TURKUAZ KART NEDİR? ŞARTLARI VE BAŞVURUSU

Turkuaz kart, uluslararası işgücü politikası uyarınca eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri ve bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara göre başvurusu kabul edilen yabancılara verilen karttır. Turkuaz kart, yabancılara süresiz çalışma izni ve ikamet izni sağlaması yönünden önemli bir uygulamadır.

Turkuaz kart kişiye bazı haklar tanımaktadır. Öyle ki Turkuaz kart sahipleri Türkiye’de ikamet etme, çalışma ve hatta kanunla belirlenen yakınlarına da ikamet etme hakkına sahip olabilmektedirler. Yine Turkuaz kart vasıtasıyla kişiler, vatandaşlık başvurularını da gerçekleştirebilmektedirler. Elbette yine kanunla belirlenen şartların gerçekleşmesi koşuluyla yabancılar bu haklardan yararlanılabilir.

Turkuaz kart, son dönemde Türkiye’de bulunmak isteyen yabancılar açısından önemli bir alternatif haline gelmiştir. Şartları haiz olan yabancılar gerekli belgeler ile başvurularını yaptıktan sonra kabul ile Turkuaz kartın sağladığı haklardan yararlanabilmektedirler. Usulüne uygun bir başvuru için avukatlarımızdan destek almayı unutmayın.

TURKUAZ KART NEDİR? HUKUKİ TANIMI VE KAPSAMI

Turkuaz kart, Turkuaz Kart Yönetmeliğindeki tanımına göre “Yabancıya, Türkiye’de süresiz çalışma ve ikamet hakkı veren, yakınına ise ikamet hakkı veren belgeyi” tanımlamaktadır.

Turkuaz kart ile yabancıya birtakım haklar verilmektedir. En önemlisi ise Turkuaz kart hamiline, süresiz çalışma izninin sağlamış olduğu hakları vermesidir. Bununla birlikte Turkuaz kart sahiplerinin mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocuklarına Turkuaz kart sahibi yakını olduğunu belirten ve ikamet izni yerine de geçen bir belge verilmektedir.

Turkuaz kart, esasen Türkiye’ye fayda sağlayabilecek yabancıların Türkiye’de faaliyetlerini daha kolay gerçekleştirebilmesi adına düzenlenmiştir. Buna göre akademik manada kabul görmüş çalışma sahipleri, bilim, sanayi gibi alanlarda öne çıkmış yabancılar, ihracat ya da istihdam gibi konularda ülke ekonomisine katkı sağlayan ya da sağlayacağı öngörülenler nitelikli yabancı olarak değerlendirilecek ve bu imkândan faydalanabilecektir.

TURKUAZ KART KİMLERE VERİLİR?

Turkuaz kart sahibi olabilmek için Turkuaz kart yönetmeliğinin 5. Maddesinde kimlere bu kartın verilebileceği açıklanmıştır. Bu maddeye göre;

• Yüksek nitelikli işgücü olarak nitelendirilebilen yüksek eğitim düzeyine sahip, mesleki bilgisi ile tecrübesi yeterli kabul edilen kişiler,
• Uluslararası alanda sportif, sanatsal ya da kültürel faaliyetlerde başarı elde etmiş olan,
• Yatırım- ihracat miktarı yüksek, bilime ve teknolojiye fazlaca katkı sağlayabilecek yüksek nitelikli yatırımcılar,
• Bilim ve teknoloji alanında önemli çalışmalar yapan kişiler
• Türkiye’nin ya da Türk kültürünün dünyada tanınırlığının artmasına katkı sağlayacak, Türkiye’nin menfaatine olacak şekilde uluslararası alanda çalışmalarda bulunan kişiler

Turkuaz kart almaya hak kazanabilirler.

TURKUAZ KART BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Turkuaz kart başvurusuna ilişkin usul ve esaslar mezkur yönetmelikte düzenlenmiştir. Öncelikle belirtmek gerekir ki Turkuaz kart başvurusu, yurt içinde doğrudan sistem üzerinden, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki temsilcilikler aracılığı ile yapılmaktadır. Yurt dışında yapılan başvurulara ilişkin bilgi ve belgeler Türk dış temsilciliği aracılığı ile elektronik ortamda Bakanlığa iletilir.  Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancı, yurt içinden yabancı kimlik numarası ile sistem üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabilir. Turkuaz Kart başvurusu, yurtiçi ve yurtdışından yabancı adına yetkili aracı kurum tarafından da yapılabilir. Turkuaz Kart başvurusu sırasında yabancı ve yakınına ilişkin Genel Müdürlükçe belirlenen bilgi ve belgelerin sisteme girilmesiyle başvuru tamamlanır. Turkuaz kart başvurusu konusunda uzman avukatlarımızdan destek alabilir, sorularınızı iletebilirsiniz.

