uzaklaşmak istemiştir. Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşıdır.
- Müvekkilimizin “kaçma ve kaybolma riski” kesinlikle bulunmamaktadır. Müvekkil Türkiye’de ………………………../ İstanbul adresinde ikamet etmektedir
- Müvekkil, ülkeye yasal yollar ile ülkeye girmiştir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Kapsamında Türkiye de turizm amaçlı kalacaklar kapsamında ikamet izni talebi başvurusunda bulunmuş fakat hiç bir neden gösterilmeden ikamet izni talebi başvurusu reddedilmiştir.
- Müvekkil hakkında herhangi bir somut delil olmaksızın Silahlı Terör Örgütüne Üye Olma suçundan dolayı yakalanmış ve bu sebeple …………….. tarihinde Çatalca Binkılıç Yabancılar Geri Gönderme Merkezinde alıkonulmuştur. Fakat müvekkil hakkında iddia olunan Terör Örgütüne Üye Olma Suçlaması da müvekkilin canını kurtarmak için kaçtığı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından ortaya atılan bir iddia olup Çin Halk Cumhuriyeti’nin soykırımdan kaçmayı başaran Uygurların ülkeye geri iade edilmesi ve soykırıma dahil edilebilmeleri için yapılan rutin bir uygulamadır. Müvekkilin hakkında herhangi bir delil olmaksızın tamamen farazi iddialar ile sınır dışı edilerek canının, malının ve onurunun tehlike altında olduğu Çin Hükümetine teslim edilmesi öncelikle vicdana sonrasında ise hukuka ve yasaya aykırı olacaktır.
- Müvekkil ülkemizde yaşadığı süre boyunca geçimini meşru yollardan sağlamış ve bugüne kadar en ufak bir suçun ya da usulsüz işlemin içerisinde yer almamıştır. T.C. Devleti’nin tüm kanun ve kurallarına uymuş ve toplumsal hayatın gereklerine ayak uydurmayı başarmıştır. Müvekkil hakkında halihazırda da her hangi bir adli işlem ya da soruşturma bulunmamaktadır.
- MÜVEKKİLİM HAKKINDA AÇILMIŞ HERHANGİ BİR KAMU DAVASI VE KESİNLEŞMİŞ BİR CEZA HÜKMÜ BULUNMAMAKTADIR. İDARE TARAFINDAN, KAMU DÜZENİ AÇISINDAN TEHDİT OLUŞTURDUĞU GEREKÇESİYLE VERİLEN 02/09/2024 TARİH, …………………………. SAYILI İDARİ GÖZETİM KARARI GERÇEĞE VE HUKUKA AYKIRIDIR. Müvekkil hakkındaki sınır dışı kararının iptal edilmesi için de İSTANBUL 18. İDARE MAHKEMESİ’NİN ………….. E. SAYILI DOSYASI’NDA SINIR DIŞI KARARININ İPTALİ İSTEMLİ DAVA AÇILMIŞTIR. Sunduğumuz dava dosya bilgilerinden anlaşılacağı üzere müvekkilin sınır dışı kararı kesinleşmemiştir. (Ek-1 Sınır dışı kararına karşı açılan dava bilgileri)
- Müvekkilimiz düzgün bir iş, sabit maaş ve ikamet sahibidir. Kesinlikle kaçma kaybolma riski bulunmamaktadır. Müvekkil Çin Halk Cumhuriyet vatandaşı olan bir Uygur Türk’üdür. Uygur Soykırımı, Çin Hükûmeti tarafından Uygurlar’a karşı uygulanan şiddet ve İnsan hakları ihlallerine verilen genel isimdir.Bu politika çoğunluğu Uygur olan bir milyondan fazla Türk Müslümanın herhangi bir yasal işlem olmaksızın, gizli gözaltı kamplarında tutulmasına yol açmıştır. Uygurlulara karşı uygulanan şiddet, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana etnik ve dini kimlikleri nedeniyle en fazla kişinin tutuklandığı, şiddet gördüğü ve öldürüldüğü olay olmuştur. Çin Halk Cumhuriyet’inin kadın, erkek, çocuk ayırt etmeksizin insanlara şiddet uyguladığı ve öldürdüğü göz önüne alındığında müvekkilin hakkındaki Sınır dışı kararı müvekkilin ölüm fermanını imzalamak anlamına geldiği açıktır. Kaldı ki 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun(YUKK) Madde 55 hakkından sınır dışı etme kararı alınamayacaklar arasında Madde 55/1-a’da “Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar” sayılmıştır. Çin Halk Cumhuriyet’inin Uygurlara karşı uyguladığı soykırım, işkence ve onur kırıcı cezalar sebebi ile müvekkilin Madde 55/1-a uyarınca sınır dışı edilmesi mümkün değildir.
