Yaşlılık maaşı, Türkiye’de 65 yaşını doldurmuş, sosyal güvencesi bulunmayan ve maddi açıdan muhtaç durumda olan kişilere devlet tarafından sağlanan sosyal yardım türüdür. Bu maaş, 2022 sayılı kanun kapsamında, belirli koşulları sağlayan yaşlı bireylerin geçimlerini desteklemek amacıyla verilmektedir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından düzenlenen yaşlılık maaşı, yaşlı bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmak için ödenen düzenli bir gelirdir.
İÇİNDEKİLER
Yaşlılık Maaşı Nedir?
65 yaşını doldurmuş, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna prim ödememiş ve emekli maaşı almayan kişilere, devlet tarafından bağlanan maaşa yaşlılık maaşı ya da 65 yaş aylığı denir. Bu maaş, özellikle geçim sıkıntısı yaşayan ve başka bir gelir kaynağı olmayan yaşlı bireylerin yaşam standartlarını iyileştirmeyi amaçlar. Yaşlılık maaşı, devletin sosyal güvenlik politikalarının bir parçası olarak, muhtaçlık sınırının altında yaşayan vatandaşlara sunulur.
2024 itibarıyla yaşlılık maaşı aylık olarak 4.747,80 TL olarak belirlenmiş ve üçer aylık periyotlarla ödenmektedir.
Yaşlılık Maaşı Şartları Nelerdir?
Yaşlılık maaşına hak kazanmak için belirlenen bazı koşullar bulunmaktadır. Bu koşullar, devletin yardıma muhtaç olan yaşlı bireyleri belirleyebilmesi açısından önemlidir. İşte yaşlılık maaşı başvurusu yapabilmek için aranan başlıca şartlar:
1. Yaş Şartı:
Yaşlılık maaşı alabilmek için başvuru sahibinin *65 yaşını doldurmuş* olması gerekir. 65 yaş altındaki bireyler bu maaşa başvuramaz.
2. Sosyal Güvenlikten Gelir Almama:
Başvuru sahibinin Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı vb.) herhangi bir gelir ya da emekli maaşı almıyor olması gerekmektedir. Bu koşul, yaşlılık maaşının sadece sosyal güvencesi olmayan ve geliri bulunmayan kişilere verilmesini sağlar. Emeklilik hakkı olan kişiler bu maaştan yararlanamaz.
3. Gelir Durumu:
Yaşlılık maaşı başvurusu yapan kişinin nafaka bağlanmamış veya nafaka bağlanması mümkün olmayan bir durumda olması gerekmektedir. Ayrıca, kişinin bulunduğu hanede yaşayan bireylerin kişi başına düşen gelirinin asgari ücretin üçte birinden (2024 itibarıyla yaklaşık 4.753 TL’nin üçte biri) daha az olması gerekmektedir. Bu şart, yaşlılık maaşının sadece maddi açıdan zor durumda olan bireylere verilmesini sağlar.
4. Prim Ödeme Durumu:
Başvuru sahibi, sosyal güvenlik sistemine dahil olacak şekilde isteğe bağlı sigorta primi ödememiş olmalıdır. İsteğe bağlı sigorta ödemeleri yapan bireyler, sosyal güvenlik kapsamında değerlendirildiği için bu maaştan faydalanamaz.
5. Muhtaçlık Durumu:
Yaşlılık maaşı başvurusunda bulunan kişinin muhtaçlık durumu valilikler veya kaymakamlıklar tarafından araştırılır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, başvuru sahibinin maddi durumunu inceleyerek kişinin bu maaşı almaya uygun olup olmadığına karar verir. Muhtaçlık sınırının altında yaşayan kişiler bu maaştan faydalanabilir.
Yaşlılık Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yaşlılık maaşı başvurusunda bulunmak isteyen vatandaşlar, e-Devlet üzerinden başvuru yapabilirler. Ayrıca, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına bizzat başvuruda bulunmak da mümkündür. Başvurular sırasında nüfus cüzdanı, gelir belgesi gibi evraklar talep edilebilir.
Başvuru süreci tamamlandıktan sonra, valilikler ve kaymakamlıklar tarafından kişinin maddi durumu değerlendirilir ve maaş bağlanma kararı verilir. Değerlendirme sonucunda, şartları sağlayan kişilere düzenli olarak yaşlılık maaşı ödenir.
65 YAŞ MAAŞI ALMAK İÇİN NASIL BAŞVURU YAPILIR?
65 yaşında ve üstünde olan kişilerin 2022 sayılı Kanun kapsamında muhtaç vatandaşlarımıza yaşlı aylığı bağlama işlemleri şöyle yapılır:
Vatandaşlar öncelikle Valilik veya Kaymakamlıklara bağlı defterdarlık veya mal müdürlüklerinden BAŞVURU EVRAKLARI alınır.
İl veya ilçe idare kurulu tarafından verilen muhtaçlık kararı belgeleri alınır.
Alınan belgeler SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) – Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğü’ne teslim edilir.
SGK alınan belgeleri inceler ve yaşlılık maaşı alıp almayacağınıza karar verir.
65 yaş aylığı için başvuruyu yakını tarafından (VASİ) yapılması için mahkemeden VASİ’lik kararı alınır. Vasi olan kişinin başvuruda dikkat etmesi gerekenler:
Aylık Başvurusunda Bulunurken;
1. Başvurunuzun hizmetlerimiz kapsamında olup olmadığına
2. Başvurunuz aylık işleminin (aylık türünün) doğru olduğuna
3. Tüm belgelerin eksiksiz olarak doldurulduğuna,
4. Belgelerin ilgili yerlere onaylatılarak alındığına
5. Başvurunuzun ilgili Mal müdürlüğüne/ Defterdarlığa teslim edildiğine dikkat edin!
Yaşlılık Maaşı Ne Zaman Yatırılır?
Yaşlılık maaşı, üç ayda bir yatırılmaktadır. Yani yıl içerisinde dört kez ödeme yapılır. Ödemeler genellikle Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında yapılır. Bu ödemeler, PTT aracılığıyla hak sahiplerine ulaştırılır. Ödemelerin yapılacağı tarihler, kişinin doğum tarihine göre belirlenir. 1-15 arasında doğanlar ayın başında, 16-31 arasında doğanlar ise ayın ikinci yarısında maaşlarını alabilirler.
Yaşlılık Maaşı Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Yaşlılık maaşı sorgulaması yapmak isteyen bireyler, e-Devlet sistemi üzerinden başvurularını takip edebilirler. Ayrıca, ALO 144 Sosyal Yardım Hattı da yaşlılık maaşı hakkında bilgi almak ve başvuru durumu sorgulamak için kullanılabilir. Sorgulama sırasında başvuru durumu ve ödeme tarihleri gibi bilgiler öğrenilebilir.
Sonuç
Yaşlılık maaşı, Türkiye’de sosyal güvencesi olmayan ve maddi açıdan muhtaç durumda olan 65 yaş üzeri bireyler için devlet tarafından sağlanan önemli bir sosyal yardımdır. 65 yaşını doldurmuş, sosyal güvenlikten gelir elde etmeyen ve gelir durumu belirli sınırların altında olan bireyler, bu maaştan faydalanabilirler. Yaşlılık maaşı başvurusu, e-Devlet ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracılığıyla yapılabilir ve başvuru şartlarını karşılayan kişilere üç ayda bir ödeme yapılır. İş Hukuku Avukatı