SİSTEME YÜKLENMESİ GEREKEN BELGELER

• Başvuru dilekçesi
• Yabancıya ait pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin sureti
• Varsa ilgili kamu kurum ve kuruluşundan alınan uygunluk belgesi
• Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı için diploma, iş sözleşmesi, özgeçmiş, atama veya görevlendirme yazısı, mesleki tecrübe, anadil dışında bilinen yabancı dilleri gösteren uluslararası düzeyde kabul edilen belgeler
• Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı için yatırım büyüklüğü, istihdam düzeyi, ihracat tutarı, mali yeterlilik, faaliyet gösterilen bölge, sektör ve işi gösterir belgeler
• Bilim insanı veya araştırmacı için, diploma, akademik kariyer ve unvanı gösterir belge, sahip olunan akademik çalışmalar veya lisans, ticari marka veya patent belgeleri
• Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından ulusal veya uluslararası düzeyde başarılı olmuş yabancı için başarılı olduğunu gösterir belgeler 
• Türkiye’nin veya Türk kültürünün tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan yabancılar için: Turkuaz gönüllüsü olarak uluslararası düzeyde yürütülen faaliyetlere ilişkin belgeler, fikir ve sanat eserleri, süresi, sürdürülebilirliği, devamlılığı ve etki alanı gibi bilgileri içeren tanıtım faaliyetlerine ilişkin belgeler

TURKUAZ KART SAHİPLERİNE TANINAN HAKLAR VE AYRICALIKLAR

Turkuaz kart sahiplerine kanun ile tanınan haklar ve ayrıcalıklar vardır. Bunların başında Türkiye’de oturma yani ikamet etme hakkı verilmesi vardır. Bu karta sahip olan kişi Türkiye’de oturma hakkına sahip olmanın yanı sıra aynı zamanda Türkiye’de çalışma hakkına da sahip olabilir. Turkuaz kart sahibi, süresiz çalışma izninin sağlamış olduğu hakları da sağlamaktadır. Bununla birlikte Turkuaz kart sahiplerinin mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocuklarına Turkuaz kart sahibi yakını olduğunu belirten ve ikamet izni yerine de geçen bir belge verilmektedir. Yine belirtmek gerekir ki Turkuaz kart yasal kalış hakkı sağladığı için ilerleyen süreçte vatandaşlık başvurusu yapacak yabancıların ikamet izinli kalış sürelerini de olumlu etkilemektedir.

TURKUAZ KART İLE TÜRK VATANDAŞLIĞINA GEÇİŞ

Turkuaz kart ile Türk vatandaşlığına geçiş yapılabilmesi için kart sahibinin kanunda öngörülen 3 senelik geçiş süresinde sorun yaşamaması ve süreci tamamlaması gerekir. Elbette Turkuaz kart sahibinin Türk vatandaşlığına geçmesinde kamu düzeni ve milli güvenlik açısından bir sorunun bulunmaması aranmaktadır.

Turkuaz kart hamili yabancı, genel yoldan vatandaşlık için başvuru gerçekleştirdiğinde 5 yıllık ikamet şartını sağlaması halinde diğer şartları haiz olması ile vatandaşlık kazanabilmektedir. Unutulmamalıdır ki kanundaki şartların hepsini sağlamış olmak otomatik olarak vatandaşlık kazanılacak anlamına gelmemektedir.

TURKUAZ KART SAHİPLERİNİN ÇALIŞMA VE İKAMET HAKLARI

Turkuaz kart sahipleri Türkiye’de süresiz olarak çalışma ve ikamet etme haklarına sahip olabilmektedirler. Kart sahibi bu hakların hepsinden yararlanabilirken yakını yalnızca ikamet etme hakkından yararlanabilir.

Kart sahibinin yakını kanunda şu şekilde öngörülmüştür;

Turkuaz kart sahibinin eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarıdır. Bu kişilere düzenlenecek bir belge ile Turkuaz kart yakını olduğu belirtilir ve bu belge ikamet izni imkanı sağlamaktadır.