- Sınır dışı etme kararı alınmayacaklar
- MADDE 55 – (1) 54 üncü madde kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz: a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
- 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Madde 57 kapsamında belli bir adreste ikamet etme, belirlenecek şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilerek müvekkilimin salıverilmesi gerekmektedir. MÜVEKKİL İSTANBULDA SABİT İKAMETGAH SAHİBİDİR. HERHANGİ BİR KAMU DÜZENİNİ İHLAL EDECEK BİR DURUM ve KAMU SAĞLIĞINI TEHLİKEYE SOKACAK HERHANGİ BİR BULAŞICI HASTALIĞA SAHİP DEĞİLDİR VE KİMLİĞİ PASAPORTU BELLİDİR. MÜVEKKİLİMİN HAL BÖYLE İKEN GERİ GÖNDERME MERKEZİNDE TUTULMASI VE SINIR DIŞI EDİLMESİ İÇİN KARAR VERİLMESİ TUTUKLU MUAMELESİ YAPILMASI MÜVEKKİLİN EN TEMEL HAKLARINI İHMAL ETMEKTEDİR.
- Müvekkil kendi halinde olup, hiçbir şekilde kamu düzenini, güvenliğini ve kamu sağlığını tehdit etmemiştir. Görüldüğü üzere 6458 sayılı kanunun “Sınır dışı Etme Kararı Alınacaklar” başlıklı 54.maddesinde yer alan yazılı şartlar oluşmamıştır. Nitekim Anayasa Mahkemesi Başkanlığının K.A. kararında “Anayasa’nın 19. Maddesi uyarınca sınır dışı etme veya iade işlemleri ‘gerekli özen’ içerisinde yürütülmez ise kişi özgürlüğünden, mahrumiyetin meşruiyetinden artık söz edilemez” (K.A., & 123). Müvekkil hakkında alınan sınır dışı ve idari gözetim kararı da gerekli özen içerisinde alınmamıştır, alenen hukuka aykırıdır.
- Müvekkilimiz sabit ikamet sahibidir. Kesinlikle kaçma kaybolma riski bulunmamaktadır. 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Madde 57 kapsamında belli bir adreste ikamet etme, belirlenecek şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilerek müvekkilimin salıverilmesi gerekmektedir.
- Ayrıca her ne kadar müvekkil hakkında idari gözetim kararına itiraz edilmişse de Sayın Hakimliğinizin uygun görmemesi halinde 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun madde 57/A uyarınca idari gözetime alternatif yükümlülüklerin müvekkil hakkında uygulanmasını talep ederiz.
