Cezaevi izinleri, hükümlü ve tutukluların belirli şartlar altında ceza infaz kurumlarından geçici olarak ayrılmalarına olanak tanıyan bir uygulamadır. Bu izinler, ceza infaz sisteminde hükümlülerin özel durumlarına çözüm sunmak ve toplumsal uyumu kolaylaştırmak amacıyla düzenlenmiştir. Ancak cezaevi izinleri yalnızca belirli durumlarda ve yetkili makamların onayıyla verilebilir.
İÇİNDEKİLER
CEZAEVİ İZİNLERİNİN TÜRLERİ
Cezaevi izinleri, farklı ihtiyaçlara yönelik olarak çeşitli türlere ayrılmıştır. Bu izin türleri şunlardır:
1. MAZERET İZNİ
Hükümlülerin, belirli bir sebebe bağlı olarak ceza infaz kurumundan ayrılmalarını sağlayan izin türüdür.
MAZERET İZNİ KULLANIM ŞARTLARI
• Hükümlünün cezasının en az 1/10’unu iyi halli olarak geçirmiş olması gerekir.
• İzin talebinin, ana, baba, eş, kardeş veya çocuğun ölümü ya da hayati tehlike arz eden bir hastalık durumu gibi gerekçelere dayanması gereklidir.
• Deprem, sel, yangın gibi doğal afetlerde zarar gördüğünü belgeleyen hükümlüler de mazeret izni alabilir.
MAZERET İZNİ SÜRESİ
• Yol süreleri hariç en fazla 10 gün izin verilebilir.
• Cenaze veya hasta ziyareti durumunda bu süre 2 güne kadar sınırlıdır.
2. ÖZEL İZİN
Aile bağlarını güçlendirmek ve hükümlünün dış dünyaya uyum sağlamasına yardımcı olmak amacıyla verilen bir izin türüdür.
ÖZEL İZİN ŞARTLARI
• Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülere veya kapalı ceza infaz kurumunda olup açık ceza infaz kurumlarına ayrılma hakkı kazananlara verilir.
• Hükümlünün güvenlik riski taşımaması ve iyi halli olması gerekmektedir.
ÖZEL İZİN SÜRESİ
• Yol süreleri hariç olmak üzere 7 güne kadar özel izin verilir.
• Hastalık veya doğal afet gibi zorunlu durumlarda bu izinler birleştirilerek kullandırılabilir.
3. İŞ ARAMA İZNİ
Hükümlünün topluma kazandırılması ve iş bulma sürecine yardımcı olmak için verilen izin türüdür.
İŞ ARAMA İZNİ ŞARTLARI
• Hükümlünün cezaevinde kesintisiz 6 ayını doldurmuş olması gerekir.
• Koşullu salıverilmesine bir ay kalmış olması şarttır.
İŞ ARAMA İZNİ SÜRESİ
• Günlük en fazla 8 saate kadar izin verilebilir.
Mazeret İzni
(1) Hükümlülük süresinin onda birini iyi hâlle geçirmiş olanlara hükümlünün isteği ile;
a) Ana, baba, eş, kardeş veya çocuğunun ölümü nedeniyle ceza infaz kurumu en üst amirinin önerisi ve Cumhuriyet Başsavcılığının onayı ile,
b) Yukarıdaki bentte sayılan yakınlarından birisinin yaşamsal tehlike oluşturacak önemli ve ağır hastalık hâllerinin veya deprem, su baskını, yangın gibi felâketler nedeniyle zarara uğradıklarının belgelendirilmesi koşuluyla kurum en üst amirinin görüşü, Cumhuriyet Başsavcılığının önerisi ve Adalet Bakanlığının onayı ile, Yol dışında on güne kadar mazeret izni verilebilir.
(2) (Değişik: 27/4/2012-6301/1 md.) Bu Kanunun 25 inci maddesi kapsamına girenler hariç, yüksek güvenlikli ceza infaz kurumunda bulunanlar da dâhil olmak üzere, güvenlik bakımından sakınca oluşturmaması koşuluyla tehlikeli olmayan hükümlünün, dış güvenlik görevlisinin refakatinde bulunmak şartıyla, talebi ve Cumhuriyet Başsavcısının onayıyla;
a) İkinci derece dahil kan veya kayın hısımlarından birinin ya da eşinin ölümü nedeniyle cenazesine katılması için yol süresi dışında iki güne kadar,
b) Sağlık Kurulu raporu ile belgelendirilmesi şartıyla ana, baba, eş, kardeş, çocuk ile eşin anne veya babasından birinin yaşamsal tehlike oluşturacak önemli ve ağır hastalık hâllerinin bulunması nedeniyle bunlardan her biri için toplam iki defaya mahsus olmak üzere hasta ziyareti amacıyla yol süresi dışında bir güne kadar, izin verilebilir. (Değişik ikinci cümle: 24/1/2013-6411/ 10 md.) Hükümlünün, izin süresi içinde gece konaklaması gerektiği takdirde, kendi evi veya (a) bendinde belirtilen bir yakınının evinde, güvenli görülen başka bir yerde ya da gidilen yerde bulunan kapalı ceza infaz kurumunda kalmasına, güvenlik hususu değerlendirilmek ve gerekli güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle, gidilen yerin valisi tarafından karar verilir. Yurt dışına çıkmasını gerektirmesi durumunda hükümlüye, bu madde gereğince izin verilemez.
İnfaz Kanunu Madde 94 Gerekçesi
Maddede, hükümlünün ana, baba, eş, kardeş veya çocuğunun ölümü halinde hükümlülük süresinin en az üçte birini iyi halle geçirmiş olmak koşulu ile mazeret izni verilmesi öngörülmüştür.