TURKUAZ KART’IN GEÇERLİLİK SÜRESİ VE YENİLENMESİ

Kartın süresi, yenileme koşulları ve iptal durumları.

Turkuaz kart başvurusunun kabul edilmesiyle bu kart, kart sahibine süresiz olarak verilmez. 3 yıllık bir geçiş süresine tabidir. Belirlenen bu süre içerisinde Turkuaz kart için başvuran kişinin şartları ne oranda sağladığı ve verilen taahhütleri gerçekleştirip gerçekleştirmediği görevli kişiler tarafından denetlenir. Bu süre içerisinde sorun yaşanmaması halinde başvuru sonrası süresiz Turkuaz kart verilebilir.

Turkuaz kart, kart sahibinin istemi üzerine iptal edilebileceği gibi yönetmelikte öngörülen hallerin varlığı halinde de iptal edilebilmektedir. Yazımızın devamında kartın iptal edilmesi halleri detaylı olarak açıklanmıştır.

TURKUAZ KART İLE YABANCILARIN TÜRKİYE’DE YATIRIM YAPMA HAKKI

Turkuaz kart sahipleri Türkiye’de seyahat etme, çalışma, ikamet etme, mirasa ilişkin konularda hak sahibi olabilme gibi haklara sahiptirler. Turkuaz kart sahiplerinin hak ve yükümlülükleri ilgili yönetmeliğin 19. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre kart sahibi Turkuaz kart sayesinde süresiz çalışma iznine sahip olur. Askerlik yapmaktan muaftır. Kart, yatırımcıya bu hükümlerle kolaylık sağlamaktadır. Kartın sağladığı bir diğer kolaylık ise yatırımcının gerçekleştireceği yatırım işlemlerinde Türk vatandaşlarına uygulanan mevzuata tabi olmalarıdır. Ancak bu işlemlerin özel kanunla yalnızca Türk vatandaşlarının yapabilecekleri şart koşulmuşsa o zaman yabancı yatırımcı bu işlemi yapamaz.

TURKUAZ KART VE MAVİ KART ARASINDAKİ FARKLAR

Turkuaz kart, yönetmelikle belirlenen şartları sağlayan yabancılara Türkiye’de sınırsız ikamet etme ve çalışma izni imkanı sunmaktadır. Yine yönetmelikle verilen ayrıcalıklardan yararlanabilmektedirler.

Mavi kart, Türk vatandaşlığını doğum ile kazanmış  sonrasında çıkma izni ile Türk vatandaşlığından çıkanlara verilmektedir. Mavi kart, sahibine ve 3. Dereceye kadar altsoyuna bu kartın imkanlarından faydalanma hakkı verir. Mavi kart sahipleri istisnai haller dışında Türk vatandaşlarının yararlandığı bütün haklardan yararlanabilirler. Resmi olarak yabancı gibi muamele görmezler.

TURKUAZ KART SAHİPLERİNİN VERGİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Turkuaz kart sahipleri yatırım işlerinde Türk vatandaşlarına özgü olarak nitelendirilen haller dışında yatırım işlerinde bulunabilir. Kart sahibinin yapacağı işlerde kanun öngördüğü takdirde vergilendirmeye tabi tutulabilmektedir.

TURKUAZ KART İPTAL EDİLEBİLİR Mİ? İPTAL SEBEPLERİ

Turkuaz kartın iptal edilebilmesi mümkündür. Kart sahibinin başvurusu haricinde;

• Kartın geçerlilik tarihinden itibaren 6 ay içerisinde kişinin Türkiye’ye gelmemesi veya 2 seneden uzun süre kesintisiz yurt dışında bulunması,
• Yetkili bakanlıkların uygun görüşünün bulunması hariç olarak, pasaport ya da onun yerine geçen belgenin süresinin uzatılmaması,
• Kanuna aykırı veya kayıt dışı çalıştığının tespit edilmesi,
• Kişinin en az 1 sene aralıksız çalışmadığının tespit edilmesi,
• Kart başvurusunun sahte belgelerle ve bilgilerle gerçekleştirildiğinin tespit edilmesi,
• Geçiş süresinde istenen belgelerin verilen sürede temin edilmemesi veya kişinin kart için aranan niteliği kaybetmesi,
• Kart sahibinin ülkeye girişine izin verilmemesi, vize verilmeyecek kişi olması ya da sınır dışı kararının bulunması,
• Kamu düzeni ve güvenliği için Türkiye’de çalışmasında sakınca olduğunun tespiti halinde Turkuaz kart iptal edilebilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Turkuaz Kart Almak İçin Hangi Şartlar Gereklidir?