HUKUKİ NEDENLER : YUKK , Yargıtay kararları ve her türlü delil
NETİCE-İ TALEP : Yukarıda arz ve izah edilen ve mahkemenizce re’sen dikkate alınacak sebeplerle MÜVEKKİLİMİN SINIR DIŞI EDİLMESİ HALİNDE HAYATİ TEHLİKESİ MEYDANA GELECEĞİ VE BU NEDENLE EŞYALARINI ALABİLMESİ, SABİT İKAMET ETTİĞİ YERE DÖNEBİLMESİ İÇİN 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Madde 57 kapsamında belli bir adreste ikamet etme, belirlenecek şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilerek müvekkilimiz adına yaptığımız itirazımızın kabulü ile müvekkil hakkında verilmiş olan idari gözetim kararının itirazen kaldırılarak derhal salıverilmesine, her ne kadar müvekkil hakkında idari gözetim kararına itiraz edilmişse de sayın hakimliğinizin uygun görmemesi halinde 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun madde 57/A uyarınca idari gözetime alternatif yükümlülüklerin uygulanmasına karar verilmesini bilvekale arz ve talep ederiz
İtiraz Eden Vekili
Av. Haşim Elmas
SIKÇA SORULAN SORULAR
İdari Gözetim Karari Ne Demek?
İdari gözetim kararı, yabancıların Türkiye’den sınır dışı edilmeden önce belirli bir süre boyunca özgürlüklerinden alıkonulmasını sağlayan bir tedbirdir
İdari Gözetimden Nasıl Çıkarılır?
İdari gözetim altındaki yabancı karara itiraz edebilir. İdari gözetim altındaki kişi veya temsilcisi, gözetim şartlarının ortadan kalktığına dair bir başvuruda bulunabilir. İdari gözetime alternatif olarak, daha az kısıtlayıcı tedbirler uygulanabilir. Geri gönderme merkezinde tutulan bir yabancı için belirli bir süre gözetim uygulanabilir. Bu sürenin tamamlanmasıyla, kişi serbest bırakılabilir
İdari Gözetim Kararına İtiraz Uyaptan Yapılır Mı?
Uyap Avukat Portal üzerinden idari gözetim kararlarına karşı Sulh Ceza Hakimliklerine itiraz edilememektedir. İdari gözetim kararına itiraz, sulh ceza hâkimliğine fiziken yapılır.
İdari Gözetim Kararına İtiraz Reddedilirse Ne Olur?
Kişi gözetim altında kalmaya devam eder. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, başvurusu reddedilse dahi yeni koşulların ortaya çıkması durumunda, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilmektedir.
İdari Gözetim Kararına İtiraz Kaç Günde Sonuçlanır?
İdari gözetim kararına itiraz, sulh ceza hakimi tarafından 5 günde sonuçlandırılır.
İdari Gözetime Alternatif Yükümlülükler Nelerdir?
İdari gözetime alternatif yükümlülükler; ikamet yeri belirleme, bildirimde bulunma, polise veya göç idaresine belirli aralıklarla başvuru yükümlülüğü, elektronik takip, pasaport ve seyahat belgelerinin alıkonulması, bildirilen konaklama yerini değiştirmeme yükümlülüğü, izleme ve gözetleme, belirli aralıklarla raporlama yükümlülüğü, çalışma yasağı, ileri tarihlerde sınır dışı edilme yükümlülüğü.
İdari Gözetim Nasıl Kalkar?
İdari gözetim, gözetim süresinin dolması, gözetim kararının iptali, alternatif tedbirlerin alınması, yabancı kişinin ülkesine geri gönderilmesi ve sağlık durumu gibi nedenlerle kalkar
Avukat Geri Gönderme Merkezinde Ne Yapar?
Avukat, geri gönderme merkezinde müvekkili ile görüşebilir, müvekkilinin idare tarafından oluşturulan dosyasını inceleyebilir ve kararların örneklerini alabilir.
İdari Gözetim Kararına İtiraz Yetkili Mahkeme Hangisidir?
İdari gözetim kararına itiraz için yetkili mahkeme, yabancı kişi hakkında idari gözetim kararı veren makamın bulunduğu yer mahkemesidir.
İdari Gözetim Kararına İtiraz Süresi Var Mı?
Hayır yok. Kişi gözetim altında kaldığı süre boyunca itiraz edebilir. Ancak bu itiraz hakkının kullanımında yeni bir durumun ortaya çıkması dikkate alınmaktadır.