Çağdaş infaz sistemlerinde hükümlülerin aileleriyle ilişkilerinin sağlıklı bir biçimde sürdürülmesi, hükümlünün yeniden topluma kazandırılmasında etkili olmaktadır. Tasarıda bu husus göz önünde tutulmuş ve hükümlünün yakınlarının ölümü halinde kendisine mazeret izni verilmesi esasına yer verilmiştir.
Öte yandan hükümlünün (a) bendinde sayılan yakınlarından birisinin önemli ve ağır hastalık veya deprem, su baskını, yangın gibi felaketler nedeniyle, zarara uğradıklarının belgelendirilmesi koşuluyla mazeret izni verilebilmesi olanağı getirilmiştir. Bu halde mazeret izni kurum amirinin görüşü, Cumhuriyet başsavcılığının önerisi ve Adalet Bakanlığının onayıyla verilebilecektir.
Mazeret izni süresi en çok, yol dışında on gün olarak belirlenmiştir.
Tehlikeli hükümlüler dışında, hükümlülerin infaz kurumunun bulunduğu yerde olmak ve dış güvenlik personelinin refakatinde bulunmak koşuluyla, hükümlünün talebi ve Cumhuriyet başsavcısının onayı ile ana, baba, eş, kardeş ve çocuklarının cenazesine katılabilecekleri hükme bağlanmıştır.
CEZAEVİ İZİNLERİ NASIL ALINIR?
Cezaevi izinleri, hükümlünün talebi üzerine belirli bir prosedür izlenerek alınır. İzin süreci şu şekilde işler:
1. BAŞVURU: Hükümlü, ceza infaz kurumunun en üst amirine izin talebinde bulunur.
2. ONAY: Cezaevi amirinin önerisiyle birlikte Cumhuriyet Başsavcılığı veya Adalet Bakanlığı onay verir.
3. BELGE SUNUMU: Talebin gerekçesini destekleyen belgeler (örneğin sağlık raporu, ölüm belgesi) sunulmalıdır.
4. İZİNİN KULLANILMASI: İzin süresi boyunca güvenlik tedbirleri alınır ve dönüş süresi takip edilir.
İZİNDE GEÇEN SÜRELERİN HÜKMÜ
Cezaevi izinlerinde geçen süreler, hükümlülük süresine dahil edilir. Ancak izin süresi içinde kaçan, izinden geç dönen veya belirtilen kuralları ihlal eden hükümlüler için cezai yaptırımlar uygulanır.
CEZAEVİNDEN İZİN ALAN HÜKÜMLÜNÜN KAÇMASI
Türk Ceza Kanunu’nun 292. maddesi, cezaevinden izin alarak kaçan hükümlülere yönelik yaptırımları düzenler.
YAPTIRIMLAR
1. Kaçma Durumu:
• Cezaevinden kaçan hükümlüye 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilir.
2. Cebir veya Tehdit Kullanılması:
• Kaçış sırasında cebir veya tehdit kullanılmışsa ceza, 1 yıldan 3 yıla kadar artırılır.
3. Silahlı veya Grup Halinde Kaçma:
• Kaçış silahlı ya da birden fazla kişi tarafından gerçekleştirilmişse ceza bir kat artırılır.
4. Ek Suçlar:
• Kaçış sırasında kasten yaralama, öldürme veya mala zarar verme gibi suçlar işlenirse bu suçlardan ayrıca hüküm verilir.
CEZAEVİ İZİNLERİNDE GEÇ DÖNME VE DİSİPLİN İŞLEMLERİ
• 2 Günden Az Süre: İki gün veya daha az bir süreyle izne geç dönen hükümlülere disiplin cezası uygulanır.
• 2 Günden Fazla Süre: İki günden fazla geç dönen veya izne hiç dönmeyen hükümlülere bir daha özel izin verilmez ve TCK m.292’ye göre cezai işlem uygulanır.
CEZAEVİ İZİNLERİ NEDİR KİMLER FAYDALANABİLİR
CEZAEVİ İZİNLERİ İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR
1. CEZAEVİ İZİNLERİNDE KİMLER ÖNCELİKLİDİR?
• Ailevi mazereti olanlar,
• Deprem, sel gibi doğal afetlerden etkilenenler,
• Koşullu salıverilmeye yakın olan hükümlüler önceliklidir.
2. HANGİ HÜKÜMLÜLER CEZAEVİ İZİNLERİNDEN FAYDALANAMAZ?
• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası almış olanlar,
• Terör ve örgütlü suçlardan hüküm giyenler,
• Güvenlik riski taşıyan hükümlüler cezaevi izinlerinden yararlanamaz.
3. YURT DIŞINA ÇIKMA İZNİ VERİLİR Mİ?
Cezaevinden izin alan hükümlülere yurt dışına çıkma izni verilmesi mümkün değildir.
4. CEZAEVİ İŞ ARAMA İZNİ NEDİR?
Hükümlünün salıverilme öncesinde iş bulmasını sağlamak amacıyla verilen izin türüdür.
5. CEZAEVİ İZİNLERİNDEN DÖNMEYENLERE NE OLUR?
Kaçma girişiminde bulunan hükümlülere TCK m.292 kapsamında ek ceza verilir ve bir daha özel izin verilmez.
SONUÇ
Cezaevi izinleri, hükümlü ve tutukluların aile bağlarını güçlendirmek, topluma yeniden uyum sağlamalarını kolaylaştırmak ve özel durumlara çözüm bulmak amacıyla düzenlenmiştir. Ancak bu izinler belirli kurallara bağlıdır ve kötüye kullanımı engellemek için sıkı bir şekilde denetlenir.
Cezaevi izinleri hakkında detaylı bilgi almak ve izin süreçlerinde profesyonel hukuki destek sağlamak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Adalet sisteminin tüm aşamalarında yanınızdayız.