Turkuaz kart almak için yönetmelikte öngörülen şartların varlığı aranır. Bu şartlardan bazıları; nitelikli işgücü olarak belirlenen kişilerden olma, teknolojik ya da bilimsel alanda çalışmalarda bulunma, kültürel, sanatsal ya da spor alanlarına uluslararası başarıya sahip olma gibi şartlardır. Yönetmelikte belirtilen bu şartları detaylı olarak yazımızın üst kısımlarında açıkladık.

Turkuaz Kart Başvurusu Nasıl Yapılır?

Turkuaz kart başvurusu teknolojinin de gelişmesiyle kolaylaşmıştır. Türkiye’de doğrudan sistem üzerinden yapılabilirken yurt dışında kart başvurusu yapan kişinin vatandaşı olduğu ülkedeki Türk dış temsilciliğine yapacağı başvuru ile gerçekleşebilir.

Turkuaz Kart Başvurusunda Hangi Belgeler Gereklidir?

Yönetmeliğin 8. Maddesinde belirtilen belgeler kart başvurusu için gereklidir. Bu belgeler;

a) Başvuru dilekçesi,

b) Yabancıya ait pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin sureti,

c) Varsa ilgili kamu kurum ve kuruluşundan alınan uygunluk belgesi,

ç) Bu Yönetmeliğin beşinci maddesinde sayılan yabancılar bakımından;

1) Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı için diploma, iş sözleşmesi, özgeçmiş, atama veya görevlendirme yazısı, mesleki tecrübe, anadil dışında bilinen yabancı dilleri gösteren uluslararası düzeyde kabul edilen belgeler ile benzeri,

2) Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı için yatırım büyüklüğü, istihdam düzeyi, ihracat tutarı, mali yeterlilik, faaliyet gösterilen bölge, sektör ve işi gösterir belgeler ile benzeri,

3) Bilim insanı veya araştırmacı için, diploma, akademik kariyer ve unvanı gösterir belge, sahip olunan akademik çalışmalar veya lisans, ticari marka veya patent belgeleri ile benzeri,

4) Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından ulusal veya uluslararası düzeyde başarılı olmuş yabancı için başarılı olduğunu gösterir belgeler ile benzeri,

5) Türkiye’nin veya Türk kültürünün tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan yabancılar için: Turkuaz gönüllüsü olarak uluslararası düzeyde yürütülen faaliyetlere ilişkin belgeler, fikir ve sanat eserleri, süresi, sürdürülebilirliği, devamlılığı ve etki alanı gibi bilgileri içeren tanıtım faaliyetlerine ilişkin belgeler ile benzeri,

belgeler içerisinden Genel Müdürlükçe belirlenerek Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yayımlanan belgeler.

(2) Genel Müdürlük 5 inci maddede sayılan yabancılar bakımından her bir yabancı grubu için ayrı ayrı gerekli belgeleri belirlemeye, yeni belgeler eklemeye veya bu belgeleri değiştirmeye yetkilidir. Bu kapsamda yapılan düzenlemeler Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yayımlanır.

(3) Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancıların yurtiçinden yapacakları başvurular bakımından yabancının geçerli ikamet iznine sahip olması şartı aranmaz.

Turkuaz Kart Sahibi Olmak İçin Türkiye’de İkamet Şart Mı?

Turkuaz kart sahibi olmak için Türkiye’de ikamet etme şartı bulunmamaktadır. Zira, yabancı kişi nitelikleri haizse yurt dışı Türk temsilcilikleri vasıtası ile de başvuru yapabilmektedir.

Turkuaz Kart’ın Geçerlilik Süresi Ne Kadar?

Turkuaz kart başvurusu olumlu sonuçlanan kişiler için değerlendirme süreci başlamaktadır. 3 yıl süren bu süreçte kart sahibinden bazı belgeler istenebilir. Bakanlıkça yapılan değerlendirmede kart sahibinin yaptığı işler ve verdiği taahhütleri yerine getirip getirilmediğine de bakılır.

Turkuaz Kart Süresi Dolduğunda Nasıl Yenilenir?

Turkuaz kart başvurusu yapıldıktan sonra 3 yıllık bir geçiş süresine tabi tutulacağını yazımızda belirtmiştik. Bu geçiş süresinin bitmesine 180 gün kala başvuru yapan kişinin (her halükarda geçiş süresi bitmeden önce) geçiş süresinin kaldırılması ve Turkuaz kartın kendisine verilmesi için başvuruda bulunması gereklidir. Bu sürenin geçirilmesinden sonra yapılacak başvuru ret olunur. Turkuaz kart geçersiz kabul edilir.

Turkuaz Kart İptal Edilebilir Mi? İptal Şartları Nelerdir?

Turkuaz kart iptal edilebilir. Yabancı kişinin talebi üzerine iptal edilmesi mümkündür. Kart sahibinin istemi dışında da kartın iptali mümkündür. Kart başvurusunda sahte unsurların olduğunun tespiti, yabancının kartın geçerli olmasından itibaren 6 ay içinde Türkiye’ye gelmemesi gibi yukarıda açıkladığımız yönetmelikte belirtilen hallerin varlığı halinde kartın iptal edilmesi mümkündür.

Turkuaz Kart Sahipleri Türkiye’de Çalışma İzni Alabilir Mi?

Öngörülen şartları sağlaması neticesinde Turkuaz kart almış olan kişi çalışma izni almaya hak kazanır. Turkuaz kart, sahibine Türkiye’de ikamet etme ve çalışma izni haklarını sağlamaktadır. Yasaya uygun şekilde Turkuaz karta sahip olan kişi Türkiye’de çalışma iznine de sahip olmuş olur.

Turkuaz Kart Sahipleri Yatırım Yapabilir Mi?

Turkuaz kart sahipleri, karta sahip olmakla doğrudan Türk vatandaşlığı kazanmış olmazlar. Ancak Türk vatandaşlarının yararlandığı haklardan yararlanma imkanları vardır. Bu kartın sağladığı başlıca haklar ikamet ve çalışma hakları olsa da kart sahibi seyahat etme, ticari faaliyetlerde bulunma, miras bırakma ve mirasçı olma gibi haklardan yararlanabilmektedir. Turkuaz kart sahipleri bu hakların yanında yalnızca Türk vatandaşlarına mahsus olan haklar dışında yatırım yapma hakkına sahiptirler.

Turkuaz Kart İle Türkiye’de Oturma İzni Alınabilir Mi?

Turkuaz kart sahibi olan kişi süresiz olarak ikamet etme hakkı kazanmaktadır. Yönetmelikte öngörülen şartları sağlayan kişi Turkuaz kart sahibi olması sebebiyle Türkiye’de ikamet etme hakkına da sahip olmuş olur.

Turkuaz Kart Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılabilir?

Turkuaz kart başvurusunun reddi halinde ret kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde itiraz etme hakkı vardır. Eğer iptal davası açılmak isteniyorsa bu süre 60 gün olarak belirlenir. İdare mahkemesinde ret kararının iptali için dava açılabilir.

Turkuaz Kart, Aile Bireylerine Hangi Hakları Sağlar?

Turkuaz kart sahibi süresiz olarak ikamet ve çalışma haklarından yararlanabilmektedir. Turkuaz kart sahibinin yakını olarak tanımlanan aile bireyleri ise yalnızca oturma izninden yararlanabilmektedirler.

Kart sahibinin bütün ailesi bu haktan yararlanamaz. Kart sahibinin yakını olarak tanımlanan aile bireyleri eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarıdır.

Turkuaz Kart Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Turkuaz kart başvurusunun sonuçlanması için kanunda kesin bir süre öngörülmemiştir. Bilgi ve belgelerin tamamlanma süresi sürecin uzamasında etkili olabilmektedir. Uygulamada genel olarak birkaç ayda sonuçlandığı görülmektedir.

Turkuaz Kart Sahipleri Kamu Haklarından Yararlanabilir Mi?

Turkuaz kart sahipleri Türk vatandaşlarının yükümlülüğü olan askerlikten muaflardır. Türk vatandaşları gibi seçme ve seçilme hakkından yararlanamazlar. Kamuda görev alamazlar. Yönetmelikte belirlenen bu hükümlere bağlıdırlar.

Yazan: Ecenur Baysal

İKAMET İZNİ NASIL ALINIR?